Цэнтр сацыяльнага абслугоўвання ў Жабінцы: Тэрыторыя спагады і любові

Ужо доўгія гады жабінкаўскія жыхары цудоўна ведаюць, дзе ў горадзе-спадарожніку існуе тэрыторыя шчырай любові і вялікай спагады. Гэтай вясной цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва адзначыў свой юбілей. 30 красавіка ўсім яго супрацоўнікам і выхаванцам незалежна ад сапраўднага ўзросту, пазначанага ў пашпарце, споўнілася роўна дваццаць. Менавіта столькі гадоў мінула з дня, калі перад тымі, хто трапляе ў складаныя жыццёвыя сітуацыі, адамкнула свае дзверы і сэрцы тэрыторыя спагады і любові.

Тры аддзяленні – справы агульныя

Установа пад кіраўніцтвам дырэктара Наталіі Адзінец сёння падзяляецца на тры структурныя падраздзяленні. Аднак сапраўднага раздзелу не існуе, бо кожны супрацоўнік дзейнічае на агульны станоўчы вынік з карысцю для малазабяспечаных сем’яў, інвалідаў, пажылых людзей.

Першым назавём аддзяленне сацыяльнай дапамогі дома, якое ўзначальвае Іна Байцун, здольная знайсці індывідуальны падыход да кожнага. Зараз на надомным абслугоўванні 338 пажылых і інвалідаў, паслугі якім аказваюць сацыяльныя работнікі. Яны набываюць сваім падапечным лекі і прадукты, дапамагаюць гатаваць ежу, прыбірацца ў жыллі, а яшчэ заўсёды ахвотна абмяняюцца са сваімі падшэфнымі навінамі, добрым словам падтрымаюць кожнага, павіншуюць са святамі, прынясуць на Вялікдзень куліч, асвечаны святарамі Пакроўскага храма, з якімі ТЦСАН падтрымлівае даўнія добрыя зносіны.

Аддзяленнем комплекснай падтрымкі ў крызіснай сітуацыі і пярвічнага прыёму, аналізу, інфармавання і прагназавання кіруе Вольга Рэбякеўша. Яна вядзе ўлік тых, хто трапіў у цяжкую жыццёвую сітуацыю, выяўляе, якія сацыяльныя паслугі запатрабаваны сярод жабінкаўцаў. Аддзяленнем ажыццяўляюцца кансультацыйна-інфармацыйныя, сацыяльна-пасрэдніцкія ды іншыя паслугі. Прынамсі, праводзяцца абследаванні матэрыяльна-бытавых умоў пражывання непрацаздольных пажылых грамадзян і інвалідаў. Дзеля гэтага аддзяленне шчыльна супрацоўнічае з сельвыканкамамі, медыкамі, праваахоўнікамі.

Аддзяленне сацыяльнай рэабілітацыі, абілітацыі і дзённага знаходжання для грамадзян пажылога ўзросту ўзначальвае Ганна Барысюк. Як вынікае ўжо з самой назвы гэтага падраздзялення, у фокусе ўвагі яго спецыялістаў праблемы тых, каму значна больш за 18+.

Паважаюць пажылых, як сваіх

Зусім хутка свята – Дзень пажылых людзей. Першага кастрычніка тыя, хто ўступілі ў пару сярэбранага і залатога ўзросту, будуць чуць у свой адрас безліч добрых слоў. А для супрацоўніц цэнтра – штодзённы клопат, каб гэтае свята для іх падшэфных ніколі не заканчвалася, асабліва для бабулечак і дзядуляў, што жывуць у самоце, аднак ніякім чынам не забыты гаспадынямі дома на Калгаснай, 4.

Штогод яны аказваюць падтрымку ветэранам вайны і малалетнім вязням фашызму, пажылым людзям, што засталіся без нагляду родзічаў, а таксама 26 інвалідам 1 і 2 груп ды 55 пажылым грамадзянам. Удзячныя сваім спонсарам, найперш камбікормаваму заводу і ААТ “Арэпічы”. Для сацыяльнай і працоўнай рэабілітацыі існуюць майстэрні, дзе працуюць швачкі і ўмельцы па вырабе рэчаў з гліны, гурткі па інтарэсах, дзе ўлічваюцца асаблівасці інвалідаў ды іншае. Рэалізуючы нацыянальную стратэгію “Актыўнае даўгалецце – 2030”, асаблівая ўвага ўдзяляецца пажылым.

Повязь пакаленняў – зарука развіцця

Дарэчы тыя, хто шмат год пражылі на гэтай зямлі, могуць добрым саветам і надзейным запаветам дапамагчы маладым. Разам людзі розных пакаленняў праводзяць пазнавальныя мерапрыемствы, арганізаваныя ў ТЦСАНе.

Каб падрыхтаваць моладзь для сямейнага жыцця, пры цэнтры дзейнічае моладзевае аб’яднанне “Будучы сем’янін”. Для дзяцей-сірот працуе клуб “Утульнасць”, а для сямей, што выхоўваюць дзяцей-інвалідаў – “Вясёлка”. Што важна: “залатыя” і “зялёныя” нярэдка сустракаюцца на агульных мерапрыемствах, у тым ліку інтэлектуальных. Журналістам раёнкі не раз даводзілася прысутнічаць на падобных турнірах, дзе прадстаўнікі розных пакаленняў спаборнічалі, хто ведае ды можа лепш і больш. І кожны раз вынік быў аднолькавы: перамагала сяброўства, карыснае як маладым, так і вечна маладым. Апошнім напярэдадні Дня пажылых людзей хочацца пажадаць доўгага шчаслівага жыцця без хвароб і лішніх турбот!

Анатоль БЕНЗЯРУК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

Жабінка: Гарадок, які здзівіць і натхніць кожнага вандроўніка

Турызм – не толькі від спорту, што дапамагае арганізму атрымаць фізічную загартоўку. Гэта яшчэ й падарожжы, карысныя для адпачынку ды пашырэння кругагляду і ведаў аб навакольным свеце. І цудоўна, калі ў цэнтры таго свету “Жабінка – мілы гарадок”!

Мы (пад гэтым займеннікам патрэбна разумець усіх жабінкаўцаў і ўсю Жабінкаўшчыну) сапраўды цікавыя іншым. Нездарма так шмат выбітных асоб за стагоддзі пабывалі на нашай зямлі (у іх ліку каралева Бона, імператар Аляксандр Першы і нават Ульянаў-Ленін…). Ва ўсіх сферах, за якія бяруцца жыхары жабінкаўскай зямлі, яны пакідаюць адметны след. Таму імя горада-спадарожніка вельмі папулярнае. Гэтай папулярнасці спрыяе і тое, што турыста тут заўсёды гатовы павітаць, добра прыняць і бясконца здзіўляць. Як гатовы ўжо здзіўляцца, дык пайшлі-паехалі!

У лес – не толькі па грыбы, а за луг – не толькі ў касавіцу

Жабінка жыве нібыта ў абдымках лесу: зусім побач з горадам-спадарожнікам раскінуліся зялёныя ўладанні Пятровіцкага лясніцтва. Тры дні таму яго працаўнікі адзначалі сваё прафесійнае свята. Мабыць, 15 верасня да віншаванняў у адрас спецыялістаў лясной гаспадаркі далучыўся і Пятровіч – добры дух мясцовых гушчароў. Ён “пасяліўся” тут у 2020 годзе, калі ўзнікла экалагічная сцежка “У гасцях у Пятровіча”. Турыстаў розных узростаў ахвотна правядзе па ёй намеснік лесніка Надзея Абашкіна або ўласніца аграсядзібы “Беларускі падворак” Яўгенія Тарасевіч. Яны пазнаёмяць з рознымі пятровіцкімі “Духамі прыроды”, лясной школай, прадстаўнікамі флоры і фаўны (у тым ліку “чырванакніжнымі”), дазволяць дакрануцца да аленяў і ўнікальных прыродных помнікаў: сасны Веймутавай ды дуба чарэшчатага, які ўжо сотні год пазірае звысок на нас і нашых прашчураў. Да слова, у раёне ёсць рэліктавая дуброва яшчэ і ў самой Жабінцы (так званыя “Здзітаўскія дубы”).

Калі ад Жабінкі падацца на ўсход сонца, цяжка абмінуць Залуззе. Вёску, што некалі ўзнікла “за лугам”, не абмінаюць турысты. Тут іх гатовы гасцінна сустрэць захавальніца народнай спадчыны, загадчыца Дома народнай творчасці Святлана Ляшук і майстар-разьбяр, “Лясной гавані” гападар Павел Шадрын. Увогуле на агратурызм у раёне звяртаюць пільную ўвагу. Сярод аграсядзіб вылучым “Алізараў Стаў” у аднайменнай вёсцы, “Беларускія буслы” ў Буснях, хадасоўскі “Лясны хутар” ды сялібу “Рачная” на ўзбярэжжы Мухаўца.

У турысце бачыш брата? Значыць, вопыт ёсць багаты

“Рачная” знаходзіцца ў Жабінцы (былым Здзітаве). Яе ўласнік – Генадзь Турыцын – шматвопытны турыст і вядомы краязнаўца. Яшчэ ў 1980-я гады ён стварыў у першай школе гурток “Бусел”. “Бусляняты” са сваім кіраўніком узнімаліся на вяршыні Карпат і Урала, сорак гадоў таму нават прайшлі шляхам 20-й стралковай дывізіі, якая пачынала свой баявы шлях з каўказскіх гор і вызваляла ў ліпені 1944-га нашу Жабінку. Генадзь Фядотавіч заўсёды лічыў турызм лепшым сродкам выхавання. А цяпер яго сядзіба заўсёды адчынена для гасцей, што жадаюць не толькі адпачыць ад гарадской сумятні, але і пазнаёміцца бліжэй з жабінкаўскай зямлёй. А дзівосаў у нас сапраўды нямала на розны густ. Зусім недалёка – санаторыі “Буг” ды “Надзея”, можна выправіцца і ў духоўную вандроўку: перш-наперш у старажытны Здзітаўскі Свята-Мікітаўскі храм, а затым да цудадзейных абразоў, размешчаных у Хмелеве і Мацеевічах.

Можна і ў райцэнтр завітаць, дзе турыстаў з ахвотай сустрэне і правядзе падрабязную экскурсію шматвопытны дырэктар гісторыка-кампазіцыйнага комплексу развіцця меліярацыйных зямель Пётр Вайноўскі. Палессе пачынала вызваляцца ад “царства Багніка” яшчэ ў дарэвалюцыйную пару, аднак па-сапраўднаму маштабна гэтыя справы пачалі развівацца толькі ў гады, калі наша зямля залячыла глыбокія адмеціны, пакінутыя Вялікай Айчыннай вайной.

Пранесці боль чужы і праз доўгія гады

Гэтая тэма не згасае шмат дзесяцігоддзяў. Сёлета яна атрымала асаблівы імпульс у сувязі з юбілейнай датай – 80-годдзем вызвалення Беларусі. 2025-ы падхопіць эстафету памяці, бо ён будзе адзначаны ў календары як юбілейны год Вялікай Перамогі.

На Жабінкаўшчыне больш за сорак помнікаў, прысвечаных ваеннаму ліхалеццю. Непасрэдна ў самім райцэнтры дзесяць такіх памятак вайны, большасць з іх месціцца на вуліцы Міру.

Самыя наведвальныя помнікі нашага краю – магілы воінаў-вызваліцеляў і ахвяр фашызму ў Жабінцы, а таксама мемарыяльны комплекс “Драмлёва”. Сёлета ўжо не менш за дваццаць дэлегацый з розных куткоў Беларусі і нават замежжа пабывалі ў нашай вогненнай вёсцы.

Ёсць задума (і спадзяемся, яна неўзабаве спраўдзіцца), што на Жабінкаўшчыне ўзнікне яшчэ адзін важны мемарыял, прысвечаны партызанскай славе. Плануецца, што ў Старасельскім лесе, дзе ў ноч з 24 на 25 чэрвеня 1941 года ўзнік першы партызанскі атрад, які пазней насіў імя Міхаіла Чарнака, будуць адноўлены карціны партызанскага быту. Пачатак пакладзены даўно – калі на месцы пахаванняў народных мсціўцаў быў пастаўлены бетонны “Шалаш”. У сучасных умовах помнік, створаны ў мінулым стагоддзі, патрабуе капітальнага абнаўлення. (Прыкладна так, як гэта зроблена на партызанскай стаянцы “Хаваншчына” Івацэвіцкага раёна).

А пакуль турысты могуць прыехаць у цэнтр Старога Сяла, каб ускласці кветкі да помніка легендарнаму партызану-разведчыку і ўгледзецца ў яго скульптурны твар. Тыя, хто памятаў Міхаіла Мікітавіча сведчылі: выява аднаго са стваральнікаў партызанскага атрада вельмі падобная на арыгінал.

Адзначым таксама вялікую пошукавую працу, што праводзяць навучэнцы першай сярэдняй школы, якая напрыканцы 2023 года атрымала імя абаронцы Брэсцкай крэпасці Івана Зубачова. Падрабязней пра лёс Івана Мікалаевіча і іншых вядомых асоб, звязаных з жабінкаўскай зямлёй, можна даведацца ў школьным музейным пакоі. Свае аўтографы пасля яго наведвання пакідалі многія слынныя асобы, у іх ліку – старшыня Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Ігар Пятровіч Сергяенка.

Надзвычай важна, што экскурсіі для наведвальнікаў праводзяць вучні. Толькі так – ад пакалення да пакалення магчыма пранесці боль чужы нават праз доўгія гады.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара і Кацярыны ЯКУБЁНАК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

ХМЕЛЕВА: мілая зямля, цудамі напоўненая

Хмелева – адзін з найбольш вядомых населеных пунктаў раёна. Сюды едуць паломнікі з усяго свету, каб памаліцца ў Спаса-Праабражэнскім храме, дакрануцца да цудатворнай іконы і атрымаць блаславенні ад бацюшкі Серафіма, здольнага спаталіць чужы боль, падарыць надзею нават у самых безнадзейных жыццёвых сітуацыях. Аднак хмелеўцы не толькі рады прыняць дарагіх гасцей – ім і самім не сядзіцца на месцы. У розных вёсках і гарадах Беларусі, у блізкім і далёкім замежжы шматлікія слухачы адчувалі асалоду ад творчасці тэатра народнага гумару, гульні і песні “Хмелеўскія валацугі” ды ўзорнага калектыву “Дараносіца”, якія неслі і нясуць па свеце самабытную культуру. Але ж у старадаўнім сяле (сучасным аграгарадку) умеюць не толькі выдатна спяваць. Багатыя тут традыцыі і ў апрацоўцы зямлі, таму годна сустрэлі на сёлетнім жніве працаўнікі ААТ “Хмелева” 75-я ўгодкі роднай гаспадаркі.

Гэтае месца – турыстычны рай…

Людзі ў Хмелеве вельмі самабытныя. Для іх усё народнае – вельмі роднае. Нездарма бібліятэкар Ала Мікуц сабрала цэлы слоўнік арыгінальных слоўцаў, якімі карыстаюцца толькі ў гэтай мясцовасці. А вялікае свята на Тройцу, калі па даўняй традыцыі “Хмелеўскія валацугі” і “Дараносіца” праводзяць абрад “Ваджэнне куста”, мае прыцягальную сілу не толькі для жыхароў тутэйшых, але і для гасцей заезджых.

Можна сказаць адказна: для турыстаў хмелеўскі край – сапраўдны рай, дзе беражліва, карпатліва ды з вялізнай любоўю збіраюць і зберагаюць родную спадчыну.

Не менш людна бывае і ў мясцовым храме, дзе нясе свой нялёгкі манаскі крыж ігумен Серафім (Пятручык). У 2000 годзе – на памежжы тысячагаддзяў – адбыліся дзве памятныя знакавыя падзеі: Хмелева наведаў Мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі Філарэт, які асвяціў мужчынскую пустынь (сённяшні Спаса-Праабражэнскі манастыр), а яго настаяцель быў абвешчаны на Брэстчыне “Чалавекам года”.

Айцец Серафім карыстаецца непахісным аўтарытэтам і павагай. Нездарма восенню 2023 года ён стаў Ганаровым грамадзянінам Жабінкаўскага раёна. Хоць і перажывае бацюшка часам болі, але нікому не адмаўляе ў просьбе палячыць душу і цела, дапамагчы гаючым словам. Геаграфія паломнікаў, якія адольваюць сотні і тысячы кіламетраў, каб прыкласціся да святога абраза Маці Божай Чанстахоўскай, уражвае: Хмелева наведвалі вернікі не толькі з Цэнтральнай Расіі, Сібіры і Далёкага Усходу, Польшчы і Украіны, але нават з Аргенціны.

Зараз купал храма апрануўся ў будаўнічыя рыштаванні. Ідзе падрыхтоўка да яго 300-годдзя. Вялікі юбілей плануецца ў наступным годзе на Праабражэнне Гасподняе. А пакуль у адным з найстарэйшых храмаў жабінкаўскай зямлі шчыруюць майстры. Крыху паразмаўлялі з інакам Сергіем, які вось ужо дваццаць гадоў жыве за манастырскімі сценамі. Некалі ён сур’ёзна займаўся спортам, паказваў значныя вынікі ў міжнародных спаборніцтвах на баксёрскім рынгу, але аднойчы зразумеў, што мае наканаванне пакінуць мірское жыццё. За гэты час ён ніколі не пашкадаваў пра свой выбар, зроблены ў юнацтве на карысць духоўнага свету.

Поруч з інакам працуе брэсцкі майстар-бляхар Аляксандр Былкін, які раней рамантаваў вядомыя храмы ў вёсках Чамяры Слонімскага і Ражкоўка Камянецкага раёнаў. Робяць сваю справу Сергій і Аляксандр нетаропка і грунтоўна, шчыруюць працаўнікі сумленна, каб сустрэў Дом Божы свой шаноўны юбілей абноўленым і прыгожым.

…і надзвычай адукаваны край

Да адукацыі і асветы хмелеўцы цягнуцца спрадвеку. Нездарма яшчэ ў жніўні 1908 года яны адкрылі ў Хмелеўскай народнай школе Паўленкаўскую бібліятэку. Яна атрымала імя ў гонар знакамітага расійскага кнігавыдаўца-мецэната Фларэнцыя Паўленкава (1839–1900), які перад смерцю выдаткаваў грошы, каб “заззяла святло асветы” ў далёкім палескім сяле.

Пасеянае зерне прыносіць усходы. Нездарма з Хмелева паходзяць Заслужаны настаўнік школ Беларускай ССР Дзмітрый Раманавіч Дошчык, які быў дырэктарам сярэдняй школы ў Камянцы, і вядомы паэт, лаўрэат літаратурнай прэміі Брэсцкага аблвыканкама імя Уладзіміра Калесніка Іван Арабейка. Роднаму сялу Іван Сяргеевіч прысвяціў шмат цёплых і кранальных радкоў.

Чым жыве сённяшняя Хмелеўская школа, даведаліся ад завуча па вучэбна-выхаваўчай рабоце Марыны Клецка. Што адразу кінулася ў вочы, гэта наколькі Марына Сяргееўна пяшчотна ставіцца да 68 хмелеўскіх навучэнцаў (мо нездарма яна нарадзілася 1 чэрвеня – у Дзень абароны дзяцей?!).

Навучальная ўстанова рухаецца экалагічным напрамкам – летась яе педагогі і вучні далучыліся да рэспубліканскага праекта “Зялёная школа”. Справа цікавая, пра адно шкадуе Марына Сяргееўна: дзетак у навакольных вёсках паменела, а значыцца, і класы, як птушыныя гнёзды па восені, пусцеюць… Сышлі-збеглі ў нябыт часы, калі гучалі ў школе сотні дзіцячых галасоў. Сёлета ў першы клас прыйшлі ўсяго тры хлопчыкі: Росцік, Глеб ды Арцём, якіх вядзе па сцяжынцы ведаў вопытная настаўніца Ларыса Марыніч, а вось выпускнікоў у Хмелеве ў гэтым годзе не будзе зусім… Як тут не прамовіш, нібыта запавет: “Вёсачка, жыві!”?

У цэнтры, як у сэрцы, пульс жыцця

Жыццё гуртуецца ў цэнтры аграгарадка – вакол гожага знака, які сведчыць, што налетась у сяло завітае не толькі храмавы юбілей, але і самому населенаму пункту споўніцца 460 гадоў.

У своеасаблівым сэрцы населенага пункта – помнік землякам, загінулым на вайне. У ліхалецце Хмелева праславілася як месца, дзе Феадосій Гацкевіч стварыў першую антыфашысцкую падпольную групу. Між іншым, хмелеўскія падпольшчыкі схавалі ў вуллі чырвоныя сцягі. Цяпер іх можа пабачыць кожны, хто наведае ў Мінску музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.

Побач з Хмелеўскай школай – праўленне сельгаставарыства, мясцовыя Дом культуры, магазін, аддзяленне сувязі і амбулаторыя.

Медустанова – адно з месцаў прыцягнення для вясковага чалавека. Калі хочаш даведацца, чым жыве, якія праблемы маюцца ў аграгарадку, – дастаткова пераступіць парог лякарні, дзе людзі не толькі чакаюць сваёй чаргі на прыём, але і дзеляцца чарговымі навінамі.

Што непакоіць “аграгараджан”? Сваім медыкам Дзмітрыем Пратасевічам яны цалкам задаволены. Аднак ёсць і тое, што задавальняе значна менш. Зараз урач з Хмелева, як сцвярджаюць хмелеўцы, па графіку абслугоўвае зранку крыўлянскую зону і толькі пасля абеду – іх аграгарадок. Зразумела занепакоенасць хмелеўцаў ад чутак, што ўрач іх амбулаторыі можа неўзабаве пачаць абслугоўваць яшчэ і Мацеевічы з наваколлямі.

Пасля развітання з Хмелевам і хмелеўцамі працягваем сваё журналісцкае падарожжа на поўнач – усё бліжэй да Белавежскай пушчы. Наступнай на гэтым шляху стане вёска Падлессе.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

МАЛЫЯ СЯХНОВІЧЫ: месца, якое дыхае мінулым

Малыя Сяхновічы дае яскравы прыклад, як мінулае можа дапамагчы будучыні. Вёска мялела, нібыта рака ў спёку, яе нават пачалі песімістычна называць “неперспектыўнай”. Аднак тут сваё слова сказала Гісторыя. Маўляў, гэтае паселішча надзвычай старажытнае, вельмі самабытнае, а таму патрэбна на месцы былой сядзібы Касцюшка-Сяхновіцкіх ўладкаваць музей. І не проста музей, а Жабінкаўскі дзяржаўны раённы гісторыка-краязнаўчы, дзе кожны зможа даведацца пра былое роднага краю. Да слова, так супала, што многія значныя падзеі ў жыцці сяхноўцаў адбываліся ў апошні веснавы месяц. Напрыклад, мінула 515 гадоў з таго дня, як 5 мая (па новым стылі) 1509-га Сяхновічы ўпершыню атрымалі “прапіску” ў дзяржаўных паперах. З гэтага часу вёска пачала адлік свайго існавання. Пра гэтую ды іншыя шматлікія падзеі жабінкаўскай зямлі можна даведацца, калі пераступіць парог раённага музея, адкрытага напярэдадні Дня музеяў у маі 2011 года.

Пад аховай муз і з іх дапамогай…

Слова “музей” прынеслі на сваіх крылах музы – ахоўніцы мастацтва і культурнай спадчыны.

Ідэя музея ў Малых Сяхновічах узнікла роўна трыццаць гадоў таму. Першым крокам стала стварэнне ў тагачаснай Сяхновіцкай базавай школе некалькіх стэндаў, прысвечаных гісторыі. Аўтарам іх у 1994 годзе стаў мастак, ветэран Вялікай Айчыннай вайны Міхаіл Карнее. Паступова экспазіцыя пашыралася і заняла цэлы пакой. Аднак хутка школа спыніла сваё існаванне. Каб выратаваць ад запусцення будынак, у райвыканкаме ўзнікла ідэя, заснаваць краязнаўчы музей.

За кошт абласнога і раённага бюджэтаў абнаўляліся сцены былой школы, збіраліся памяткі былога, патрэбныя для будучых экспазіцый. Частымі гасцямі сталі прафесійныя музейшчыкі з Брэста і Мінска, якія дапамаглі стварыць музейную канцэпцыю. І вось нарэшце ў цудоўны цёплы дзень 19 мая 2011 года раённы музей быў урачыста адкрыты.

У музеі некалькі залаў. Першая, куды адразу трапляюць наведвальнікі, – этнаграфічная хатка. У ёй узноўлены карціны сялянскага жыцця памежжа ХIХ і ХХ стагоддзяў. Ёсць тут аўтэнтычныя ганчарныя ды ткацкія вырабы, маюцца экспанаты, якія можна лічыць унікальнымі. Сярод іх – самаробныя драўляныя дзіцячыя цацкі, каўбасніца (зноў жа зробленая з дрэва!) альбо плойка для завіўкі валасоў, якой карысталіся прыгажуні тых часоў.

Самая вялікая зала прысвечана падзеям Вялікай Айчыннай вайны. Зараз яна яшчэ больш пашыраецца, каб у поўнай меры прадэманстраваць гады ліхалецця, што пакінулі глыбокі след у жабінкаўскай гісторыі. Дакументы, фотаздымкі, асабістыя рэчы ўдзельнікаў тых падзей, спісы загінулых, крэсла савецкага лётчыка, штык-нажы, скрынкі для кулямётнай стужкі, ветэранскія медалі ды многае-многае іншае зберагаюць музейшчыкі. Асаблівы акцэнт зроблены на дэманстрацыі дакументальных сведчанняў генацыду беларускага народа ў часы вайны і першыя пасляваенныя гады. Многія з экспанатаў, што сведчаць пра масавыя знішчэнні мірных жыхароў, дадзены ў апошнія гады пракуратурай Жабінкаўскага раёна, якая дэталёва вывучае архіўныя дакументы і сведчанні нашчадкаў загінулых. Каштоўна, што ў музеі ёсць спісы жыхароў Драмлёва, спаленых разам з вёскай на Галавасек 1942 года.

А наведвальнік, між тым, трапляе ў музейную залу, прысвечаную гісторыі Жабінкаўшчыны ад узнікнення да нашых дзён. Асобныя стэнды і цікавыя старыя рэчы запрашаюць у свет мінулага, у часы, калі Жабінка толькі нараджалася і развівалася, дзякуючы гандлю і чыгунцы. Турыстаў таксама чакае знаёмства з гісторыяй першых калгасаў і машынна-трактарнай станцыі, медыцыны і адукацыі, культуры і спорту. Журналістаў, вядома, цешыць, што асобна згадваецца і раённая газета, якая рыхтуецца да саліднага юбілею. Нагадаем, 29 кастрычніка 1944-га (або амаль 80 гадоў таму) свет убачыў першы нумар раёнкі, і з таго дня карэспандэнты – нязменныя летапісцы роднага краю.

Зямля, Сонца ды ўдзячная памяць

Музей ужо гучна заявіў пра сябе. Пагэтаму ў ім пабывалі прадстаўнікі не толькі ўсіх без выключэння рэгіёнаў Беларусі, але і госці з многіх краін свету.

Цікаўным падарожнікам-краязнаўцам супрацоўнікі музейнай ўстановы, якую ўзначальвае Святлана Царук, абавязкова раскажуць пра слынных і таленавітых людзей, якіх падарыла свету жабінкаўская зямля. Многіх мы ўжо згадвалі ў праекце “Вёсачка, жыві!”, некаторых яшчэ згадаем, вандруючы па нашых вёсках-вёсачках. Непасрэдна з Малых Сяхновіч паходзіць кандыдат фізіка-матэматычных навук, дацэнт Інстытута прыкладной геафізікі Росгідрамета Канстанцін Цыбуля, які займаецца пытаннямі бязмежнага Сусвету пад кіраўніцтвам дырэктара Інстытута касмічных даследаванняў Расійскай акадэміі навук Анатоля Петруковіча. Іх навуковая праграма “Сонечна-Зямныя сувязі” – перспектыўны погляд у будучыню.

Канстанцін Рыгоравіч паходзіць з вельмі адукаванай сям’і. Яго дзед Павел Філіпук – настаўнік Сяхновіцкай школы, якога часам завуць першым гісторыкам Жабінкі. Ён, у адрозненне ад унука, больш цікавіўся справамі зямнымі, у тым ліку лёсам землякоў, забітых акупантамі вясной 1944 года. Павел Васільевіч да смерці верыў, што памяць пра іх будзе належна ўшанавана.

Бацькаву справу працягнула дачка Алена Цыбуля. На жаль, сёння яе ўжо таксама няма сярод жывых, аднак менавіта клопатам Алены Паўлаўны справа па ўвекавечанні была даведзена да лагічнага завяршэння. І шыльда з пералікам загінулых сяхноўцаў, адкрытая і асвечаная 8 мая 2014 года, праз сем дзясяткаў гадоў пасля трагічнай падзеі, – гэта і знак памяці і пра цудоўную жанчыну, што жыла надзеяй і сваю надзею ўвасобіла ў жыццё. Вялікае шчасце, што ёсць сярод нас неабыякавыя людзі, якіх з біблейскіх часоў завуць соллю зямлі.

Мёртым – наша памяць, а жывым – клопат. Асабліва тым, чыё жыццё апаліла вайна. Нездарма штогод напярэдадні Дня Перамогі людна ў хаце малалетняга вязня той далёкай і крывавай вайны Зінаіды Баярчук. Сёлета зноў прадстаўнікі ўладаў і самадзейныя артысты з падарункамі ды словамі падзякі наведалі дом Зінаіды Маркаўны. Яна, між іншым, некалькі гадоў таму была ўдзельніцай міжнароднага праекта “Вёска, якая не павінна знікнуць”. А вялікі заключны гала-канцэрт “Надвячоркам у Малых Сяхновічах” дасюль памятны людзям, што завіталі тады на свята.

У Доме муз заўжды на відным месцы Кніга ганаровых гасцей. Іх стала яшчэ больш, калі некалькі гадоў таму заасфальтаваліт дарогу ад вёскі да шашы Жабінка – Камянец. Калі спыталіся ў мясцовых, ці ёсць у іх нейкія просьбы ці пажаданні, тыя прыгадалі, што Малыя Сяхновічы паяднаны з Сяхновічамі Вялікімі не адно стагоддзе, ды вось дарога уздоўж вясковых могілак да гэтага часу мае гравійнае пакрыццё. Было б добра, на думку вяскоўцаў, каб і гэты ўчастак быў заасфальтаваны.

А рэдакцыйныя “Жыгулі” рухаюцца далей. Пад коламі – добрая дарога, што вядзе ў Хмелева. Аграгарадком яно стала адносна нядаўна, а вось цэнтрам гэтага куточка Жабінкаўшчыны з’яўляецца здаўна. Месца гэта вядомае, намоленае, як у народзе кажуць. Тут нямала адзнак даўніны, аднак і сучасны дзень шмат чым радуе.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

Жабінка: літаратурнае скрыжаванне дарог, дзе знакамітыя творцы натхнялі і сустракаліся з мясцовымi жыхарамі

Жабінка заўсёды была на скрыжаванні дарог, у тым ліку літаратурных. Кожны творца, хто які у Брэст ці вяртаўся назад, не мог абмінуць жабінкаўскую зямлю. Таму ў нашым горадзе ды раёне пабывалі і выступалі многія знакамітыя пісьменнікі. Нават просты пералік гэтых асоб уражвае. Са сваёй творчасцю жабінкаўцаў знаёмілі Максім Танк і Іван Мележ, Сяргей Смірноў і Алесь Махнач, Уладзімір Калеснік і Раман Левін, Алесь Карпюк і Леанід Левановіч, Уладзімір Ліпскі і Мікола Чарняўскі, Янка Сіпакоў і Пятрусь Макаль, Ніна Мацяш і Навум Гальпяровіч… Гэты ўнушальны спіс можна яшчэ доўга працягваць. Нават цяпер, праз гады, тыя сустрэчы з пісьменнікамі з удзячнасцю памятаюць многія жабінкаўцы. Найперш шаноўныя паэты і празаікі станавіліся гасцямі бібліятэчных устаноў, таму нязменна выказвалі словы падзякі адукаваным і прыветлівым гаспадыням нашых бібліятэках.

Блізкія суседзі – добрыя сябры

Раённая газета і раённая бібліятэка суседнічаюць, а іх супрацоўнікі сябруюць па жыцці. Шмат разоў журналісты пераступалі парог бібліятэкі, заўсёды багатай не толькі на кнігі і перыёдыку, але і ранастайныя мерапрыемствы. Бібліятэкары, у сваю чаргу, не раз выступалі на старонках “Сельскай праўды”, дзе прапагандавалі новыя кніжныя выданні і мясцовых аўтараў.

Дасюль у памяці шыкоўная акцыя “Нясумная ноч у бібліятэцы”, калі супрацоўнікі нават ператвараліся ў літаратурных герояў. Ноч была вельмі кніжнай і зусім не сумнай, з запрашэннем паэтаў і празаікаў, музыкаў і рыцараў! Што называецца, і я там быў, мёд з чаем піў, па вусах цякло, у памяці засталося…

Пісьменнікаў тут вельмі любяць. Хто толькі не пабываў за апошнія гады на Савецкай, 8а! Гэта юбіляры Іван Арабейка ды Расціслаў Бензярук Таццяна Дземідовіч, Георгій Тамашэвіч, Зінаіда Дудзюк, Анатоль Зэкаў, Настасся Нарэйка, Анатоль Брытун, Алена Жабінкаўская, Наталля Кандрашук… Лічыць – не пералічыць усіх, перад кім расчынялі гасцінна дзверы нашы “Бібліядамачкі” (да слова, менавіта так называецца камандау, якая выйграла раённы інтэлектуальны квіз).

Райбібліятэка – своеасаблівая пляцоўка для ўсяго новага і крэатыўнага. Яна была і застаецца метадычным цэнтрам для ўсіх бібліятэк сістэмы. Што характэрна, кожная з іх мае сваю асаблівасць, так бы мовіць, разыначку. Напрыклад, гарадская бібліятэка (тая, што знаходзицца на цукровым заводзе) мае духоўны накірунак – у ёй дзейнічае клуб праваслаўных зносін “Вера і Жыццё”, узначалены Надзеяй Балюк. У дзіцячай чытальні існуе праект “Хата з матчынай душой”, які папулярызуе родную мову і літаратуру. Пагэтаму Дзень беларускага пісьменства для стваральнікаў і наведвальнікаў той “Хаты” – асаблівае свята.

А вось яшчэ разыначкі, вясковыя. Ірына Самасюк са Сцяпанкаўскай бібліятэкі даўно і паспяхова асвойвае з дзецьмі ў сваім “Лесавічку” экалагічны накірунак, а яшчэ расказвае пра вогненны лёс вёскі Драмлёва. Ала Мікуц з Хмелева рупіцца над зборам мясцовага фальклору, выдала матэрыялы, прысвечаныя землякам-ветэранам, ахвотна раскажа гісторыю Спаса-Праабражэнскага манастыра, цудатворнай іконы “Маці Боскай Чанстахоўскай” і знакамітага мужчынскага манастыра. Каб не забыліся залацінкі мясцовай гаворкі, бібліятэкар аформіла іх у альбомы “Хмэлёвския заколоты” ды “Хмэлёвски хронограф”, сабрала вершы мясцовага паэта Міцькі Хутарскога (Дзмітрыя Масейчука).

А вось у Мацеевічах творчая асоба Ганна Асокіна ўзяла музычны накірунак і яго трымаецца. Падобна таму, як Марыя Галаўчук з Ленінскага займаецца тэатралізацыяй, стварыўшы лялечны гурток.

Вядома здаўна: Азяты – песенная зямля, таму сам Бог загадаў Ірыне Буднік (з аграгарадка) і Любові Семянюк (са Старога Сяла) уплятаць у свае мерапрыемствы багатыя музычныя матывы, якія гучалі тут 100 – 200 гадоў назад і дасюль гучаць.

У Ракітніцкай бібліятэцы Надзея Давідзюк, як казаў некалі педагог-пісьменнік Васіль Сухамлінскі, “сэрца сваё аддае дзецям”. Для яе праца з хлопчыкамі і дзяўчынкамі – сапраўдная асалода.

“Навацыі” ды іншыя намінацыі

Найбольшае прызнанне гэтай калектыўнай працы прыйшло ў 2019 годзе, калі назва ўстановы ўпрыгожыла раённую Дошку гонару. Такую высокую пашану, вядома, патрэбна пацвярджаць штодня.

Бібліятэкары стараюцца, і ім спрыяе поспех. У 2020 годзе яны ўдзельнічалі ў абласным краязнаўчым конкурсе, дзе занялі другое месца за развіццё культурнага брэндзінгу Жабінкаўшчыны і стварэнне пешаходнага інтэрактыўнага маршруту “Жабінка гістарычная” (неўзабаве да гэтага былі дададзены яшчэ “Жабінка сучасная” і “Вёска Драмлёва”).

У 2021-м наша бібліятэка-суседка зноў стала “сярэбранай” у намінацыі “Адукацыя” на чарговым абласным конкурсе “Бібліятэка для моладзі – бібліятэка магчымасцяў”. А яшчэ праз пару год другая выніковая прыступка пакарылася і на рэспубліканскім узроўні, калі дыплом жабінкаўцы прывезлі са сталіцы з ХХХІ конкурсу “Бібліятэка – асяродак нацыянальнай культуры”, дзе сталі лаўрэатамі ў намінацыі “Навацыі”.

Яшчэ адзін важны (можна нават сказаць – магістральны) накірунак іх дзейнасці – тэма Афганскай вайны. Кожны, хто заходзіць у будынак раённай бібліятэкі, адразу ўспамінае пра падзеі на далёкай зямлі, што пакінулі глыбокі след у жыцці многіх жабінкаўцаў. У бібліятэцы, пастаянна дзейнічае выстава-экспазіцыя з дакументамі і рэчамі воінаў-інтэрнацыяналістаў. Сёлета да 35-х угодкаў вываду савецкіх войскаў з Афганістана доўгі даследчы пошук пры дапамозе фонду міру быў аформлены ў кнігу “З памяці не выкрасліць вайну…” За гэтую працу Брэсцкае аддзяленне Беларускага фонду міру ўручыла Лісты падзякі аўтарам выдання Галіне Дулевіч, Марыне Карпішчук і Ірыне Ганчар. Акрамя таго, у маі 2024-га Ірына Пятроўна атрымала дыплом І ступені ад расійскай Акадэміі народнай энцыклапедыі за перамогу ў намінацыі “Дыдактычныя гульні”. Яе пазнавальны квэст “Жабінка – знаёмая незнаёмка” прызнаны найлепшым!

Увогуле, сувязі з рэгіёнамі Расіі апошнім часам маюць важнае значэнне ў працы нашых бібліятэкараў. Летась было падпісана пагадненне аб супрацоўніцтве з Перавозскай цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмай Ніжагародскай вобласці. Ужо рэалізаваны шэраг анлайн-мерапрыемстваў, у тым ліку віктарына “Жабінка і Перавоз – гарады-пабрацімы” і акцыя “Дзве сястры – Беларусь і Расія”. А ў праекце “Подзвігам слаўныя мае землякі” жабінкаўцы расказалі пра Міхаіла Чарнака, Флорыю Будзішэўскую і Міхаіла Шаўчука, а бібліятэкары з Перавоза – пра сваіх Герояў Савецкага Саюза. Зараз прымаюцца работы на міжнародныя конкурсы малюнкаў “Сказка – ложь, да в ней намёк” і фотаздымкаў “Сямейныя рэліквіі”. У першым удзельнічаюць дзеці ды падлеткі з гарадоў-пабрацімаў, а ў другім, як не складана здагадацца, – і дарослыя, і маленькія жыхары двух гарадоў і раёнаў.

Адным словам, жыццё працягваецца, абяцае быць насычаным і рознабаковым. Пра тое можна будзе аператыўна даведацца на бібліятэчным сайце, які працуе вось ужо дзесяць год. Раскажа пра бібліятэчныя справы і раённая прэса – дастаткова толькі карэспандэнтам у чарговы раз пераступіць парог бібліятэкі, дзе заўжды багата цікавых навін.

Адзін пісьменнік казаў: “Кнігі – таксама людзі, толькі з крыламі. Калі кніга склала крылы і паўстала на паліцы, яна сумна і маўкліва пазірае на свет і не пралівае святла. Толькі ў чалавечых руках яе святло струменіць, прыносіць горыч ці асалоду, ажываючы ў палёце”.

Дайце кнізе крылы і ляціце з ёю разам у свет рэчаіснасці і фантазій! А бібліятэкары, вядома, дапамогуць вам у тым палёце.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара і з архіва раённай бібліятэкі

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Культура ў Жабінкаўскім раёне: спалучэнне земляробства і мастацтва

У слова “культура” сотні вызначэнняў. Аднак самыя даўнія і асноўныя два: перш-наперш, культура азначае ўменне апрацоўваць зямлю; а яшчэ культура – гэта ўсё на Зямлі, што створана чалавечым розумам і рукамі.

Паколькі культуру земляробства немагчыма аддзяліць ад мастацтва, ва ўсе часы людзі працавалі і пры гэтым спявалі, а як завяршалі палявыя работы, ткалі, вышывалі, расказвалі казкі… І гэтаму няма канца, пакуль жыве чалавечы род.

Прыкладам, такая вось звычайная сучасная карціна: гарачае жніво, абедзены перапынак, а пакуль хлебаробы адпачываюць, для іх спяваюць самадзейныя артысты. Усё ж нездарма беларусы спрадвеку казалі: “Не хлебам адзіным жыве чалавек”. Жыве наш чалавек яшчэ і з дапамогай песні, танца, прыгожага мастацтва. Усё гэта цалкам забяспечваюць каля 80-ці асоб, што працуюць у Жабінкаўскай раённай цэнтралізаванай клубнай сістэме.

Пра дойліда і ачаг культуры

Сэрцам горада-спадарожніка можна лічыць галоўную плошчу, на якой месціцца ГДК. Гэтыя тры літары ведае кожны жабінкавец, бо самыя адметныя ўрачыстасці Жабінкі, як правіла адбываюцца, менавіта ў гарадскім Доме культуры. Адлік сваёй гісторыі ён бярэ са жніўня 1949 года, а вось сённяшні гожы выгляд і плошча, ГДК набылі ў 2007-га, калі наш горад стаў сталіцай абласных “Дажынак”.

За дзесяцігоддзі жабінкаўскі ачаг культуры, якім заўсёды заставаўся ГДК, перажыў шмат навацый. Старажылы дасюль згадваюць, як у Доме культуры ладзіліся не толькі конкурсы агітбрыгад або выступленні вялікіх хораў, але й Усесаюзны фестываль самадзейнага мастацтва ды ўрачыста заключаліся шлюбы ці камсамольскія вяселлі.

Памятным стаў 1979 год. Тады, сорак пяць гадоў назад, для творчага развіцця жабінкаўцаў усіх узростаў шырока расчыніліся дзверы сённяшняга будынку на вуліцы Кірава ў доме № 91.

Тут зазначым, што спраектаваў яго наш зямляк Рыгор Будзько (1933 – 2017). Рыгор Рыгоравіч меў багаты паслужны спіс выдатных дойлідскіх работ, што знайшлі ўвасабленне па ўсёй Брэстчыне. Будуючы паўсюль дамы, таленавіты архітэктар з вёскі Арэпічы, вядома ж, не забываў і малую радзіму. Ён спраектаваў не толькі Жабінкаўскі ГДК, але і школы ў Жабінцы і Крыўлянах, Хмелеве і родных Арэпічах. Рыгор Рыгоравіч парупіўся таксама над стварэннем брацкай магілы савецкім воінам і партызанам, каля якой адбываюцца самыя значныя гарадскія святы.

Верыцца, што прыдзе час, імя выдатнага дойліда будзе годна ўвекавечана ў назве жабінкаўскай вуліцы альбо нейкай установы культуры ці адукацыі. Бо нездарма пісаў паэт:

 Заўважыце, як пройдеце прамком,
Што горад наш прыгожы, як ніколі…
Тут шчыраваў калісь Рыгор Будзько,
Для Жабінкі жадаў шчаслівай долі.

А спадарожніцай шчасця заўсёды з’яўляецца песня. Сапраўдным узлётам жабінкаўскай культуры стаў канец мінулага стагоддзя, калі папулярнымі былі рэспубліканскія агляды-конкурсы, кшталту “Увайдзі ў кожны дом, песня!”, “Беларусь – мая песня”, “Майстры мастацтваў – працаўнікам сяла”. Жабінкаўская культура тады загучала ва ўсіх сэнсах гэтага слова.

Мабыць, першым яркім і прыкметным крокам стаў 1981 год, калі Мікалай Зіноўеў разам з Валерыем Неменьшым, Леанідам Дашкевічам, Паўлам Карнеевым, Васілём Ільюком і Уладзімірам Абрамчуком заснаваў пры ГДК вакальны ансамбль “Каларыт”.

А праз пару гадоў Ірына Румко арганізавала дзіцячы танцавальны калектыў “Каруначкі”, які хутка атрымаў званне “ўзорнага”.

“Каларыт” ды “Каруначкі” і сёння з душэўнай песняю і ў рытме гарэлівага народнага танца рухаюцца па жыцці, радуюць гледачоў не толькі горада-спадарожніка, але і за яго межамі (нават калі тыя межы праходзяць у блізкім ці далёкім замежжы!).

Спадчына – ласка матчына

Амаль пятнаццаць гадоў, з лістапада 1997-га да лютага 2013 года, на чале гарадскога Дома культуры стаяла Галіна Іванаўна Турыцына. У гэты час у асаблівым фаворы знаходзілася захаванне і памнажэнне роднай спадчыны. Нездарма нават была распрацавана аднайменная праграма, што дазволіла ўзняць у раёне нацыянальную культуру на новы, пачэсны ўзровень. У гэты перыяд абудзілася цікавасць да беларускага мінулага, развіваліся фальклорна-этнографічныя калектывы. Сярод іх зоркамі першай велічыні сталі самадзейныя артысты з Хмелева – народны тэатр гумару і песні “Хмелеўскія валацугі” і ўзорны ансамбль “Дараносіца”. Хоць за гэты час змяніўся не адзін склад удзельнікаў, аднак калектывы дасюль на слыху, радуюць сваёй творчасцю, збіраюць па крупіцах абрады, спевы, танцы, якімі карысталіся яшчэ далёкія прашчуры.

Калі ўжо згадалі галоўную плошчу, нельга не ўспомніць, як з канца мінулага стагоддзя ў Жабінцы адрадзіўся звычай праводзіць у цэнтры горада асенні “Пакроўскі кірмаш”. За 115 гадоў ён стаў сапраўднай візітоўкай горада-спадарожніка. Пагэтаму штогод многія жабінкаўцы з нецярплівасцю чакаюць, калі надыдзе сярэдзіна кастрычніка. У такую часіну яны спяшаюцца на плошчу перад ГДК не толькі, каб набыць дары садоў ды агародаў. Не меншае захапленне выклікаюць у гасцей кірмашу самадзейныя артысты, і сярод іх – крыўлянцы, салісты міні-тэатра гумару і песні “Спявай, душа!”

У такі дзень можна прыкупіць не толькі прадукты да стала. Калі ёсць патрэба і жаданне ўпрыгожыць жыццё, зрабіць сваю кватэру ці дом больш утульным, на дапамогу прыйдуць народныя ўмеліцы, якія звычайна не абмінаюць са сваімі вырабамі “Пакроўскі кірмаш” ды іншыя раённыя і гарадскія святы. У іх ліку – жыхарка Жабінкі, народны майстар Беларусі па саломапляценні Ірына Коваль. Ірына Міхайлаўна са сваёй “Чароўнай саломкай” неаднаразова выдатна прадстаўляла наш горад. Вось і сёлета яна ўжо пабывала на Выставе дасягненняў народнай гаспадаркі ў Маскве, дзе ў студзені праходзіў Міжнародны форум “Расія”. А гэтым летам хараство з саломкі, зробленае рукамі майстрыхі, радавала ўдзельнікаў знакамітага рэспубліканскага свята “Купалле” (“Александрыя збірае сяброў”) і прэстыжнага ганчарнага фестывалю ў вёсцы Гарадной Столінскага раёна.

Увогуле, цяжка нават палічыць усе тыя падзеі, якімі зараз насычана жыццё работнікаў культуры. І нічога тут не паробіш: яны працуюць, калі іншыя святкуюць. Бо і самое свята без іх бывае “прэсным і неінтарэсным”.

Тут прыгадаем толькі крышачку самых апошніх і запамінальных мерапрыемстваў, дзе праявілі сябе нашыя артысты. Найперш, гэта святкаванне 80-годдзя вызвалення Беларусі і Дзень горада Жабінкі, сустрэчы шматлікіх дэлегацый у мемарыяле “Драмлёва” і Першы абласны медыяфорум, што ладзіўся ў Жабінцы і наваколлях у апошні ліпеньскі дзень…

Цяпер жа на павестцы ў работнікаў ГДК і іншых устаноў культуры – раённыя “Дажынкі”, якія ў бліжэйшую суботу прымае Ракітніца. А гэта значыць: зноў шмат добрых слоў і звонкіх песень пачуюць ад артыстаў земляробы. Паколькі нездарма падмечана ў народзе, што не адзіным хлебам жыве на гэтым свеце чалавек.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота Кацярыны ЯКУБЁНАК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

КРЫЎЛЯНЫ: дзе шукаць Залатую карэту?

У красавіку 1589 года на сялянскі суд паблізу Сяхновіч сышліся жыхары суседніх вёсак. Было на той грамадзе і “ўсё сяло Крывое: Пятрук Будзіловіч і іншых нямала” падданых суддзі Фёдара Пацея. Гэтак упершыню 435 гадоў таму на старонках гучнай судовай справы з’явілася сяло Крывое – сённяшні аграгарадок Крыўляны. Тут спрадвеку жылі працавітыя людзі. Так было ва ўсе вякі. Кавалерамі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга станавіліся загадчык фермы са “Світанку” Аляксей Саковіч, трактарысты Іван Кавальчук і Васіль Балюк. “Знак Пашаны” ўпрыгожваў грудзі Фёдара Візерта, Надзеі Данілюк, Івана Пасюка і Мікалая Дземідзюка. А партрэт даяркі-перадавіка Марыі Кухарчук не раз упрыгожваў перадавіцу раённай газеты. І гэта зусім не дзіўна, бо ў “калекцыі” Марыі Іванаўны былі абодва ордэны за выдатную працу.

“Дрэмле памятка дзён”

Многія таямніцы мінулага Крыўлян ведае і пераказвае бібліятэкар Алена Балюк.

У наваколіцах, напрыклад, дасюль бытуе легенда пра жорсткага князя. Па легендзе, магнат узвёў магутны прыгожы замак, абаронены земляным валам і глыбокім ровам. Князь ездзіў паўсюль у вялікай карэце, зробленай з суцэльнага золата, і прымушаў сялян гарбаціцца, цягаючы пясок і камяні на будоўлю замка. Сажалку каля фартэцыі людзі стараліся абыходзіць здалёк, верылі, што ў ёй водзяцца чэрці.

Старое павер’е сцвярджала, што ў замкавых валах князь схаваў сваю Залатую карэту. Гістарычны факт: замак князя Адама Казіміра Чартарыйскага насамрэч калісь існаваў ва ўрочышчы Каранёва. Аднак цяпер пабачыць той замак можна толькі на старых картах. Чаму так здарылася? Мо час знішчыў “памятку дзён, што ў нябыт уцяклі”? На жаль, не толькі вякі, але і людзі прыклалі сваю руку. І тут сівая легенда згуляла нядобры жарт. Перад спакусай узбагаціцца не ўстаялі многія – нават чэрці не лякалі золаташукальнікаў, якія рыліся ў зямлі ў спадзяванні знайсці княскія багацці… Часам сапраўды трапляліся срэбныя рымскія манеты ІІ і IV стагоддзяў нашай эры, ды вось Залатая карэта так і засталася проста прыгожым паданнем…

Мабыць, усё ж нездарма гавораць у народзе: “Не ўсё тое золата, што блішчыць”. Ёсць у Крыўлянах багацці сапраўдныя, родныя, спрадвеку народныя. Цэнтрам іх зберажэння застаюцца не толькі вясковая бібліятэка, але і сельскі Дом культуры.

Калі спявае душа

Ад вельмі многіх выпускнікоў Крыўлянскай школы даводзілася чуць добрыя словы ў адрас дырэктара Аляксандра Казюры і настаўніцы Марыі Марковіч. Не раз сустракаўся з выдатнымі педагогамі. Усялякі раз тыя з удзячнасцю згадвалі сваіх былых навучэнцаў, шчыра радаваліся іх поспехам, журботна ўспаміналі тых, каго ўжо няма на гэтай зямлі.

Улюбёная ва ўсё беларускае Марыя Рыгораўна неаднойчы арганізоўвала школьныя вечарыны, душою якіх быў Анатоль Батура. Таленавіты юнак не толькі выдатна іграў на гітары, але й ствараў вершы. Пазней працаваў мастацкім кіраўніком у Крыўлянскім СДК, арганізаваў вакальны ансамбль, які выконваў для працавітых землякоў песні, напісаныя Анатолем Пятровічам.

Ён меў шмат планаў, якім, на жаль, не суджана было збыцца. Анатоль Батура памёр ад невылечнай хваробы ў дваццаць сем гадоў вясной 2000-га, на парозе новага веку і новага тысячагоддзя.

Аднак усё харошае не губляецца, раней ці пазней яно мае працяг, прарастае на зямлі. Праз гады Толеў брат Лёня пайшоў дарогай, пракладзенай старэйшым братам. Леанід Пятровіч зайграў, заспяваў, узначаліў Крыўлянскі сельскі Дом культуры ды міні-тэатр песні і гумару “Спявай, душа!”. І цяпер, бадай, усялякае вясковае, гарадское альбо раённае свята цяжка нават уявіць без артыстаў з Крыўлян, без іх душы, што спявае лірычна, гучна і гарэзліва.

Тут людзі залатыя!

Бібліятэкар Алена Балюк перакананая, што не трэба рыцца ў зямлі ў пошуках золата – у Крыўлянах усё на паверхні: тут людзі залатыя! Такія, як мясцовая фалькларыстка Марыя Сарока і народная майстрыха Лідзія Буза.

У пачатку года Марыі Гаўрылаўне споўнілася дзевяноста, а Лідзія Адамаўна 25 ліпеня адзначыла сваё 85-годдзе. Пры гэтым паважаныя жанчыны, якія праслаўлялі родны край не толькі ў Беларусі, але і за яе межамі, дасюль захоўваюць добрую памяць, а іх цудоўныя работы ўпрыгожваюць этнаграфічны куток у Крыўлянскім СДК і бібліятэцы.

Каб спадчына не згубілася, старыя песні не забыліся, культработнікі і бібліятэкары летась сабралі матэрыялы пра выдатных зямлячак ды размясцілі тыя матэрыялы на сайце Жабінкаўскай раённай цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмы. Каму цікава, можа пра тое пачытаць-паглядзець на https://zhabinkalib.by.

Увогуле, у аграгарадку беражліва захоўваюць памяць пра многіх, хто пакінуў след у гісторыі. Найбольш знакаміты з крыўлянцаў – Захар Кавальчук (1893 – 1937). У 30-я гады ХХ стагоддзя Захар Захаравіч стаў старшынёй Савета прафсаюзаў Беларусі, узначальваў Камісію па рэгуляванні вярбоўкі працоўнай сілы пры Савеце народных камісараў Беларускай ССР, што адпавядае сёння пасадзе міністра працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь.

У Крыўлянах ведаюць лёс свайго знакамітага земляка, захоўваюць кожную старонку свайго мінулага і з гэтым гістарычным “багажом” упэўнена рухаюцца ў будучыню.

Яшчэ адна іпастась вясковага бібліятэкара

Згадваючы Алену Балюк, кожны раз мы называем яе бібліятэкарам. Так яно і ёсць: па прызванні і адукацыі Алена Аляксееўна ўжо больш за трыццаць год гаспадыня кніжніцы. Яна абслугоўвае роўна трыста чытачоў, з якіх сотня – крыўлянскія хлопчыкі і дзяўчынкі.

– Самыя чытаючыя – ва ўзросце 60+, якіх я напаўжарт заву “маладымі пенсіянерамі”, – дзеліцца бібліятэкар. – Гэта тыя, сапраўды залатыя, мае чытачы, каму не трэба тлумачыць, якую асалоду нясе кніга. У цэнтры нашай увагі – спадчына, родны крыўлянскі край, яго песні, паданні, багатае мінулае і сённяшні імклівы час.

Пра сённяшні час – невыпадковая згадка. Ёсць у вясковага бібліятэкара і яшчэ адна іпастась. Справа ў тым, што вось ужо чвэрць веку Алена Аляксееўна – стараста ў Крыўлянах, акрамя таго, трэці тэрмін запар Алена Балюк – мясцовы дэпутат.

Пагэтаму для яе – самі разумееце! – не існуе “чужых” спраў. Вось і даводзіцца праз сябе прапускаць не толькі радасці, але й праблемы землякоў. Сярод найбольш вострых, што турбуе зараз жыхароў аграгарадка, – адсутнасць банкамата.

– Справа ў тым, – тлумачыць стараста з Крыўлян, – што ў нас закрылася аддзяленне “Беларусбанка”. І цяпер людзі (а ў аграгарадку жыве амаль трыста чалавек!) могуць зняць грошы толькі два разы на тыдзень – у дні, калі працуе пошта. Згадзіцеся, гэта вельмі нязручна, а таму выклікае нараканні з боку тутэйшых жыхароў. Будзе ў нас банкамат – пытанне адразу знікне, затое ўдзячнасць ад людзей з’явіцца.

Між тым, журналісцкія справы зноў прыспешвалі ў дарогу. Крыўляны падаравалі сустрэчы з гісторыяй і цікавымі людзьмі. Але ж праект “Вёсачка, жыві!” не спыняецца на сваім шляху, і наступны раз чакаюць нас не менш цікавыя спатканні пад засенню касцюшкавых ліп у вёсцы Малыя Сяхновічы.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Жабінкаўскія энергетыкі дапамагалі ў ліквідацыі наступстваў урагану на Гомельшчыне

Галоўны інжынер Васіль Братчук.

Па гістарычных мерках мінула менш за долю імгнення з той хвіліны, як у Жабінцы загарэлася першая электрычная лямпачка. Дакладны дзень, калі прыйшло святло, не назавем, а вось месца цудоўна вядома: станцыя Жабінка. Адно выдатнае вынаходніцтва чалавецтва (чыгунка) проста не магло існаваць і працаваць без другога. Хутка і просты люд зразумеў і ўпадабаў усе перавагі, якія дазваляе мець электрычнасць у доме і на вытворчасці. Ужо сто гадоў назад лямпачка і рухавік для жабінкаўцаў перасталі быць нейкім нябачным цудам. Заставалася справа за малым: стварыць арганізацыю, якая будзе клапаціцца пра надзейнае электразабеспячэнне спажыўцоў Жабінкі і наваколляў.

Гэтак у верасні 1956 года ўзнік Жабінкаўскі ўчастак электрасетак. Нарэшце роўна 55 гадоў таму, летам 1969-га, ён быў ператвораны ў Жабінкаўскі РЭС.

У Год якасці ёсць чым ганарыцца

200 гадоў таму, калі геніяльны вучоны Майкл Фарадэй адкрыў Асноўны прынцып выпрацоўкі электраэнергіі, толькі на старонках фантастычных раманаў Жуля Верна можна было прачытаць пра гіганцкую моц электрычнасці. А сёння ніхто ўжо не ўяўляе жыцця без вынаходніцтваў Фарадэя, Эдысана альбо Ніколы Тэслы. Таму і адказнасць на работніках электрычнай галіны проста каласальная.

Гэта цудоўна ўсведамляюць і начальнік Жабінкаўскага РЭС Дзяніс Шышчыц, і кожны з паўсотні яго працаўнікоў. Ім не трэба тлумачыць сэнс слоў “якасць”, “стандарт”, “належны ўзровень жыцця”, які павінен мець кожны жабінкавец. А яго не можа быць без надзейнай і адказнай працы энергетыкаў. Як вам жывецца, калі “зямля нябачная і пустая і цемра над безданню” – халадзільнік не марозіць, кандыцыянер у спёку не халодзіць, няма святла ды цеплыні і – о жах! – не працуе інтэрнэт?..

– Мы маем належны парк тэхнікі, якая вельмі дапамагае энергетыкам весці расчыстку просек, паколькі большая частка нашых ліній ідзе па лясах, – тлумачыць Дзяніс Алегавіч. – Гэта патрэбна і для таго, каб будаваць паветраныя лініі з ізаляванымі правадамі і эксплуатаваць існуючыя паветраныя і кабельныя лініі электраперадачы. Нам заўсёды шанцавала на прафесіяналаў. З павагай называю імя электраманцёра Анатоля Васільевіча Грыгарука, які шмат дзесяцігоддзяў прысвяціў працы ў РЭС і за тое атрымаў ганаровае званне “Ветэран Беларускай энергасістэмы”.

– Не толькі асобныя нашы працаўнікі маюць высокія ўзнагароды – увесь калектыў на добрым рахунку, – далучаецца да размовы галоўны інжынер Васіль Братчук і дэманструе, як доказ сваіх слоў, грамату райвыканкама за лепшыя паказчыкі ў сацыяльна-эканамічным развіцці, якія дэманструюць жабінкаўскія энергетыкі.

Хоць доказу мы і не прасілі, бо і так цудоўна знаем, што халадзільнік марозіць, кандыцыянер халодзіць, у хаце светла і цёпла ды працуе інтэрнэт… А яшчэ ведаем, што нашы электрыкі гатовыя ў любой няштатнай сітуацыі спрацаваць на “выдатна”.

Прычым, не толькі ў Першым рэгіёне.

Працоўны штурм супраць шторму

Нядаўні ліпень прынёс у Беларусь спёку і трывогу. Раптоўна моцны ўраган абрынуўся на краіну, былі загінулыя, каля 2000 населеных пунктаў засталіся без электрычнасці. Найбольш папакутавала 13-14 ліпеня Гомельшчына. Доступ да электрасетак абцяжарвала вялікая колькасць паваленых дрэў. Самая складаная сітуацыя склалася ў Мазырскім, Калінкавіцкім, Рэчыцкім раёнах. Ліквідацыю наступстваў стыхіі і ўзнаўленне жыццядзейнасці ў пацярпелых рэгіёнах узяў пад асабісты кантроль Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка. Уся краіна далучылася да гэтай справы. На Мазыршчыну, між іншымі, тэрмінова выехала з Жабінкі брыгада майстра Уладзіміра Бычака. Разам з ім у Мазыр накіраваліся электраманцёры Яўген Паўловіч і Юрый Міхалькевіч, вадзіцель Андрэй Варанчук і машыніст аўтагідрапад’ёмніка Вячаслаў Андрасюк.

Брыгада майстра Жабінкаўскага РЭС Уладзіміра Бычака, якая ўдзельнічала ў ліквідацыі наступстваў стыхіі на Мазыршчыне.

Неўзабаве ім на змену прыбыла другая брыгада ў складзе майстра Андрэя Зорына, машыніста пад’ёмніка Сяргея Саўчука, электраманцёраў Леаніда Лясковіча і Вячаслава Гомана.

Дзесяць дзён напружанага працоўнага штурму супраць разбуральнага шторму. І вось вынік: жабінкаўцы аднавілі падачу электрычнасці больш чым у дваццаці населеных пунктах.

Вядома, за тое будуць у электрыкаў нейкія ўзнагароды, але першую і, мабыць, галоўную ўзнагароду яны ўжо атрымалі – шчырыя словы падзякі ад многіх мазыран.

ПС 110/35/10 кВ

Для неспецыяліста гэтыя літары і лічбы – незразумелая галаваломка. А між тым, пабачыўшы іх у кабінеце начальніка, звярнулі ўвагу, што напісаныя на чырвонай стужцы загадкавыя лічбы і літары былі аформлены ў рамачку. Відавочна, гэты сувенір мае нейкае асаблівае значэнне, калі яго зберагаюць пад шклом.

Галоўны інжынер Васіль Братчук ахвотна задавальняе нашу цікаўнасць:

– Гэта памяць пра асаблівы дзень – 26 кастрычніка 2023 года. Была знакавая дата, калі пасля рэканструкцыі ўрачыста адкрывалі падстанцыю 110/35/10 кВ “Жабінка”. Тут кожная лічба мае свой сэнс. Напрыклад, па лініях 110 кВ на падстанцыю прыходзіць адпаведнае напружанне, а затым праз паніжаючыя трансфарматары размяркоўваюцца лініі на 35 кВ і 10 кВ. Апошняя напруга дастаўляецца па адпаведных лініях да трансфарматарных падстанцый, якія сілкуюць дамы і прадпрыемствы нашых спажыўцоў.

На ўрачыстасці 26 кастрычніка мінулага года прысутнічалі ганаровыя госці: кіраўнік Жабінкаўскага раёна Андрэй Кузьміч, генеральны дырэктар рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства “Брэстэнерга” Сяргей Шабека, генпадрадчык Павел Велітчэнка, які ўзначальвае ААТ “ЭлектраЦэнтрМантаж”, ды начальнік філіяла “Брэсцкія электрычныя сеткі” РУП “Брэстэнерга” Васіль Вярэніч. Ім і выпала прыемная місія перарэзаць чырвоную стужку, частка якой беражліва захоўваецца ў Жабінкаўскім раёне электрычных сетак.

Увогуле, навошта спатрэбілася капітальная рэканструкцыя? Дзякуючы ёй былі дадаткова ўсталяваны два новыя сілавыя трансфарматары, прыкметна павялічыліся магчымасці Жабінкаўскага РЭС.

А гэта вельмі істотна для горада-спадарожніка, які імкліва развіваецца. Кожны бачыць: апошнімі гадамі ў Жабінцы назіраецца будаўнічы бум. Дамы растуць, бы грыбы, дзевяціпавярховікамі цяпер нікога не здзівіш. У спадарожніку абласнога цэнтра назіраецца высокі ўзлёт, а значыцца, для высокага палёту будзе патрэбна ўсё больш электраэнергіі. Пагэтаму рэканструяваная падстанцыя ўжо прыносіць свой плён, задавальняючы патрэбы і тых, хто жыве “на паверхах”, і тых, хто аблюбаваў для жылля прыватны сектар. Не забываемся і на тое, што надзейнай падачы электрычнасці чакаюць не толькі гараджане, але і вяскоўцы.

Разам з Васілём Братчуком прайшлі ў памяшканне ПС 110/35/10 кВ. Тут у ролі гаспадара нас сустракаў электраманцёр Раман Алесік. На прадпрыемстве ён ужо сем гадоў, а на абноўленай падстанцыі – з першага дня пасля адкрыцця. Раман Святаслававіч дэманструе “святая святых” электрападстанцыі, і па ўсім бачна, што справа, якой ён прысвяціў гэтыя гады, яму вельмі даспадобы.

Дарыць святло вельмі прыемна, лічыць Раман Алесік.

Гэта лёгка вызначыць па шырокай светлай усмешцы, што не сыходзіць з вуснаў вопытнага працаўніка. А вам любы, нават не спецыяліст, скажа: калі ўсё, як належна, калі парадак і шчасце ў жыцці, ярка свеціць не толькі лямпачка – чалавек таксама свеціцца.

Анатоль БЕНЗЯРУК 

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ВЯЛІКІЯ СЯХНОВІЧЫ: малая радзіма вялікіх людзей

Далёка не кожная вёска ў Беларусі можа пахваліцца такой колькасцю выбітных нараджэнцаў, як Вялікія Сяхновічы. Адсюль паходзіў старшыня Галоўнага трыбунала Вялікага Княства Літоўскага Мікалай Касцюшка-Сяхновіцкі, які жыў на памежжы XVI і XVII стагоддзяў. У сяле прыйшлі на свет і былі ахрышчаны ў мясцовым храме Міколы Цудадворца епіскап Брэсцкі Ігнацій Жалязоўскі (1802–1872) і протаіерэй Уладзімір Лявіцкі (1843–1923). Абодва пакінулі глыбокі след у гісторыі праваслаўя. Уладыка Ігнацій зрабіў шмат, каб выратаваць ад гібелі жамчужыну Беларусі – Барысаглебскую Каложскую царкву, пабудаваную ў ХІІ стагоддзі ў Гародні. А Уладзімір Іванавіч стаў заснавальнікам непаўторнага Мікалаеўскага храма ў італьянскай Фларэнцыі.

Традыцыі выдатных папярэднікаў працягваюць і сённяшнія сяхноўцы, якія ўмеюць радаваць і здзіўляць.

Крыжы і людзі

Першы, каму давялося паціснуць руку ўдзельнікам праекта “Вёсачка, жыві!” ў Вялікіх Сяхновічах, быў стараста вёскі Уладзімір Кірыльчук. Уладзімір Міхайлавіч зірнуў дапытліва і сказаў з мяккай усмешкай:

– Цудоўна ведаю пра ваш праект. Але зараз крышку заняты: трэба суседцы дапамагчы з электраправодкай. А вы, каб час не марнаваць, можаце схадзіць да Андрасюкоў. Бачыце, крыж каля іх хаты? Шкада, што крыху спазніліся – маці Святланы Таццяна Фёдараўна гэтай зімой памерла. Ёй 96 гадоў было, светлы розум мела, яна б вам расказала, як раней жыло гэтае сяло.

Вялікія Сяхновічы, як кажуць у народзе, “месца намоленае”. Тры стагоддзі тут стаіць гожы храм, а ў наваколлі вельмі шмат крыжоў. 20 ліпеня гэтага года, калі Жабінка святкавала Дзень горада, з нагоды 80-х угодкаў вызвалення, з блаславення ўладыкі Іаана на раздарожжы паміж Сяхновічамі і Мацеевічамі быў асвечаны велічны крыж. У той самы дзень у Сяхновіцкім храме прымаў віншаванні з нагоды 45-годдзя святарскага служэння архімандрыт Алексій (Петрусевіч).

Аднак сёння мы рушылі не да вялікага новага крыжа, а да таго, якому ўжо больш за восем дзесяцігоддзяў. На Галавасек 11 верасня 1942 года паблізу палала вёска Драмлёва. Многія сяхновіцкія сем’і былі параднёныя з драмлёўскімі. Калі адшугаў страшны зніч, які знішчыў вёску з людзьмі, тутэйшыя жанчыны вышылі ручнік, а мужчыны патаемна вырабілі дубовы крыж, які і цяпер стаіць каля Андрасюковай хаты.

Працавітыя Таццяны

У размове са Святланай Андрасюк вельмі хутка высветлілася, што пра яе маму, Таццяну Фёдараўну Грыцук, “Сельская праўда” пісала раней не раз. Выдатная работніца хутка пасля вайны прыйшла на колішні Сяхновіцкі крухмальны завод, дзе і адпрацавала хімікам-лабарантам да самай пенсіі. Аднойчы журналісты нават памаглі старой жанчыне і паспрыялі, каб сельвыканкам адрамантаваў у яе хаце печ. Як з двара ў шыбу грукала непагадзь, бабуля Таня заўжды ласкавым словам успамінала не толькі спраўнага майстра, але і мясцовыя ўлады ды газетчыкаў, што адгукнуліся на яе праблемы. На жаль, сёлета, за чатыры дні да Таццянінага дня, жанчыны не стала, захавалася на памяць толькі яе прыгожая ўсмешка на каляровым фотаздымку.

А яшчэ ёсць жывы працяг бабулі Таццяны. Ён – у трох унучках ды пяці праўнуках. Самая зорная – “наша працавітая пчолка Майя”, як сказала з гонарам Святлана Андрасюк. Святлана Мікалаеўна нават паказала ў тэлефоне відэаролік з выступленнем дзяўчынкі, якая ўжо ў такім юным узросце стала кандыдатам у майстры спорту па мастацкай гімнастыцы. Сапраўдная юная грацыя ўвішна ўпраўлялася з абручом, і нам нават няўцям, якая велізарная праца стаіць за кожным лёгкім рухам 12-гадовай Майі.

– Жылі ў Сяхновічах рабацягі і зараз жывуць, – дадаў гаспадар дома Міхаіл Андрасюк, згадваючы свайго бацьку-ардэнаносца Мікалая Лявонцьевіча, які шмат сіл прыкладаў, каб ведала прыбытак і славу жабінкаўская зямля. – Вам бы лепш паразмаўляць з нашай сярэдняй дачкой Вольгай. Яна закончыла ўніверсітэт па спецыяльнасці “Беларуская мова і літаратура”, жыве ў Брэсце, працуе ў садзіку.

Аднак у садзік мы не пайшлі – рушылі ў сад. Ён месціцца ў супрацьлеглым канцы Вялікіх Сяхновіч. Там жыве на лецішчы старэйшая Андрасюкова дачка, якая носіць родавае імя Таццяна. Яна прафесійная мастачка, здольная не толькі бачыць ва ўсім прыгажосць, але і ствараць яе ўласнымі рукамі. Малодшая Таццяна з пяшчотай згадвае бабулю і гаворыць, дэманструючы свае вырабы:

– Магу вязаць усім чым заўгодна, увогуле, валодаю многімі відамі рукадзелля. Хоць цяпер і гараджанка, ды моцна люблю вёску.

Гэтае рамантычнае прызнанне ў каханні падмацоўвае лавандавае поле, пасаджанае рукамі Таццяны Міхайлаўны.

– Сюды шмат людзей прыязджала, каб толькі палюбавацца прыгажосцю, былі нават кітайцы. А вы крыху спазніліся, – гаворыць гаспадыня, – лаванда ўжо адцвіла да наступнага лета.

…Аднак будуць яшчэ ў жыцці вёсны і леты. Яшчэ пачуем гул залатых пчол над яркімі кветкамі лаванды.

А цяпер – зноў у дарогу

З кім першым павіталіся, з тым апошнім і развітваліся. Тварам сяхновіцкі стараста некага нагадваў.

– У вас прозвішча Кірыльчук, а вы часам не родзіч…

– Сын, – па-просту адказаў Уладзімір Міхайлавіч. – Так, я сын Веры Самсонаўны Кірыльчук. Вы пра яе шмат пісалі, калі згадвалі Драмлёва. Яна – апошняя жывая сведка таго, як гарэла “вогненная вёска” і хавалі на могілках у Сцяпанках замучаных драмлёўцаў.

Зараз Уладзімір Кірыльчук старажуе на мехдвары ў ААТ “Мацеевічы” і ўжо не адно дзесяцігоддзе людзі давяраюць яму быць старастам іх старадаўняга сяла. На яго рахунку нямала добрых спраў. Вядома, не без удзелу старасты гадоў шэсць-сем таму прыродны газ дайшоў з Малых Сяхновічаў у Вялікія. Уладзімір Міхайлавіч і цяпер нібыта перадатчык пажаданняў і людскіх праблем да вышэйшага начальства. Мо самае вострае пытанне, што стаіць на парадку дня, – аднаўленне ў зусім немалых Вялікіх Сяхновічах працы стацыянарнага магазіна. Магчыма, і мы б нешта прыдбалі ў ім у дарогу, якая вядзе праект “Вёсачка, жыві!” далей, у аграгарадок Крыўляны.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Жабінкаўскі гандаль – рухавік прагрэсу

Так супала, што Год якасці для нашых работнікаў гандлю – скрозь юбілейны. Мяркуйце самі. Створанае 85 гадоў таму спажывецкае таварыства ў Жабінцы, адрадзілася ў якасці Жабінкаўскага райспажыўсаюза адразу пасля вызвалення летам 1944-га. Акрамя таго, хутка міне дзесяцігоддзе з таго дня, як у снежні 2014 года гандлёвая арганізацыя ў горадзе-спадарожніку стала філіялам Брэсцкай міжрайбазы.

А яшчэ ніяк нельга забыць, што заўтра споўніцца роўна сто гадоў органам гандлю Беларусі. За час адліку прынята браць 25 ліпеня 1924 года, калі ўзнік Народны камісарыят па ўнутраным гандлі БССР – сённяшняе Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь.

Аднак і гэта яшчэ не ўсё. У нядзелю ў краіне адзначаецца Дзень работнікаў гандлю. Прычым, значная іх частка ўсе пералічаныя святы будзе сустракаць на працы, задавальняючы патрэбы пакупнікоў.

Узважым уважліва іх дасягненні

Нехта мудры казаў: “Гандаль – рухавік прагрэсу”. І гэта сапраўды так, калі ацаніць працу і поспехі работнікаў філіяла “Жабінкаўскі”. На гандлярскіх вагах прадаўцы штодня ўзважваюць тавары. Мы ж паспрабуем у гэтыя святочныя дні ўзважыць дасягненні саміх работнікаў гандлю.

Асноўны паказчык іх працы – тавараабарот – як заўжды, на вышыні. І тэмпы росту ў суадносных цэнах летась склалі больш за 107 працэнтаў у параўнанні з мінулагоднімі паказчыкамі. 2023 год перагарнуў апошнюю старонку календара шэсць месяцаў таму, і вынікі за паўгода ў 2024-м таксама задавальняюць работнікаў прылаўка.

Зразумела, па працы і адзнака, а за ёй – і ўзнагароды, якія штогод не абмінаюць нашых гандляроў.

Прыкладам, летась граматай райвыканкама была адзначана актыўная і плённая дзейнасць на ніве кааперацыі дырэктара філіяла “Жабінкаўскі” Жанны Рак. У той самы год вышэйшую ацэнку ад Беларускага рэспубліканскага саюза спажывецкіх таварыстваў (грамату Белкаапсаюза) атрымала вядучы інжынер па якасці Людміла Баравік.

“Зарапад” узнагарод ёсць ужо і ў гэты год. Па-першае, крама № 15 “Родны кут”, размешчаная ў мікрараёне райбальніцы, заняла першае месца ў Брэсцкай вобласці сярод магазінаў спажывецкай кааперацыі. Пагэтаму зусім нездарма імя прадаўца 6-га разраду Ірыны Казулькі, якая больш за дзесяць год узначальвае выдатны калектыў, сёлета занесена на Дошку гонару раёна. А па-другое, прадавец 6-га разраду Лідзія Буза на ўрачыстасцях, прымеркаваных да стагоддзя органаў гандлю, атрымала ганаровы нагрудны знак “40 гадоў працоўнай дзейнасці ў спажывецкай кааперацыі”. Па-трэцяе, Ганаровай граматай аблспажыўтаварыства адзначаны справы начальніка аддзела арганізацыі гандлю Аліны Давідовіч.

І такіх працавітых ды адказных людзей у гандлёвай сферы досыць шмат. Нездарма да прафесійнага свята яшчэ тры дзясяткі работнікаў філіяла “Жабінкаўскі” атрымалі ўзнагароды ад кіраўніцтва ГУП “Брэсцкая міжраённая гандлёвая база”.

Стараюцца, каб кожны застаўся задаволены

Адкрыццё кожнай абноўленай крамы, асабліва ў вясковай мясцовасці, ператвараецца ў сапраўднае свята.

Летась такіх святаў дачакаліся жыхары не толькі вёскі Федзькавічы, але і аграгарадка Сцяпанкі, дзе ладзіліся раённыя “Дажынкі”. З праектам “Вёсачка, жыві!” мы ўжо раней бывалі ў сцяпанкаўскім “Родным куце”. Такі асартымент тавараў для дома і сям’і, увогуле для паўнавартаснага жыцця, яшчэ не ў кожным горадзе можна пабачыць. Дый прадаўцы стараюцца, каб усялякі пакупнік застаўся задаволены і жадаў зноў пераступіць праз іх парог.

У Год якасці ў прызначаныя тэрміны свята расчыніла дзверы перад крыўлянцамі, стрыганчукамі ды ленінцамі. Прычым, назва ў таго свята аднолькавая – “Родны кут”. Можна нават сказаць: гэтае імя аднолькава прыемнае, бо магазіны пасля рамонту проста не пазнаць!

Да слова, адкрываючы краму на Ленінскім, генеральны дырэктар Брэсцкай міжраённай гандлёвай базы Сяргей Пашкевіч заўважыў: “Магазін у аграгарадку стаў для раёна ў нечым наватарскім – тут упершыню на Жабінкаўшчыне ўкаранілі халадзільны “пакой”.

Тавараў мноста, літаральна ўсё патрэбнае на розныя моманты жыцця. Таму і вочы ў пакупнікоў разбягаюцца ад багацця выбару. Падобныя карціны можна назіраць і ў Стрыганцы, і ў Крыўлянах.

Добра. У населеныя пункты, дзе колькасць жыхароў ідзе на сотні, свята, як Дзед Мароз пад Новы год, прыходзіць і задавальненне прыносіць, набліжаючы ўмовы жыцця вяскоўцаў да гарадскіх… Аднак, як справы ў вёсках дробных ды яшчэ драбнейшых? Там таксама жывуць людзі, якім патрэбна “піці, есці, адпачынак меці”.

Выхад знойдзены даўно. Для іх забеспячэння існуюць у міжрайбазе аўталаўкі. Шэсць разоў на тыдзень “магазіны на колах” выпраўляюцца ў населеныя пункты, дзе няма стацыянарных гандлёвых кропак. І гэта робіцца, каб тутэйшыя жыхары мелі свежыя прадукты ды патрэбныя рэчы на стале і на падворку. Калі нешта асаблівае патрэбна, можна і заказ аформіць – аўталаўка ў наступны раз абавязкова завітае да вас, каб узрадаваць, што заказ выкананы.

…Увогуле, пералічыць усе добрыя справы, да якіх маюць дачыненне работнікі філіяла “Жабінкаўскі”, – няпростая задача. Ад сябе яшчэ зазначым: ніводнае буйное гарадское альбо раённае свята не абыходзіцца без удзелу нашых гандляроў. Вось і на нядаўнім Дні горада Жабінкі іх палаткі з прысмакамі прыцягвалі магнітам тых, хто завітаў на свята. Як у старажытнасці казалі: “Быў хлеб, былі і відовішчы”.

Шмат спраў і ў работніц рэстарана. Тут, напрыклад, сталаваліся ўдзельнікі маладзёжнага міжнароднага турніру па боксе, які ладзіўся ў Жабінцы (зусім нездарма горад-спадарожнік называюць “сталіцай бокса”). Калі праходзілі экзаменацыйныя іспыты, “Вясёлка” забяспечвала таксама харчаваннем выпускнікоў. А ў жніўную гарачую пару работнікі гандлю жадаюць “Смачна есці!” працаўнікам нашых палёў, і чуюць у адказ толькі падзячныя словы.

Гэткім чынам, і ў спартыўных, і ў вучнёўскіх, і ў хлебаробных поспехах існуе пэўная заслуга тых, хто святкуе ў нядзелю Дзень работнікаў гандлю.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота Кацярыны ЯКУБЁНАК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

Жабінкаўскае ДРБУ-103: Стужкамі пад ногі сцелюцца дарогі

У Год якасці вельмі прыемна прадставіць стабільную кампанію, якая ўжо доўгія гады паспяхова шчыруе ў сферы дарожна-будаўнічых работ. У ДРБУ-103 прысутнічаюць усе асноўныя складальнікі поспеху, а гэта вопытны калектыў, сучаснае абсталяванне, перадавыя тэхналогіі, уласны транспартны парк спецтэхнікі. Нездарма лозунг нашых дарожнікаў – “Якасць, надзейнасць, аператыўнасць!”. Гэтыя тры ёмістыя словы гучаць, як музыка, і галоўнае – не разыходзяцца са справамі. Карціна нашых дарог дзякуючы руплівым працаўнікам мяняецца штодня. На 1 ліпеня ДРБУ абслугоўвала 105 кіламетраў дарог з асфальтабетонным пакрыццём, паўсотні – з цэментнабетонным, больш за 150 км – з гравійным і чорным шчабёначным… Аднак пакуль гэты нумар “СП” дойдзе да чытача, асфальтаўкладчык пройдзе яшчэ метры-кіламетры, “абуваючы” нашы дарогі ў асфальт.

Шляхі, якія ДРБУ выбірае

У мінулай “Сельскай праўдзе” ў праекце “Весачка, жыві!” мы сказалі “бывай” Сцяпанкам. Аднак прасцей выехаць з аграгарадка, чым развітацца са сцяпанкаўцамі. Як высветлілася, начальнік ДРБУ-103 Яўген Хамюк – карэнны нараджэнец Сцяпанак. Але ў адрозненне ад доктара Вашчука (таго, што бываў на экватары), Яўген Віктаравіч літаральна прырос да роднай зямлі, на якой будуе-рамантуе дарогі, што затым стужкамі лёгка сцелюцца пад ногі.

Так, абнаўленне жабінкаўскага краю, ягоны рух у будучыню проста нельга ўявіць без працаўнікоў арганізацыі, якую ўзначальвае Яўген Хамюк. Дарожнікі якасна будуюць, рамантуюць і падтрымліваюць у належным стане не толькі транспартныя артэрыі нашага краю, але і займаюцца добраўпарадкаваннем аграгарадкоў, дзясяткаў вёсак, тэрыторый жывёлаводчых ферм і мехдвароў.

Нездарма прадпрыемства ў 2017, 2018, 2019 і 2021 гадах атрымоўвала граматы раённага выканаўчага камітэта, а па выніках дзейнасці дарожнікаў за 2018, 2019, 2021 гады назва “Жабінкаўскае дарожнае рамонтна-будаўнічае ўпраўленне № 103” упрыгожвала Дошку гонару раёна.

Наша сустрэча з Яўгенам Хамюком адбылася ліпеньскім ранкам. Прагноз на дзень абяцаў гарачыню, таму пацікавіўся ў кіраўніка дарожнікаў:

– Пасля заканчэння зімовага перыяду людзі часам скардзяцца на стан дарог, але ж і ў спякотнае надвор’е, бывае, узнікаюць праблемы з абслугоўваннем шляхоў зносін. Што робяць вашы і нашы дарожнікі ў час, калі слупок тэрмометра перавышае +30?

– У зацяжную спёку, сапраўды, існуе праблема галоўным чынам з гравійнымі дарогамі, – патлумачыў Яўген Віктаравіч. – У такіх умовах, паводле тэхнічнага кодэкса ўсталяванай практыкі, якім мы карыстаемся, праводзіць работы па прафіліраванні гравійных дарог магчыма толькі пры аптымальнай вільготнасці. Трэба, каб нашы грамадзяне разумелі гэта і мелі крыху цярпення: як пройдуць нават невялікія ападкі, спецыялісты ДРБУ ў кароткі тэрмін пачнуць праводзіць неабходныя работы.

Пра тое, як умеюць шчыраваць дарожнікі, упэўніліся, калі разам з начальнікам прадпрыемства і галоўным інжынерам Сяргеем Главацкім наведалі некаторыя аб’екты.

Ганаровы па званні і па наканаванні

Вышэйшай адзнакай у галіне з’яўляецца званне “Ганаровы дарожнік Рэспублікі Беларусь”. Першым яго атрымаў былы начальнік прадпрыемства Ігар Васільевіч Селіванюк, якога ўжо няма сярод нас. На заслужаным адпачынку былы прараб Дзмітрый Іванавіч Старыкевіч, а вось “Ганаровыя дарожнікі” ІІ ступені механік Віктар Галавейка і вадзіцель пагрузчыка Аляксандр Голях дасюль у страі.

З Аляксандрам Станіслававічам сустрэліся на ўчастку абслугоўвання вытворчай базы, дзе вадзіцель пагрузчыка рыхтаваў і грузіў матэрыялы, якія неўзабаве лягуць на дарогу. 38 гадоў таму ён выпадкова пабачыў аб’яву: ДРБУ запрашала на працу, і тады яшчэ юнак Аляксандр Голях адгукнуўся на гэтае запрашэнне. З тае пары ў яго працоўнай кніжцы ўсяго адзін запіс, што сведчыць пра вернасць і адказнасць. Такім чынам, Аляксандр Станіслававіч раз і назаўжды звязаў лёс з ДРБУ-103. Усяго на пару-тройку хвілін спыніў сваю працу “Ганаровы дарожнік Рэспублікі Беларусь”, каб праз лічаныя імгненні зноў моцна загучала музыка матору магутнага пагрузчыка, падуладнага рукам выдатнага работніка.

“Апранаюць” чарговую дарогу

Адзін толькі пералік шляхоў, якія за 66 гадоў існавання сваёй арганізацыі пабудавалі і адрамантавалі нашы дарожнікі, зойме не адну старонку. Таму абямяжуемся апошнімі гадамі: дарога Н-136 Залуззе – Якаўчыцы – Агароднікі; Н-141, якая злучыла Арэпічы з цукровым заводам; Н-133, што працягнулася ад Брэста праз Старое Сяло да Гайкоўкі Кобрынскага раёна; Н-150 Хмелева – Рачкі.

Вядома ж, і ў Год якасці ўзровень работ не зніжаецца. Пра тое не раз пісала сярод іншых і раённая газета. “Сельскапраўдаўцы” ўсялякі раз з задавальненнем згадвалі, як шчыруюць дарожнікі ў раёне Селішчаў і Рудкі, Замошанаў і Дзягляў, Гарэлак і Арэпіч…

Днямі пабывалі на дарозе Н-164 Стаўпы – Вежкі – Агароднікі, дзе працуюць 15 чалавек, узброеных сучаснай тэхнікай. Тут, на адрэзку ў 3,4 кіламетра, зладжана рупіцца брыгада майстра Юрыя Сахарчука. Юрый Вітальевіч мае за плячыма больш за два дзясяткі гадоў працы ў дарожным рамонтна-будаўнічым упраўленні, а літаральна на днях у калектыў уліўся яшчэ адзін майстар – Аляксандр Неўдах. Малады спецыяліст з першага дня набіраецца вопыту. Для яго дарога паблізу Стаўпоў, лічыце, першая, а таму і самая галоўная ў працоўнай біяграфіі. Спадзяемся, у гэтай біяграфіі будуць яшчэ шмат выдатных старонак і толькі адзін запіс у працоўнай кніжцы…

Як патлумачыў начальнік ДРБУ-103 Яўген Хамюк, работы на Н-164 распачаліся 8 ліпеня і завершацца да канца месяца. Для таго, каб у хуткасці вадзіцелі з радасцю змаглі праехацца па абноўленай дарозе, будзе скарыстаны амаль мільён рублёў, выдаткаваных з рэспубліканскага дарожнага фонду.

Праца спорыцца. Услед за кіроўцам катка Віталем Жоўклым паўторым:

– Ну, паехалі!

Ці гэта Гагарын казаў?.. І хто пасля такіх слоў не пагодзіцца, што ў дарожнікаў касмічная работа?!

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

СЦЯПАНКІ: ці далёка ісці да цэнтра Зямлі?

Хутка будзе 570 гадоў, як старажытныя Сцяпанкі верхаводзяць над наваколлямі. Аднойчы пачуў ад мясцовых выслоўе “Сцяпанкі – самі сабе падпанкі”. Вядома, у паны сцяпанкаўцы не імкнуліся, але ўласны гонар і сялянскі розум заўжды мелі… Напярэдадні 80-годдзя вызвалення раёна нельга не згадаць пра ахвяры, што ўзяла вайна. Асобнай старонкай у шматвекавой гісторыі Сцяпанак стаіць дата 11 верасня 1942 года, калі зусім паблізу, у Драмлёве, здарылася страшная бяда. Ахвяры “вогненнай вёскі” знайшлі апошні свой спачын на тутэйшых могілках. Амаль 70 жыхароў сельсавета, з іх шасцёра: Аляксандр Андрайчук, Сяргей Будзько, Мікіта Ляўчук, Мікалай Малецкі, Марк і Міхаіл Завяржэнцы – не вярнуліся з вайны. Не раз згадвалі пра ліхалецце і сцяпанкаўскія старажылы Вера Кірыльчук і Васіль Вашчук. Да слова, Васілю Васільевічу пашчасціла праславіць наш край далёка ад роднага парога.

Як доктар Базіль у Афрыку хадзіў

Магчыма, некалі ў аграгарадку з’явіцца ўказальнік: “3616 міль – адлегласць ад Сцяпанак да экватара”. Гэта стане своеасаблівым помнікам па доктары Базілю – Васілю Васільевічу Вашчуку, які першым з жабінкаўцаў, быццам па бульвары, шпацыраваў па… экватары!

Гэтак далёка ад роднага парога нараджэнец невялічкай палескай вёскі Сцяпанкі апынуўся не з пустой цікавасці. Кандыдат медыцынскіх навук, хірург-практык Васіль Вашчук у 1985 – 1988 гадах узначальваў групу савецкіх урачоў у Рэспубліцы Бурундзі. Гэта была яго другая афрыканская вандроўка. Пасля Малі і Конга доктара Базіля, як звалі Вашчука на Чорным кантыненце, чакала адказная праца ў невялічкай краіне, размешчанай на ўзбярэжжы велічнага возера Танганьіка. (Па плошчы Бурундзі крыху большая за Жабінкаўскі раён).

Сялянскі адукаваны род, з якога паходзіў Васіль Васільевіч, узгадаваў не аднаго таленавітага ўрача, у тым ліку акадэмікаў Данііла Крыўчэню і Рыгора Шораха. Залатыя рукі самога Васіля Вашчука правялі шмат аперацый, з іх больш за дзве з паловай тысячы – у Экватарыяльнай Афрыцы. Урач са Сцяпанак стаў першаадкрывальнікам, вывучаючы на практыцы пытанні ВІЧ-інфекцыі. Гэта было ў той час, калі пра каварную хваробу амаль нічога не было вядома. У выніку Васіль Васільевіч стварыў першую ў СНД манаграфію “СНІД у хірургічнай клініцы”.

Працуючы ў бурундзійскай сталіцы горадзе Бужумбура беларускі доктар Базіль аднойчы вырашыў наведаць музей на беразе возера Танганьіка, дзе сустрэліся Давід Лівінгстан і Роберт Стэнлі. Тады і “прагуляўся” наш зямляк па экватары, дакрануўся да вялізнага валуна, усталяванага на месцы, дзе ў 1871 годзе паціснулі рукі два выдатныя даследчыкі Афрыкі.

Згадваючы свае далёкія вандроўкі, Васіль Вашчук, узнагароджаны знакам “Выдатнік аховы здароўя”, гаварыў:

– Успамінаю Афрыку з задавальненнем і ўдзячнасцю. Але самае галоўнае, што тысячы жыхароў далёкай краіны, чые жыцці выратавалі савецкія ўрачы, не з меншай удзячнасцю ўспамінаюць пра нас.

88-гадовая Вера Самсонаўна Кірылюк таксама жыве ўспамінамі. Але яны іншыя, балючыя.

Кожны год праз Сцяпанкі рухаюцца шматлікія айчынныя і замежныя дэлегацыі. За аграгарадком – мемарыял “Драмлёва”. Пра тое, што адбывалася на Галавасек, 11 верасня 1942 года, калі на ўласныя вочы шасцігадовая дзяўчынка бачыла, як знішчалі драмлёўцаў, цяпер згадвае вельмі пажылая жанчына. Тая чорная пятніца падзяліла яе жыццё. Галавасек прымушае і зараз казаць праз слёзы:

– Бабулечка мая згарэла, цёця Аня, Лёша, Тоня і Людка малая згарэла. На могілках у Сцяпанках, на тумбачцы каля помніка, усе мае напісаны…

Бацька будаваў дамы – сын майструе домікі

– Будзем Богу дзякаваць, што цяпер няма такой бяды, – прамаўляе наш іншы герой, які ўласнымі рукамі стварыў асаблівы “драўляны” свет, дзе казка спалучаецца з быллю.

Так здарылася, што з работамі Анатоля Тамашука пазнаёміўся раней, чым з самім майстрам, калі пісаў пра бібліятэкара са Сцяпанак Ірыну Самасюк. Бібліятэка мае экалагічны накірунак, і ў ёй сярод іншага прыроднага хараства дэманструюцца драўляныя вырабы, створаныя рукамі Анатоля Андрэевіча. Ужо тады была задума сустрэцца з умельцам. Пазнаёміліся, аднак, толькі сёлета – на шляху праекта “Вёсачка, жыві!”.

Адразу пасля вайны Анатолеў бацька Андрэй Захаравіч стаў першым бібліятэкарам у хаце-чытальні ў вёсцы Сцяпанкі, пазней працаваў у калгасе, а ў вольную часіну клаў печы і будаваў дамы. Майстравы быў чалавек. Што ўмеў і сыну перадаў, які таксама 35 гадоў прысвяціў роднай гаспадарцы, а як выйшаў на пенсію, шчыльна далучыўся да народных промыслаў.

Не, захапленне вырабамі з дрэва “прачнулася” ў Анатоля Тамашука крыху раней, але ж па-сапраўднаму стала для яго часткаю жыцця, калі з’явіліся ўнукі. Вось і пачалі ў працавітых руках стварацца вясковыя падворкі і казачныя замкі, млыны і храмы, дый іншага рознага багата, ад чаго прыгажэе хата.

У 2017 годзе майстар стаў пераможцам конкурсу “Арт-Ёлка” ў намінацыі “Посах Дзеда Мароза”, неаднойчы яго вырабы ўпрыгожвалі выставы на “Дажынках”. Мабыць, і сёлета ў Ракітніцу паедуць, дзе адбудзецца чарговы раённы фестываль-кірмаш працаўнікоў сяла.

Соф’я Ксенафонтаўна, жонка Анатоля Тамашука, таксама мае захапленні, прынамсі, выдатна і прыгожа вяжа-гафтуе сабе і людзям на радасць. Праз тры дні яна, дзеці Андрэй і Люда, унукі Максім і Вікторыя будуць віншаваць мужа, бацьку і дзеда з чарговым днём нараджэння. Узрост такі, што яшчэ на печы не сядзіцца. Натхнення хапае, жаданне ствараць ёсць ды і залатыя рукі стомы не маюць. Будуць яшчэ абавязкова нараджацца драўляныя шэдэўры.

З гэтым перакананнем развітваемся са Сцяпанкамі і рухаемся далей… Чуеце, як ціхім ранкам са сцяпанкаўскім царкоўным кампанам пераклікаюцца званы Свята-Мікалаеўскага храма ў Вялікіх Сяхновічах? Значыцца, едзем на іх гучныя галасы.

Анатоль БЕНЗЯРУК, фота аўтара і з архіва Васіля Вашчука

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav
 

Popularity: 1%

ААТ “Жабінкаўская сельгастэхніка”: усё наладжана ў камандзе зладжанай

ВІЗІТОЎКА

Назва — ААТ “Жабінкаўская сельгастэхніка”.

Час узнікнення — 1966 год.

Месцазнаходжанне — горад Жабінка, вуліца Кароткіна, 7.

Рэарганізацыя прадпрыемства — узбуйненне сельгастэхнікі пасля далучэння да яе ў 2003 годзе адкрытых акцыянерных таварыстваў “Жабінкаўская сельгасхімія” і “Жабінкаўскае райаграпрамзабеспячэнне”.

У календары працаўнікоў сельгастэхнікі 12 кастрычніка 1966 года – асаблівая дата. Менавіта з гэтага дня арганізацыя адлічвае сваю гісторыю. І тады, і праз многія гады асноўны напрамак дзейнасці прадпрыемства – аказанне паслуг, якія дапамагаюць аграрыям раёна паспяхова абрабляць зямлю і мець сельгаспрадукцыю, неабходную штодня для нашага стала. Вядома, у Год якасці і дырэктар Уладзімір Дземідзюк, і кожны работнік Жабінкаўскай сельгастэхнікі цудоўна ўсведамляюць, наколькі значнай і патрэбнай справай займаюцца. Пагэтаму калектыў, які налічвае каля сотні чалавек, рупіцца старанна і вельмі аддана, асабліва зараз, калі імкліва набліжаецца асноўная жніўная пара.

Дырэктар і «двое са СТА»

Так, спраў у сельгастэхніцы заўсёды ўдосталь. У кабінеце кіраўніка – гарачая ранішняя лятучка, але для журналіста час знайшоўся адразу.

– Мы роднай прэсе заўсёды рады, – працягваючы руку, бадзёра павітаўся Уладзімір Мікалаевіч.

Уладзімір Дземідзюк – чалавек шматвопытны, сапраўды адданы сваёй арганізацыі, дзе працуе ўжо амаль 45 гадоў, з іх пятнаццаць – дырэктарам. Таму ведае дасканала не толькі кожны механізм, але й кожнага працаўніка.

Вядома, пабачыць адразу сотню работнікаў сельгастэхнікі проста немагчыма, таму дапамогу ў знаёмстве з арганізацыяй і яе работнікамі аказалі “двое са СТА” – начальнікі станцый тэхнічнага абслугоўвання Аляксандр Ермакоў і Юрый Давыдоўскі. Апошні нават “двойчы па СТА”: Юрый Фёдаравіч не толькі кіруе СТА малочна-жывёлагадоўчых ферм, але й з’яўляецца СТАршынёй прафкама – клапоціцца пра абарону правоў працаўнікоў. А вось Аляксандр Аляксеевіч больш гаворыць пра тэхніку, і гэта зусім не дзіўна з вуснаў начальніка СТА машынна-трактарнага парку пачуць упэўненыя словы:

– Мы рамантуем практычна любую тэхніку, што працуе на зямлі, у тым ліку меліярацыйную, прычым, як айчынную, так і замежную. Гэта тычыцца не толькі Жабінкаўшчыны, але і Бярозаўскага, Брэсцкага, Драгічынскага, Камянецкага, Кобрынскага, Лунінецкага раёнаў ды іншых рэгіёнаў Беларусі.

І гэта далёка не ўсе справы, падуладныя працавітым рукам рупліўцаў з сельгастэхнікі. Яны праводзяць аграхімработы, рэалізуюць запасныя часткі і мінеральныя ўгнаенні. Як спатрэбіцца, тутэйшыя спецыялісты правядуць пагрузачна-разгрузачныя і электрамантажныя работы, створаць жалеза-бетонныя канструкцыі, акажуць будаўніча-мантажныя ды іншыя паслугі – зробяць усё, што людзям неабходна.

Акрамя таго, прадпрыемства мае дзве крамы, багатыя на асартымент. Прамысловымі таварамі гандлюе гаспадыня з “Гаспадара”, а каб было нешта прыкупіць да будзённага ці святочнага стала, жабінкаўцы заходзяць у “Гасцінец”. Мы і самі пабачылі, і загадчыца магазіна Святлана Казачэнка запэўніла: амаль ніхто не пакідае “Гасцінец” без гасцінца. Тут ёсць, лічыце, усё, нават ласкавыя ўсмешкі ад прывабных гандлярак у дадатак!

Хутка “конік” “паскача” ў поле

Працоўны дзень у разгары. Трактарысты Анатоль Чарняўскі і Іван Камянчук займаюцца рамонтам самаходнага апырсквальніка “Мекасан”, які любоўна называюць “кузнечыкам”. Знешне гэты агрэгат сапраўды ў нечым нагадвае рухавага зялёнага цвыркуна. Анатоль Васільевіч на прадпремстве ўжо пятнаццаты год, яго малады памочнік прыйшоў на працу пасля войска ўсяго шэсць месяцаў таму. Іван мае адукацыю тэхніка-механіка. І ўсё ж галоўнае, што ён мае, – дык гэта вялікае жаданне прысвяціць сябе сельгастэхніцы.

Яшчэ адна важная задача, якую выконвае прадпрыемства: з 2000 года Жабінкаўская сельгастэхніка – дылерскі цэнтр “Гомсельмаша”, а таму прадае ад вядучага прадпрыемства Беларусі запчасткі да камбайнаў і іншай тэхнікі, патрэбнай на сяле. Прычым, у Жабінцы ажыццяўляюць не толькі гандлёвае, але й гарантыйнае і паслягарантыйнае абслугоўванне “гомсельмашаўскіх” вырабаў.

Майстры-наладчыкі Мікалай Рыбак і Пётр Сабалеўскі, сфатаграфаваныя на фоне гомельскіх камбайнаў, ужо шмат гадоў шчыруюць у сельгастэхніцы. У жніўні 2022 года яны прадстаўлялі дылерскі цэнтр у ААТ “Жураўлінае”, калі перадавую гаспадарку на Пружаншчыне наведваў Прэзідэнт краіны Аляксандр Лукашэнка.

З асаблівым гонарам нам прадэманстравалі зусім новы трактар “Беларус”. Яго літаральна напярэдадні сваім ходам перагнаў з МТЗ Раман Нікіцюк. І вось цяпер начальнік механізаванага атрада Сяргей Чарнак разам з трактарыстамі-машыністамі Віктарам Яканюком і Вячаславаў Трацюком аглядаюць навінку.

Хутка і “конік” “паскача” ў поле, і “Беларус” выйдзе на раллю, і іншая тэхніка з сельгастэхнікі працягне шчыраваць, каб добры ураджай прыдбаць. Бо гэта ў восені работ восем, а летам на сяле іх і палічыць цяжка.

Анатоль БЕНЗЯРУК

Фота аўтара

Popularity: 1%

АРЭПІЧЫ: пяклі, аралі, дзетак гадавалі

Гэтай вясной Арэпічы адзначылі 515 гадоў. Хоць, вядома, 25 красавіка 1509-га – толькі першая пісьмовая згадка пра старадаўняе сяло, а сапраўдныя яго вытокі губляюцца за смугой вякоў. Тыя вытокі сягаюць, мабыць, у часы, калі суіснавалі на зямлі збіральнікі і паляўнічыя. Мясцовае паданне расказвае, быццам жылі побач два племені. Першы народ карміла зямля, другі – лес. Вось і заснавалі земляробы, што аралі зямлю і выпякалі хлеб, вёску Арэпічы. А стралкі-“лесавікі” далі пачатак суседнім Стралям. Адсюль, з памежжа Жабінкаўскага і Камянецкага раёнаў, раней пачыналася Каралеўская пушча, якую зараз называем Белавежскай.

У Арэпічаў надзвычай цікавае мінулае, але і сённяшні дзень вельмі насычаны і разнастайны. Каб у тым пераканацца, варта прайсціся па вясковых вуліцах.

За кожнай назвай – няпросты лёс

Жабінкаўшчына – край небагаты на лясы. А тут адразу кідаецца ў вочы першая мясцовая асаблівасць: адразу за аколіцай раскінулася царства Лесавіка – жывая памяць пра былую Каралеўскую пушчу. Таму Арэпічы можна назваць самай буйной лясной вёскай раёна.

Арэпічане надзвычай клапатлівыя да сваёй гісторыі, што адчувальна нават у тапонімах. Ніякая іншая жабінкаўская вёска не мае столькі “імянных” вуліц. Іх назвы могуць шмат расказаць. Ёсць тут, напрыклад, вуліца імя танкіста Фёдара Рацюка, які загінуў у ліпені 1944 года пры вызваленні Арэпічаў. А ў цэнтры сяла – вуліца старшага лейтэнанта Васіля Дудара. Зямляк склаў галаву пад гарачым сонцам Афгана, апошні спачын мае на мясцовых могілках. Падобныя лёсы двух афіцэраў міжволі аб’ядналіся ў назвах вуліц палескага сяла…

А вось паблізу былой школы падарожнага “сустракае” вуліца Цімафея Лася. Гэтага чалавека, якога чакаў няпросты лёс, вельмі многія называлі Настаўнікам з вялікай літары. Вяршынямі ў жыцці Цімафея Карнілавіча стала заснаванне Арэпіцкай сярэдняй школы і Брэсцкай рускай гімназіі (сёння ў ёй месціцца філфак Брэсцкага дзяржуніверсітэта). Настаўнік даў пуцёўку ў жыццё шматлікім таленавітым выпускнікам – прафесарам, акадэмікам ды проста добрым людзям. Сярод іх – былы галоўны архітэктар інстытута “Брэстбудпраект” Рыгор Рыгоравіч Будзько. Па праектах арэпіцкага дойліда забудоўваўся аграгарадок Астрамечава, цэнтральныя сядзібы вядомых гаспадарак “Мухавецкі” і “Белавежскі” Брэсцкага і Камянецкага раёнаў, узводзіўся будынак галоўнага корпуса Брэсцкага ўніверсітэта імя А.С. Пушкіна… Вось як у жыцці бывае: да ўзнікнення старога будынка ВНУ спрычыніўся Настаўнік, а новы корпус будаваўся пад наглядам Вучня. Мо з часам узнікне ў Арэпічах і вуліца імя Рыгора Будзько.

Сельскія клопаты і вясковы чат

Вуліца Цімафея Лася – цэнтр вясковага жыцця. Гэта і не дзіўна – на ёй месцяцца не толькі сяліба мясцовай гаспадаркі, якую ўзначальвае Павел Шыдловіч, але й пошта, бібліятэка ды фельчарска-акушэрскі пункт.

У ФАПе нас сустракае фельчар са Сцяпанак Ала Юзвік. Так склалася, што ў Арэпічах бракавала такога спецыяліста, і вяскоўцы звярнуліся па дапамогу да кіраўніцтва раёна. Праблема неадкладна была вырашана: цяпер двойчы на тыдзень прыём у Арэпіцкім ФАПе вядзе Ала Віктараўна, а яшчэ два дні – медык з Падлесся. Яны абслугоўваюць 183 чалавекі (у тым ліку 22 дзіцяці) не толькі з Арэпіч, але й з невялікіх Налезнікаў, Палявой Рэчыцы, Селішчаў.

Назіраючы, як уважліва і ласкава ставіцца да сваіх пацыентаў фельчар, воляй-няволяй прыгадаўся вершык: “Я прывіўкі не баюся…”. Асабліва калі яе робіць такі спецыяліст, як Ала Юзвік.

Своеасаблівым гідам па вёсцы стала стараста Таццяна Манастырская – чалавек надзвычай актыўны і неабыякавы. Таццяна Мікалаеўна моцна перажывае за ўсё, што адбываецца ў Арэпічах. Яе слухаеш і міжволі думаеш: мабыць, жанчына мае не толькі мужа і чатырох сыноў – усе Арэпічы яе вялікая сям’я. Вось і “фельчарскую” праблему аднавяскоўцы даверылі данесці да начальства менавіта ёй. А калі стараста чуе падзяку ў свой адрас, толькі адмахваецца: маўляў, гэта агульны поспех, лепш скажыце добрыя словы тым, хто вас пачуў і зрабіў як след. І такіх падзяк нямала. Напрыклад, ад Вольгі Іванаўны Комар. Жанчына прасіла стварыць для яе безбар’ерны асяродак, і ААТ “Арэпічы” аказаў дапамогу інваліду другой групы. Акрамя таго, ДРБУ-103 сёлета правяло ямачны рамонт дарогі з Гарэлак у Грабаўцы праз Арэпічы. Людзям стала зручней. Як за такое не аддзячыць?

– А яшчэ ў нас ёсць свой чат у вайберы, “Вясковыя навіны” называецца. На яго падпісаны кожны трэці жыхар, – гаворыць Таццяна Мікалаеўна. – Вы нават не ўяўляеце, як часам мы спрачаемся, калі абмяркоўваем нашы агульныя справы. У ролі старасты я толькі паўгода, але ўжо адчула, як гэта няпроста. Такая вось мая новая жыццёвая дарога, па ёй цяпер іду.

Працягваецца і наш шлях ад вёскі да вёскі. Пасля Арэпічаў, дзе здаўна абрабляюць хлебную ніву, рухаемся туды, дзе некалі людзей лячылі. Гэткім чынам праект “Вёсачка, жыві!” бярэ кірунак на Шпіталі.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Жабінкаўскі — край адвеку земляробны

Жабінкаўскі і “Жабінкаўскі” – аднолькавае імя. Толькі пад першай назвай разумеем цэлы раён, а другое азначае перадавую гаспадарку, размешчаную ў самым цэнтры Жабінкаўшчыны. Свае абшары адкрытае акцыянернае таварыства, як белакрылы бусел, што кружаліць над пожнямі, раскінула ад Брэсцкага да Кобрынскага раёнаў.

Тут больш за дзве сотні рупліўцаў, і кожнаму вядома: калі ты з ААТ “Жабінкаўскі” – працуй якасна, шчыруй на ферме і зямлі, нясі высока гордае імя, сугучнае з родным раёнам! Прыкметныя змены адбыліся пасля 2018 года, калі на своеасаблівы капітанскі мосцік гаспадаркі ўзняўся Міхаіл Вячорка. Ужо па выніках наступнага сезона “жабінкаўцы” апынуліся не толькі на раённай, але і абласной Дошцы гонару! І гэта было, вядома, толькі пачаткам, а зараз – пра сённяшні дзень, напоўнены руплівай працай аграрыяў.

Ля возера – не да адпачынку

У спякоту цягне да вадаёмаў, каб крыху ахаладзіцца. Аднак на полі каля возера Візжар няма часу для адпачынку: у механізатараў таксама гарачая пара. Яны шчыруюць на нарыхтоўцы сенажу першага ўкосу. Сярод працаўнікоў – перадавік Вячаслаў Пясецкі, які адвозіць вяленую масу на блізкую ферму “Рачкі”.

На яго машыне пазначана “СЛАВА” – адразу і не ўцяміш: гэта памяншальнае імя вадзіцеля альбо паўсядзённае яго жаданне выконваць сваю справу на славу.

Зусім нездарма імя перадавіка з ААТ “Жабінкаўскі” сёлета, у Год якасці, занесена на Дошку гонару Жабінкаўскага раёна. Працаваць адказна і якасна – даўняе крэда Вячаслава Аляксандравіча, чыё імя шырока вядома чытачам “Сельскай праўды”. Напрыклад, на мінулым жніве ён адзіны ў раёне намалаціў на сваім камбайне больш за 2000 тон. Як пра такое не згадаць у раёнцы? Вось і дачакалася слава Вячаслава, ці правільней сказаць – ён сам яе старанна набліжаў сваёй руплівай працай.

Аднак не толькі ў полі, але і на ферме гартуецца агульны дабрабыт гаспадаркі і яе работнікаў. У мінулым годзе медаль “За працоўныя заслугі” атрымала аператар машыннага даення Марыя Чарэўка.

Некалі дырэктар гаспадаркі Міхаіл Вячорка прызнаваўся:

– Калі шчыра казаць, кожная лічба, кожны паказчык дастаецца вялікімі намаганнямі і шчырай працай кожнага нашага работніка як у жывёлагадоўлі, так і ў раслінаводстве.

Пагружэнне ў “магію” лічбаў

А хто лепш за галоўнага эканаміста Віктара Валасюка сухой мовай лічбаў можа абмаляваць стан гаспадаркі? Пытанне рытарычнае. А вось і практычнае

– Віктар Іванавіч, давайце крыху пагрузімся ў “магію” лічбаў, каб трошку даведацца, як працуецца ў “Жабінкаўскім”.

Паказчыкі за чатыры месяцы года задавальняюць: гаспадарка атрымала валавай прадукцыі 110 працэнтаў у параўнанні з аналагічным мінулагоднім перыядам. Надоі склалі 4858 тон (прырост склаў 460 тон да леташняга), удой на рагулю таксама ў добрым плюсе і перавысіў 2600 кілаграмаў. Таварнасць малака ў “Жабінкаўскім”, зноў жа, найлепшая на Жабінкаўшчыне, прычым сортам “Экстра” прададзена больш за 99 адсоткаў.

У мінулым годзе зерня з улікам кукурузы атрымана больш за 10 тысяч тон – гэта вельмі важкі ўнёсак у дажыначны каравай раёна. Таму па-сапраўднаму парадавалі вынікі леташняга жніва. Падчас уборачнай аграрыі з ААТ “Жабінкаўскі” працавалі – сіл сваіх не шкадавалі. За тое і пашану атрымалі: другое месца ў раёне. Хоць прызнаюцца, заўсёды імкнуцца заняць вышэйшы радок.

Летась вызначыўся і іх дырэктар. Міхаіл Мікалаевіч атрымаў Ганаровую грамату Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання, а затым урачыста абвешчаны лепшым кіраўніком года з уручэннем дыплома ад аграпрамысловага саюза.

Аднак нездарма кажуць у народзе: “Не хлебам адзіным жыве чалавек”. У адкрытым акцыянерным таварыстве аддаюць належнае дабрачыннасці. Гаспадарка не толькі аказвае спонсарскую дапамогу навучальным установам (Кобрынскаму прытулку, школе-інтэрнату і карэкцыйнаму цэнтру ў Жабінцы), але і апякуе вучняў ды выхаванцаў Якаўчыцкай школы і дзіцячага сада. Нездарма “жабінкаўцы” займелі ўзнагароды ад Фонду міру.

…На змену вясне завітала лета – асаблівая пара для хлебаробаў. Ну а вучні нарэшце дачакаліся канікулаў. Для хлопчыкаў і дзяўчынак, якія да верасня развіталіся са школай, лета – галоўны падарунак.

І ўсё ж як добра мець у дадатак да прыемных імгненняў, на якія багаты чэрвень, ліпень, жнівень, яшчэ і каштоўны сюрпрыз за старанную вучобу. Яго штогод атрымліваюць дзеці работнікаў гаспадаркі.

Можа, хутка міне час, і яны працягнуць сямейныя працоўныя дынастыі ў адвеку земляробным краі.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Меліяратары – памочнікі хлебаробаў

Калі зірнеш на карту Жабінкаўшчыны стагадовай даўніны, адразу бачна, што гэта было суцэльнае “царства Багніка”. Нават сённяшні горад Жабінка ўзнік і жыў у “абдымках” дрыгвы. Асушванне палескіх земляў адыграла вялікую ролю ў станаўленні сельскай гаспадаркі. Клопатам меліяратараў багна адступіла, а на месцы непралазнай імшары зараз рунеюць жытнія палі, расце шмат іншых культур, што ўзбагачаюць родную Беларусь. Гэтак ужо больш за паўвека нашы меліяратары – верныя памочнікі аратых. Цяперашняя меліярацыя, вядома, не мае ранейшых маштабаў і галоўная задача спецыялістаў ПМК-19 – падтрымліваць у належным стане меліярацыйныя сістэмы. Пра ўсё гэта ў падрабязнасцях можна даведацца ад вядучага інжынера Пятра Вайноўскага.

Гонар працай заслужаны

Пётр Уладзіміравіч – жывая легенда ПМК, чалавек, што паўвека прысвяціў арганізацыі, якую, між іншым, узначальваў на працягу дзевяці гадоў, а зараз стаў сапраўдным летапісцам палескай меліярацыі, узначаліўшы гісторыка-экспазіцыйны комплекс, дзе можна пакрокава даведацца, як перасталі палешукі быць “людзьмі на балоце”.

Свой гонар і павагу Пётр Вайноўскі заслужыў выдатнай працай. Нездарма пад яго кіраўніцтвам наша перасоўная механізаваная калона шэсць разоў станавілася лепшым прадпрыемствам у сістэме “Брэстводбуда”. Рэгалій і ў самога Пятра Уладзіміравіча ўдосталь. Сярод найбольш высокіх – званні “Выдатнік воднай гаспадаркі СССР” і “Ганаровы меліяратар Беларусі”, дзяржаўная ўзнагарода – медаль “За працоўныя заслугі”. А ў мінулым годзе выдатны працаўнік быў абвешчаны Ганаровым грамадзянінам Жабінкаўскага раёна. Згадзіцеся, дасягнуць прызнання ў землякоў – асаблівая вяршыня. Такое званне патрэбна пацвярджаць штодня.

І гэта ў яго вядатна атрымоўваецца. Нездарма Пётр Уладзіміравіч стаў адным з трох дэлегатаў, якія прадстаўлялі ў сёлетнім красавіку Жабінкаўшчыну на VII Усебеларускім народным сходзе. Пасля вяртання ён ахвотна расказваў меліяратарам, якія пытанні ўзнімаліся і рашаліся на знакавым для краіны форуме. Асабліва Пётр Вайноўскі падкрэслівае правільнасць выбару, зробленага беларусамі 30 гадоў таму, калі краіну ўзначаліў Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка. За гэтыя гады зрухі ў станоўчы бок адчувальныя ў вельмі многіх сферах, бачны яны і ў меліярацыі, якая нястомна выступае ў ролі надзейнага памочніка сельскай гаспадаркі. Нездарма дэлегаты УНС абралі старшынёй народнага веча Кіраўніка дзяржавы.

Мы размаўлялі і прагульваліся сярод унікальных экспанатаў (а гэта каля 150 адзінак меліярацыйнай тэхнікі, якая выдатна папрацавала на сваім вяку, а зараз стала на вечнае захоўванне ў сапраўдным музеі пад адкрытым небам). У гэты самы час да варотаў ПМК-19 пад’ехаў экскурсійны аўтобус.

– Трэба, мабыць, нам паставіць кропку, – шырока разводзіць рукі ўшыркі суразмоўца. – Прыехалі дзеці з брэсцкага ліцэя, трэба ім нашы багацці паказаць і крыху пра меліярацыю расказаць.

Аднак не будзем спяшацца ставіць кропку… Справа ў тым, што наша размова адбывалася напярэдадні дзвюх важных для Пятра Вайноўскага дат. Па-першае, 28 мая – яму 70 год з дня нараджэння, а затым, 2 чэрвеня, прыспее і Дзень меліяратара. Пагэтаму віншуем усіх, хто добраўпарадкоўвае і адраджае нашы землі з іх прафесійным святам.

Каб былі ўрадлівымі палі

На сённяшні дзень ПМК-19, якое ўваходзіць у склад “Брэстводбуда”, вызначаецца стабільным развіццём. Шматпрофільнае прадпрыемства пад кіраўніцтвам начальніка Івана Вакуліна-Хведарца паспяхова выконвае задачы, звязаныя з меліярацыяй палескіх зямель.

На прадпрыемстве перакананы: неабходна абавязкова ісці ў нагу з імклівым часам, не адставаць ад яго ні на крок. Гэтаму садзейнічаюць сучасная тэхніка і абсталяванне, а яшчэ, канечне, сапраўдныя прафесіяналы, што працуюць у ПМК.

Ім цалкам па сілах якасна і ў тэрмін ажыццявіць поўны комплекс работ па будаўніцтве меліярацыйных сістэм, пракласці трубы каналізацыі і водаправода, узвесці ачышчальныя і тэхнічныя збудаванні, уладкаваць унутрыгаспадарчыя дарогі і правесці добраўпарадкаванне тэрыторый.

Так, справы ў працаўнікоў перасоўнай механізаванай калоны № 19 важныя і адказныя. Ды і гаспадарка вельмі значная: толькі меліярацыйная адкрытая сетка складае 900 кіламетраў, а яшчэ больш за 6700 кіламетраў – працягласць закрытай сеткі. Даводзіцца актыўна шчыраваць штогод (а тым больш у Год якасці!) не толькі на родных жабінкаўскіх землях, але і ў іншых раёнах Брэстчыны.

Калі збажына наліваецца зернем і на нашым стале з’яўляецца смачная ежа, не забудзем падзякаваць земляроба і жывёлавода, а яшчэ – меліяратара, які для рупліўцаў сяла заўсёды добры і надзейны памочнік.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ГЛЫБОКАЕ: Так многа засталося ў былым…

Ёсць марскія глыбіні, цяжка дасягальныя, а ёсць вёсачка Глыбокае, да яе дабрацца няцяжка. Паселішча спрадвеку існавала ў глыбінях лесу. Ды і мясцовасць навокал знаходзілася ў нізіне адносна суседніх вёсак Барздзілы і Гарэлкі. Адсюль, імаверна, і атрымаў імя населены пункт.

Пункт і зараз населены, ды найлепшыя часы, на жаль, тут засталіся ў мінулым. У 1970 годзе жылі-былі на свеце 365 глыбокаўцаў. Цяпер гэта гучыць быццам казка. Бо сённяшняя быль не радуе: у Глыбокім жыхароў у дзесяць разоў паменела. Як прамовіла скрушна найстарэйшая жыхарка некалі шматлюднай вёскі Марыя Іванаўна Кухарчук: “Колісь дітэй було помного, а тэпэр по одному дітыне. Як тоды жызнь набежыть?”. Хоць тыя, хто абралі для жыцця гэты прыгожы куточак, любяць яго шчыра ўсёй душой.

У чатырох кутах

Сярод тых, хто глыбока любіць Глыбокае – Вольга і Уладзімір Мухі. Мы яшчэ не паспелі з кіраўніком спраў Крыўлянскага сельвыканкама Валянцінай Рубашэўскай і парог пераступіць у іх утульным доме, як пачулі шмат ласкавых слоў у адрас “Сельскай праўды” і “Зари”.

– Раённую і абласную газеты выпісваю 44 гады, з таго часу, як пайшла замуж, і ніколі ім не здрадзіла, бо кожнаму патрэбна ведаць, што адбываецца ў родным раёне і вобласці, – пераканана прамовіла Вольга Мікалаеўна.

Вясной 1980 года малады заатэхнік Вольга Савачка прыехала ў Глыбокае. Шлях у яе быў далёкі – з самага вялікага ў Беларусі Столінскага раёна да самага маленькага – Жабінкаўскага. А ўжо 19 ліпеня, калі ў Маскве запалаў агонь Алімпіяды-80, дзяўчыну павёў пад вянец мясцовы хлапец Валодзя Муха. Калгас “Світанак” пачаў будаваць для маладой сям’і прасторнае жытло. Пакуль дом будаваўся, стала Мух больш – выконвалі пажаданне калгаснага старшыні Віктара Замкаўца. Віктар Міхайлавіч, зацікаўлены, каб маладыя спецыялісты прырасталі каранямі да глыбокаўскай зямлі, з усмешкай сказаў:

– Старайцеся, каб у кожным куце было па дзіцяці.

Сказаў ды забыў, а вось маладыя не забыліся і чацвёра нарадзілі. А цяпер у Вольгі Мікалаеўны і Уладзіміра Іванавіча і ўнукаў чацвёра. Малодшыя Максімка, Данілка ды Савелій на шматлікія майскія выхадныя “акупавалі” дзедаву хату. Хлопчыкі для дзеда Валодзі сапраўдныя памочнікі. Старэйшы (якому толькі восем) з радасцю мотаблокам рулюе, а дзед за ўнукам прыглядвае ды крыху памагае.

І бабулі маладыя рукі патрэбныя.

– Я саджуся ў радок – і хлопчыкі побач, – гаворыць жанчына. – Ім пакуль сялянскія справы цікавыя. А як трохі ленавацца пачынаюць, кажу з хітрынкай: “Ой, бабульцы цяжка ўзнімацца. Трэба ёй мужчынская дапамога”. І бягуць мае хлопчыкі навыперадкі бабе памагаць. Мужчыны!

Клопатаў нямала ў старасты сяла

Ёсць у Вольгі Мухі і яшчэ адзін важны абавязак. З таго самага часу, як узнік інстытут стараст, яна – стараста вёскі Глыбокае. А цяпер яшчэ і суседнія Гарэлкі апякуе, дзе практычна не засталося тутэйшых, але многія хаты выкарыстоўваюцца пад лецішчы. Такія асобы, як Вольга Мікалаеўна, заўжды навідавоку. Тым больш, чым меншым становіцца населены пункт, тым часцей з’яўляюцца ў ім праблемы. Трэба паклапаціцца, напрыклад, каб не абмінала вёску, што раскінулася на некалькі кіламетраў, аўталаўка. І зазначым, адміністрацыя гандлёвага прадпрыемства, якое забяспечвае прадуктамі вяскоўцаў, прыслухоўваецца да просьбаў старасты.

Гэты год нездарма праходзіць пад зоркай юбілейнай даты вызвалення. 80 гадоў таму мірным стала неба не толькі над Глыбокім – над усёй Беларуссю. У дні вызвалення ў гэтых мясцінах ішлі жорсткія баі. Размяшчаўся медсанбат, у якім памерлі ад ран салдаты-вызваліцелі Аляксандр Гольцаў, Фёдар Гупала, Якаў Іваноў, Кузьма Кандрацьеў, Шалва Манідзэ, Аляксандр Мухін, Аляксей Паддубны, Рыгор Радзіёнаў, Аляксандр Сляпцоў, Леанід Трафімчанка, Васіль Фралоў і Рыгор Яструбінскі. Пасля вайны іх астанкі перанесены ў Жабінку, дзе яны знайшлі вечны спакой у Брацкай магіле савецкіх воінаў і партызан.

Пра падзеі ліпеня сорак чацвёртага года нагадвае таксама помнік-абеліск пры дарозе з імёнамі 38-мі глыбокаўцаў, якіх забрала вайна.

Схілілі і мы галовы на раздарожжы, а затым звярнулі налева, бо ўказальнік засведчыў: зусім недалёка ад Глыбокага месцяцца Вярхі.

Туды і павядзе нас асфальтаваная дарога ў наступны раз.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

7 мая споўнілася 10 гадоў з дня прысваення Жабінцы статусу горада-спадарожніка Брэста

Такому імкліваму развіццю, якое назіраецца ў Жабінцы, можа пазайздросціць усялякі населены пункт. Моцны штуршок быў дадзены дзесяць гадоў таму, калі Жабінка ўвайшла ў сузор’е гарадоў-спадарожнікаў, стала, як паэт некалі казаў, для Брэста “мілым крылом”. Тыя змены, што літаральна адбываюцца на вачах, нельга абмінуць, немагчыма не заўважыць. Днямі знаёмы, які гадоў пятнаццаць не бываў у Жабінцы, прызнаўся: “Павіншуйце мяне: я ў Жабінцы заблукаў!”

Калі так і далей пойдзе, давядзецца яшчэ не раз віншаваць не толькі яго, але і ўсіх нас. Бо за апошнія дзесяць гадоў Жабінка прайшла ў сваім развіцці шлях, на які раней патрабаваліся дзесяцігоддзі!

Першы – гэта пра Жабінку

Так атрымалася, што сярод васьмі беларускіх гарадоў-спадарожнікаў Жабінка адзіная жаночага роду. Таму нездарма артыкул у “Сельскай праўдзе”, прысвечнаны Першаму рэспубліканскаму форуму гарадоў-спадарожнікаў, называўся “Жабінка і сем братоў-гарадоў”. Форум ладзіўся 22 ліпеня 2022 года, ініцыятарамі яго сталі жабінкаўцы. На прадстаўнічую сустрэчу завіталі ўсе “браты”: дэлегацыі з Дзяржынска, Заслаўя, Лагойска, Рудзенска, Скідзеля, Смалявічаў і Фаніпаля. Форум наведалі тагачасны міністр эканомікі Беларусі Аляксандр Чарвякоў і намеснік (зараз першы намеснік) старшыні Брэсцкага аблвыканкама Дзмітрый Гарадзецкі. Жабінку прэзентаваў кіраўнік раёна (сёння – намеснік старшыні аблвыканкама) Вадзім Краўчук.

На той час наш горад мог ужо годна дэманстраваць свае поспехі ў рэалізацыі інвестыцыйных праектаў, будаўніцтве жылля і сацыяльна значных аб’ектаў. Не толькі жабінкаўцы – дзясяткі берасцейцаў ужо атрымалі ключы ад новенькіх кватэр у горадзе-спадарожніку. Выйшаў таксама на маршрут аўтобус № 77, які стаў яшчэ адной важнай транспартнай ніткай, што звязала Жабінку з Брэстам. Яшчэ ў 1970-я гады планавалася: у райцэнтры будуць будаваць дзевяціпавярховыя дамы. Аднак планы спраўдзіліся толькі ў наш час. Мабыць, ён сапраўды выбраў нас.

Шаноўныя госці маглі трохі і пазайздросціць, калі наведалі першы такі “хмарачос” у Жабінцы, пабывалі на заводзе па вытворчасці прэміксаў “Консул”, у новым сучасным дзіцячым садзе на 240 месцаў і ў будынку раённага суда, які змяніўся да непазнавальнасці пасля капітальнага рамонту.

Адбыўся карысны абмен вопытам, былі агучаны прапановы па развіцці гарадоў-спадарожнікаў, падпісаны пагадненні аб супрацоўніцтве ў сферах эканомікі, адукацыі і культуры, будаўніцтва і добраўпарадкавання. А яшчэ было выказана спадзяванне, што Першы форум – не апошні.

Так і адбылося праз год, калі жабінкаўская дэлегацыя на чале з намеснікам старшыні райвыканкама Сяргеем Хізовым выправілася ў іншы “салодкі” горад Скідзель, які “спадарожнічае” ў будучыню разам са старажытнай і вечна маладой Гародняй.

Працяг будзе

За дзесяць гадоў стала відавочным: Указ, падпісаны кіраўніком Беларусі, дзейнічае і прыносіць станоўчыя вынікі. Можаце спытацца ў любога жыхара Жабінкі, ці бачаць-адчуваюць яны гэтыя змены, і ён (або яна) сумленна адкажуць “так”. Гэтыя пераўтварэнні адчуваюць і госці нашага горада, нават тыя, хто ўпершыню тут пабывае. Бо даўно адным з сімвалаў Жабінкі сталі будаўнічыя краны, якія шчыруюць сёння на карысць будучыні.

Галоўнае: існуе і рэалізуецца стратэгія развіцця. У Жабінцы за час, што мінуў паміж форумамі, былі рэалізаваны два буйныя лагістычныя праекты, звязаныя з надзвычай удалым геграфічным месцазнаходжаннем нашага райцэнтра. Ну, і вядома, па-ранейшаму растуць дамы, як грыбы. І гэта не толькі сямі- і дзевяціпавярховікі паблізу вуліцы Міру, але і жытло для тых, хто з большай прыхільнасцю ставіцца да індывідуальнай забудовы.

У адпаведнасці з Дзяржаўнай праграмай “Будаўніцтва жылля на 2021–2025 гады” на Жабінкаўшчыне плануецца за кошт усіх крыніц фінансавання ўвесці ў эксплуатацыю каля 70 тысяч квадратных метраў жылля. Для невялікага раённага цэнтра гэта не толькі крок да дасягнення сацыяльных стандартаў у названай сферы, але і выдатны рух да статуса горада-спадарожніка. Паколькі гэты высокі і адказны статус неабходна сваёй працай пацвярджаць у год, які нездарма названы Годам якасці.

Ёсць ужо добрыя набыткі. А яшчэ існуе перакананне: горад-спадарожнік у сваім развіцці будзе ўзнімацца на новыя вяршыні. Пагэтаму, як пішуць часам на газетных старонках, працяг будзе…

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

АГАРОДНІКІ: вёскі дзве, а лёс адзіны

Амаль у кожным заходнім раёне Беларусі ёсць вёскі Агароднікі. Усе яны ўзніклі амаль адначасова ў ХVІ cтагоддзі, калі ў Вялікім Княстве Літоўскім праходзіла значная аграрная рэформа. Паводле яе з каралеўскіх сёл (такіх, як Вежкі) высялялі служылых сялян-агароднікаў. Таму і паселішчы, утвораныя імі, набывалі адпаведнае імя. З тых часоў у нас і пайшло: жывуць побач дзве вёскі, а лёс маюць адзіны. Калі трапіш сюды, можаш і заблытацца, бо Агародніцкі ФАП, напрыклад, трэба шукаць у… Вежках, а Вежкаўскую царкву – у Агародніках. Аднак такі расклад здзіўляе толькі таго, хто не ведае гісторыі гэтых населеных пунктаў. У 2023-м Вежкі адсвяткавалі свае 510-годдзе, а вёска-суседка – роўна на паўвека маладзейшая. Стагоддзямі яны канкурыравалі за права ўладарыць над наваколлямі. Шалі схіляліся то ў адзін, то ў другі бок.

У малочнай ракі – высокія берагі

Пры Кацярыне Вялікай цэнтр Вежкаўскай воласці перамясціўся ў Агароднікі. Вежкі вярнулі сабе права кіраваць ваколіцамі толькі ў ХХ стагоддзі з утварэннем калгаса імя Чапаева. У наш час гаспадарку перайменавалі ў адкрытае акцыянернае таварыства “Вазнясенскі”. Яго адміністрацыйны будынак знаходзіцца ў Вежках, а блізкі Узнясенскі храм тутэйшыя да гэтага часу завуць Вежкаўскім, хоць знаходзіцца ён у Агародніках…

Такая вось сіла гістарычнай звычкі! Аднак і сённяшні бурлівы век дае жыццё новым традыцыям, звязаным з любоўю людзей да роднай зямлі і якаснай працай на ёй.

Дырэктар ААТ “Вазнясенскі” Надзея Кандрацюк упадабала выслоўе “малако на языку ў каровы”, што азначае: колькасць малака залежыць ад якасці кармоў.

– Вёска – гэта жыццё, – пераканана Надзея Рыгораўна, – і сёння малочна-таварныя фермы – аснова асноў. Нездарма за мінулы год мы мелі агульную выручку ў 16 мільёнаў рублёў, з іх палова атрымана ад вытворчасці малака. Таму стварэнню кармавой базы для жывёлагадоўлі – наш асаблівы клопат.

У гаспадарцы ёсць і яшчэ адзін надзвычай важны клопат – прыцягнуць да сябе маладых спецыялістаў, стварыць ім належныя ўмовы працы і побыту, каб прывіць жаданне душой прырасці да гэтай зямлі. Восем маладых спецыялістаў, якія прыйшлі ў “Вазнясенскі”, атрымалі выдатнае жыллё і магчымасць рэалізаваць сябе ў справе.

Ёсць маладыя і на ферме “Аграроднікі”, дзе сапраўдны малочны рай. Загадчыца МТФ Марына Міхайлоўская нарадзілася ў пасёлку Белавежскі Камянецкага раёна, але знайшла сябе ў “Вазнясенскім”.

– За тое дзесяцігоддзе, што працую ў гаспадарцы, мясцовасць змянілася непазнавальна, – дзеліцца Марына Валер’еўна. – Нельга нават параўнасць, што было і як сталася. На маіх вачах абнавіліся магазін, пошта і кантора гаспадаркі, у Вежкі і Агароднікі прыйшоў прыродны газ, будуюцца дамы для спецыялістаў. Пагалоўе на нашай ферме – 1500 рагуляў, прымяняем замкнуты цыкл – ад нараджэння цялятак да дарослых кароў. Пад маім кіраўніцтвам працуюць 27 чалавек – усе выдатныя жывёлаводы!

Яны працягваюць добрыя традыцыі, закладзеныя папярэднікамі, такімі, як Ніна Шэвель. Ніна Іванаўна, равесніца Брэсцкай вобласці, шмат гадоў і сіл аддала роднай гаспадарцы. Яе дом – побач з царквой. Жанчына згадвае, як 8 лістапада 1987 года гожы каменным храм асвячаў мітрапаліт Мінскі і Слуцкі Філарэт. Пра тое гавораць таксама настаяцель айцец Уладзімір Кандрашчук і царкоўны стараста Аляксей Майсюк. У Агародніках і Вежках вера ў Бога жыве здаўна. Пра тое не аднойчы пісаў лаўрэат прэміі “За духоўнае адраджэнне”, акадэмік Іван Аляксеевіч Чарота, ахрышчаны восенню 1952 года ў Вежкаўскай царкве, размешчанай у Агародніках.

Вас палечыць добры фельчар

Лідзію Дзенісовіч давялося крыху пачакаць: вясковы фельчар тэрмінова выехала да пацыента, які чакаў яе дапамогі. Лідзія Паўлаўна, чалавек надзвычай ветлівы, працуе ў Агародніцкім ФАПе, размешчаным у Вежках, з 1 красавіка (і гэта не жарт!) 1988 года. Абслугоўвае больш за 400 чалавек з васьмі суседніх вёсках.

– Я нарадзілася ў Іванаўскім раёне, а сюды прыйшла адразу пасля заканчэння Брэсцкага медвучылішча. З тае пары – тут і больш нідзе! – гаворыць з усмешкай вясковы Айбаліт. – Памятаю, як пры размеркаванні ў мяне спыталіся: “Куды хочаш: у Старое Сяло ці Агароднікі?”. Як пачула пра Агароднікі, адразу падумала: “Паеду ў Агароднікі – назва прыемная, блізкая да зямлі”.

Нашу размову раптам перарваў званок старшыні Крыўлянскага сельвыканкама Святланы Пяшко, якая пацікавілася аб праблемах, што ўзнімаюць перад карэспандэнтам мясцовыя жыхары. Пытанне было і тычылася яно рамонту цэнтральнай вуліцы.

– Ёсць у людзей жаданне, каб “падлячылі” дарогу.

Святлана Філіпаўна запэўніла, што аб гэтай праблеме ведае і “лекі” будзе шукаць разам з іншымі зацікаўленымі службамі.

А мы выйшлі за парог фельчарска-акушэрскага пункта, каб прадоўжыць шлях па самым маленькім у Беларусі раёне.

Праект “Вёсачка, жыві!” “заглыбляецца” на поўнач Жабінкаўшчыны: у наступны раз едзем у сяло Глыбокае.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ВЯЛІКІЯ ЯКАЎЧЫЦЫ: на землях каралевы Боны

Якаўчыцы сталі Вялікімі адносна нядаўна. Раней з абодвух бакоў ад чыгункі існавалі паселішчы з аднолькавай назвай, пакуль 14 красавіка 1971 года вёска, якая была ў складзе калгаса “Прамень”, не стала Вялікімі Якаўчыцамі, а тая, што ўваходзіла ў склад калгаса імя Чапаева, атрымала афіцыйны назоў – Малыя Якаўчыцы. Яны і цяпер знаходзяцца ў розных сельсаветах. А вось стагоддзі таму абедзве вёскі былі на адной зямлі, і гэтая зямля належала знакамітай каралеве Боне Сфорца д’Арагон. 13 красавіка 1534 года каралеўскі пісарчук ўпершыню згадаў Якаўчыцы (або Якоўчычы) у сваёй грамаце. Гэткім чынам, днямі якаўчуры (як спрадвеку завуць мясцовых жыхароў) адзначылі 490-я ўгодкі вёскі і аграгарадка. Святкаваць яны любяць і ўмеюць, як тое паказалі раённыя “Дажынкі–2019”, што ладзіліся ў Якаўчыцах. Шыкоўным падарункам тады стаў прыродны газ, які прыйшоў у дамы якаўчуроў.

Найстарэйшае прозвішча

За такі доўгі час, вядома, урадлівая якаўчыцкая зямля не толькі радавала сваімі ўраджаямі, але й нараджала выдатных людзей. Адсюль паходзяць Міхаіл Шаўчук – савецкі разведчык, блізкі паплечнік легендарнага Мікалая Кузняцова, і Мікалай Мальчук, што працаваў у Цэнтры ўпраўлення касмічнымі палётамі. Аднак сённяшні расказ – пра зямное жыццё.

Сяргея Свіціча застаў на мехдвары. Ён рамантаваў грузавік. Мірная ў яго праца. Хоць Сяргей Уладзіміравіч мае і ваенны вопыт: у 1980-я гады ён служыў у Афганістане, скуль вярнуўся з медалём “За баявыя заслугі”, які перад строем уручаў кампалка, будучы генерал Леў Рохлін. Для Сяргея Свіціча гэта была самая далёкая і агнявая вандроўка ў жыцці. Увесь астатні час прысвечаны родным Вялікім Якаўчыцам. Неяк непрыкметна размова ад рамонтных работ перацякла ў… далёкае мінулае. Гэта і не дзіўна: Сяргей Уладзіміравіч – носьбіт самага старажытнага прозвішча ў Якаўчыцах (Свіцічы тут жывуць не менш за 460 гадоў!).

– Не так даўно, – з гонарам гаворыць суразмоўца, – у метрыках Вежкаўскай царквы адшукаў імя прапрадзеда. Ён быў Стэфан і меў сына Ігната. Той Ігнат нарадзіў Сідара (майго дзеда), які быў адзіным на ўсю акругу кавалём.

І з такой радасцю Сяргей Свіціч паведаміў пра сваю радаводную знаходку, што міжволі прыгадаліся прымаўка “кроў – не вадзіца” і радкі з верша Міхася Рудкоўскага: “Мой дзед быў сельскім кавалём, кавальскай справы каралём”. Вось адкуль працавітыя рукі ў Сяргея Свіціча, нашчадка кавальска-“каралеўскага” роду! І яго дынастыя мае працяг у сыне Аляксеі і ўнуку Мікіце. Наймалодшы Свіціч 1 верасня збіраецца першы раз у першы клас. Мо і нам пара ў школу?

Ёсць і школа, ёсць і клуб

Нават старадаўняе паселішча жывое, калі яно маладое. У аграгарадку працуюць школа, дзіцячы сад і сельскі клуб – прыцягальныя месцы для хлопчыкаў і дзяўчынак. Спачатку, вядома, найпершая прыступка (а гэта значыцца, садзік), дзе гадуюць не толькі якаўчыцкіх дзетак, але і маленькіх жыхароў з Мацеевічаў, Вялікіх Сяхновічаў, Пруска і Залуззя. Загадчыца ўстановы Наталля Сізоненка, якая ўжо чвэрць стагоддзя працуе ў Вялікіх Якаўчыцах, задаволена вопытнымі выхавальніцамі Святланай Андраюк і Зінаідай Сацук, а яшчэ – умовамі, што стварыла дзяржава для дзяцей.

Якаўчыцкую школу, якая хутка стане школай міру, наведваюць 67 вучняў, з іх сямёра 10-класнікаў абралі для сябе аграрны профіль, вывучаюць на павышаным узроўні біялогію і грамадазнаўства. З асаблівай павагай у школе прыгадваюць вядомых землякоў, найперш чатырох кандыдатаў навук: матэматыка Васіля Дземенчука, хіміка Зінаіду Краўчук, філалога Ірыну Поўх і гісторыка Уладзіміра Мальчука.

А вось калі адзвініць званок з урокаў, вучням рады ў клубе, дзе іх гасцінна сустракаюць загадчыца Святлана Празапас і бібліятэкар Ніна Паўловіч. Святлана Рыгораўна шчыра прызнаецца:

– Тут працаваць – адна асалода, люблю людзей, асабліва дзяцей, – і паказвае, якія прыгожыя рэчы стварае разам з хлопчыкамі і дзяўчынкамі ў гуртку “Вясёлка”.

Працавітым рукам ёсць прымяненне не толькі ў клубе. Нядаўна разам са старшынёй Жабінкаўскага сельвыканкама Аляксандрам Апекуновым, дырэктарам мясцовай школы Валерыем Галавейкам і дзецьмі добраўпарадкавалі помнік землякам, загінулым у вайну, а таксама дзіцячую пляцоўку, што ўзнікла намаганнямі ААТ “Жабінкаўскі”.

– Кіраўнік гаспадаркі Міхаіл Вячорка заўсёды ідзе нам насустрач, – гавораць культработнікі. – Кожны раз, як бывае ў Якаўчыцах, стараецца выслухаць нашы просьбы і, калі магчыма, дапамагчы.

На пытанне, а ў чым яшчэ жыхары чакаюць дапамогу ад уладаў, Святлана Празапас крыху задумалася, а затым прамовіла:

– Ведаеце, побач з аграгарадком – вёска Пруск. Адлегласць паміж імі каля кіламетра, а дарога дасюль гравійная… Было б вельмі добра, каб яна апранулася ў асфальт.

Паблізу ад клуба – магазін “Родны кут”. У гандляркі Святланы Дзеніскавец пацікавіліся, ці ёсць нараканні ад вяскоўцаў на працу гандлёвай кропкі, і жанчына адказала:

– Лепш пра тое ў людзей спытайцеся, а то ж, ведаеце, кожны пра сябе любімага столькі добрага раскажа…

Спыталіся, і ў адказ пачулі самыя станоўчыя водгукі. Гэта яшчэ больш узняло настрой. З такімі добрымі эмоцыямі рухаемся далей. Куды? Вясна – час завітаць у сад-агарод, а таму едзем у Агароднікі, дзе спрадвеку жывуць выдатныя агароднікі…

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

МАЦЕЕВІЧЫ: пяць мінут – і мы тут!

Самы кароткі шлях ад горада да аграгарадка – па чыгунцы. Не паспееш сесці ў цягнік на станцыі Жабінка, як ужо чуецца аб’ява: “Прыпыначны пункт Мацеевічы”. Пяць мінут – і мы ўжо тут! Так, у райцэнтры моцны чыгуначны вузел, а ў сяле толькі чыгуначная кропка, на якой спыняюцца выключна электрычкі ды дызелі. Аднак у гістарычным плане аграгарадок дасць фору гораду (Мацеевічы на пару стагоддзяў старэйшыя за Жабінку). За такі працяглы час у мясцовай царкве было ахрышчана нямала выдатных асоб. Мо самыя знакамітыя – два Іваны. Заслужаны сувязіст Беларускай ССР Іван Міхайлавіч Грыцук у 1980–1994 гадах з’яўляўся міністрам сувязі і інфарматыкі Беларусі, а Ганаровы энергетык СССРІван Уладзіміравіч Баярчук паміж 1992-м і 2001 гадамі быў дырэктарам Бярозаўскай ГРЭС імя 50-годдзя БССР.

Сёння пазнаёмімся з іх землякамі, на чыіх вачах абнаўляецца старажытнае паселішча.

Молада і зелена

Пра тое, якое правільнае імя ў населенага пункта, спрачаліся доўга. Ад самых сваіх пачаткаў вёска была Маціевічамі, у XІХ – XX стагоддзях ужываліся назвы Маціевічы і Мацеевічы, а сёння афіцыйна прынята апошняя. Хіба толькі мясцовая вучэльня захавала ранейшае гістарычнае напісанне: ДУА “Маціевіцкая базавая школа”. Дарэчы, яе вучні колькі гадоў назад нават пісалі навукова-даследчую работу, прысвечаную метамарфозам, што здараліся за доўгія часы з назвай роднага паселішча.

Школу не могуць абмінуць не толькі навучэнцы і іх настаўнікі, але і госці здалёк. Па-першае, тут – вучэльня ў вучэльні: пяць гадоў таму ў Мацеевічах узнікла своеасаблівая “Зялёная школа”, па-другое, мясцовыя педагогі і школьнікі маюць даўнія трывалыя сяброўскія зносіны з абласным цэнтрам турызму і краязнаўства дзяцей і моладзі.

– А з гэтага красавіка рэспубліканскі цэнтр экалогіі і краязнаўства дае старт “Кліматычнай шкатулцы” – апрабацыі камплекту навучальных матэрыялаў па змене клімату. У праекце будзе задзейнічана ўсяго 27 устаноў адукацыі краіны. На Брэстчыне права далучыцца да яго атрымалі толькі дзве школы: Драгічынская СШ №2 і наша базавая, – з гонарам гавораць маціевіцкія педагогі.

Нават здаля адчувальна навізна

Калі рухацца ад чыгункі, адразу кідаюцца ў вочы стройныя шэрагі новых дамоў з чырвонымі і зялёнымі дахамі. Стараста Галіна Вайтовіч нават жартаўліва называе іх “нашым мікрараёнам”. Чаму б і не? Ёсць жа ў горадзе мікрараёны, могуць існаваць і ў аграгарадку.

Галіна Віктараўна – медык з вялікім стажам, працуе нават пасля выхаду на пенсію ў Брэсцкай бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі. А для мясцовых яна перш-наперш – стараста, да якой звяртаюцца з надзённымі праблемамі.

– Раней іх было шмат, асабліва гадоў пятнаццаць таму, як толькі стала старастай, – дзеліцца Галіна Вайтовіч. – Надзвычай істотнае пытанне вырашылася 10 год назад, калі ў мацеевіцкія дамы прыйшоў прыродны газ, а тры гады таму і вада стала добрай, як пабудавалі жалезаачышчальную станцыю. Хочацца, каб у будучым у Мацеевічах яшчэ з’явілася агульная каналізацыя, як у Крыўлянах ці Хмелеве, а таксама часцей рамантавалася дарожнае пакрыццё вясковых вуліц… Што яшчэ прыгадаць? У нас адкрыўся даўно, але перажыў значнае абнаўленне магазін “Родны кут”. Работнікі там прафесійныя, дый забеспячэнне харчовымі і прамысловымі таварамі належнае. Ёсць у нас і ФАП з аптэкай, дзе працуе малады фельчар Ангеліна Кічкайла, якая добрасумленна адносіцца да сваіх спраў, заўжды ветлівая з пацыентамі.

Кожнаму пакаленню – увага

Заўжды маюць у “асартыменце” добрыя словы, а таксама гожыя ўсмешкі не толькі гандляры ды медыкі. Ёсць яны ў наяўнасці і ў начальніка аддзялення сувязі “Мацеевічы” Анастасіі Ефлаковай, і ў бібліятэкаркі Ганны Асокінай. Ганна Мікалаеўна лічыць, што парог яе чытальні найперш пераступаюць людзі, улюбёныя ў культуру і прыгожае слова, а такіх набіраецца больш за 260 чалавек, найбольш пенсіянеры і дзеці. Людзі паважанага ўзросту не толькі шануюць кнігу, але і любяць пагутарыць. Ім зносіны – як лекі для душы.

Напрыканцы сакавіка бібліятэкар разам з загадчыцай Якаўчыцкага клуба наведала вельмі шаноўных вяскоўцаў – Мікалая Іванавіча Антанюка, якому споўнілася 92 гады, і Ганну Іванаўну Шыманка, што адзначыла 90-гадовы юбілей. Некалі пра іншую жыхарку Жабінкаўскага раёна я пісаў нарыс “Дажыві да дзевяноста і скажы, што гэта проста”. Пагэтаму не мог абмінуць хату бабулі Ганны. За яе плячыма – доўгая праца ў калгасе, а наперадзе – спадзяванне, што ў дзяцей, унукаў і трох праўнукаў жыццё будзе больш шчаслівым, чым дасталося ёй, народжанай напярэдадні вайны. У дзень, калі жанчына размяняла дзясяты дзясятак, да яе ў госці завіталі блізкія людзі з Жабінкі, Новых Двораў, далёкага пружанскага Дабучына.

А нам час прыйшоў развітвацца з аграгарадком, каб зноў патрапіць у… аграгарадок. Можна зноў за пяць хвілін даехаць чыгункаю да прыпынку Якаўчыцы. Можна і пешшу прайсціся пару кіламетраў да Вялікіх Якаўчыцаў.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Веды і выхаванне – галоўнае заданне адукацыі Жабінкаўшчыны

Геаграфічная адлегласць паміж сярэдняй школай №1 і дзіцячым садам №6 у Жабінцы крыху больш за кіламетр, а вось гістарычная – ажно 111 гадоў. З архіўных крыніц нават вядома імя першай настаўніцы, якая вучыла дзетак пісьменству ў далёкім 1913 годзе ў Жабінкаўскім народным вучылішчы, як тады называлі грамадскія школы. 18-гадовая Ксенія Лянцэвіч паходзіла з педагагічнай сям’і: яе тата Пётр Восіпавіч сеяў, як паэт казаў, “разумнае, добрае, вечнае” сакалоўскім дзецям. У сённяшніх школах выразны “жаночы твар”. Стагоддзе таму было інакш: сярод 33 настаўнікаў тагачаснай Жабінкаўшчыны былі ўсяго тры жанчыны. А што наконт вучняў? Ва ўсім раёне перад Першай сусветнай вайной налічвалася ўсяго 903 школьнікі (для параўнання: цяпер толькі ў СШ №1 імя І.М. Наганава каля тысячы навучэнцаў).

Растуць у садзіках дзеткі-кветкі

А вось садзікаў сто год таму ўвогуле не было, а зараз у райцэнтры ажно шэсць падобных устаноў штодня раскрываюць свае дзверы перад самымі маленькімі жыхарамі горада-спадарожніка, якія растуць ў садзіках, нібыта дзеткі-кветкі. Выбар у бацькоў ёсць, куды весці сваіх хлопчыкаў і дзяўчынак: у садзікі №1 ці №4, калі жывяце ў мікрараёне цукровага завода, №2 або №3 – паблізу раённай бальніцы, у садзік №5, калі паблізу камбікормавы завод, альбо ў найноўшы сад №6, разлічаны на 240 месц, які ўрачыста адчыніўся паўтара года назад.

Ва ўсіх установах забяспечаны добры нагляд за юнымі жабінкаўцамі, з якімі праводзяць заняткі выдатныя выхавальнікі (амаль другія мамы для кожнага дзіцяці). А яшчэ навокал дзетак – безліч кветак, у рацыёне – якаснае харчаванне, вядома, і пра бяспеку пільна клапоцяцца дарослыя. Пазнавальныя і забаўляльныя гульні, прагулкі і салодкі бесклапотны сон таксама ў “асартыменце”.

Адным словам, робіцца вельмі шмат, каб малыя раслі, развіваліся, атрымоўвалі навыкі, патрэбныя ў школе.

А як час настае, кожнага маленькага жыхара горада-спадарожніка гучна кліча першы раз у першы клас званок адной з трох сярэдніх школ Жабінкі.

Памятаюць мінулае, пазіраюць у будучае

Сярэдняя школа №1 першая і па нумары, і па сутнасці. Нездарма яна завецца школай будучага. Зараз яе калектыў рэалізуе інавацыйны праект “Укараненне тэхналогіі шматмернага чытання для фарміравання функцыянальнай пісьменнасці малодшых школьнікаў”. Асаблівая ўвага – патрыятычнаму выхаванню. Нездарма на базе школы летась запрацаваў раённы цэнтр “Памяць”, які ўрачыста адкрылі намеснік старшыні Брэсцкага аблвыканкама Вадзім Краўчук, ваенны камісар вобласці Алег Канавалаў і кіраўнік раёна Андрэй Кузьміч.

Гісторыі ў першай школе – асаблівая ўвага. Нездарма з 1956 года тут працуе найстарэйшы ў раёне школьны музейны пакой, які быў капітальна абноўлены і цяпер зусім па-сучаснаму дэманструе мінулае школы і раёна. Сярод урачыстых наведвальнікаў свае аўтографы ў 2023 годзе, між іншым, пакінулі тагачасны кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта краіны Ігар Сергяенка і старшыня Брэсцкага аблвыканкама Юрый Шулейка, якія паўдзельнічалі ў мерапрыемстве “Мы дзеці твае, Беларусь!”. З асаблівым гонарам музейныя стэнды нагадваюць, што ў СШ №1 выкладалі Заслужаныя настаўнікі БССР Валянціна Талокіна, Ганна Сяльскова, Вера Секяржыцкая і Марыя Кавалёва, а сярод выпускнікоў былі такія асобы, як настаяцель Хмелеўскага манастыра айцец Серафім, Заслужаны артыст Беларусі Андрэй Макарук, кандыдат філасофскіх навук Надзея Лаўранюк, і гэтым спіс выдатных выпускнікоў далёка не вычарпаны. Іх славу годна працягвае і новае пакаленне.

Сярэдняя школа №2 летась адсвяткавала сваё 60-годдзе і набыла статус школы міру. Сярод найбольш запамінальных падзей апошняга часу – адкрыццё ў снежні 2023 года ваенна-патрыятычнага клуба міліцэйскай скіраванасці “Баграціён”. Цырымонію адкрыцця клуба здзейснілі начальнік упраўлення ўнутраных спраў аблвыканкама генерал-маёр міліцыі Алег Шулякоўскі і кіраўнік Жабінкаўшчыны Андрэй Кузьміч.

Мінулы год стаў святочным і для педагогаў і навучэнцаў сярэдняй школы №3, дзе ўпершыню школьны званок паклікаў на ўрок 1 верасня 1988 года. Сярод многіх добрых спраў, якімі славіцца трэцяя гарадская, – удзел у рэспубліканскім праекце “Мой школьны футбольны клуб”. А яшчэ навучэнцы ганарацца трывалымі сувязямі з брэсцкімі памежнікамі і паспяховымі выступленнямі на спаборніцтвах “Цытадэль” у горадзе над Бугам і ў конкурсах юных інспектараў дарожнага руху. А яшчэ ў СШ №3 пашыраюць моўную прастору, вывучаючы кітайскую мову.

Трывалыя повязі з Інстытутам Канфуцыя і ў самай маладой ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі – ліцэі горада Жабінкі, які ўзнік у 2006 годзе. Сёлета тут працуюць над інавацыйным праектам “Укараненне мадэлі фарміравання функцыянальнай пісьменнасці як асновы сацыялізацыі і прафесійнага самавызначэння навучэнцаў з дапамогай індывідуалізацыі адукацыйнага працэсу”. Выконваць такія, нават вельмі няпростыя праекты, ліцэю па сілах. Нездарма яго выхаванцы – пераможцы і прызёры шматлікіх конкурсаў, алімпіяд, навукова-практычных канферэнцый, 34 выпускнікі ліцэя – залатыя медалісты, а паступленне ў ВНУ, лічыце, стопрацэнтнае.

Нельга таксама пакінуць па-за ўвагай карысную дзейнасць ДУА “Цэнтр карэкцыйна-развіваючага навучання і рэабілітацыі Жабінкаўскага раёна”. Яго супрацоўнікі клапоцяцца аб спецыяльнай адукацыі дзяцей-інвалідаў, якім патрэбны асаблівыя ўвага і клопат.

Дадатковыя навыкі, у сваю чаргу, дорыць юным жабінкаўцам раённы цэнтр творчасці для дзяцей і моладзі, які развівае таленты і многім падказвае жыццёвую дарогу, напоўненую прыгожымі фантазіямі, увасобленымі на палатне, у саломцы або гліне.

Нарэшце, ёсць у нас і ўстанова адукацыі, што рэалізуе праграмы выхавання і ўдзельнічае ў ліквідацыі прычын і ўмоў, якія вядуць да стварэння неспрыяльнага для дзяцей асяродку. Супрацоўніцы сацыяльна-педагагічнага цэнтра стаяць на варце правоў і законных інтарэсаў дзіцяці.

Такім чынам, кожная названая ўстанова выконвае свае самыя галоўныя задачы, а менавіта: дае нашым дзецям якасную адукацыю і належнае выхаванне, каб хлопчыкі і дзяўчынкі не толькі ведалі шмат, але і шчыра любілі непаўторны жабінкаўскі край.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота Кацярыны ЯКУБЁНАК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ЗАЛУЗЗЕ: край майстроў між Бугам і Дняпром

Гэта па-сапраўднаму ўнікальная вёска. Далёка не кожны, нават вялікі населены пункт, можа, як Залуззе, пахваліцца такім сузор’ем сваіх нараджэнцаў. Адсюль паходзяць ажно тры (!) кіраўнікі Брэста: у XVII стагоддзі ў паселішчы нарадзіліся берасцейскія кашталяны Мельхіёр і Дамінік Савіцкія, а паміж 2004 і 2014 гадамі кіраўніком Брэсцкага гарвыканкама з’яўляўся Ганаровы грамадзянін горада Брэста залуззевец Аляксандр Палышанкоў. У вёсцы, размешчанай уздоўж Мухаўца, таксама прыйшлі на свет Герой Сацыялістычнай Працы Фёдар Валасюк; Заслужаны работнік сельскай гаспадаркі БССР Канстанцін Буснюк; былы партызан-чарнаковец, доктар ваенных навук Юльян Гогаль; Заслужаны работнік жыллёва-камунальнай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь Мікалай Кандрацюк.

А яшчэ Залуззе спрадвеку было калыскай талентаў, краем майстравых людзей. З імі пазнаёмімся бліжэй.

Дом, дзе жыве творчасць

Чалавек творчы прыйшоў у гэтыя мясціны значна раней, чым вёска трапіла на старонкі летапісаў. У Брэсцкім абласным краязнаўчым музеі дэманструецца так званая “Залуззеўская баба” –паганскі ідал, “апрануты” старадаўнім майстрам-каменацёсам у хустку. Пазней хрысціяне выбілі на ім крыж.

Цяпер гожыя вышыўкі ды карункі можа пабачыць кожны, хто зазірне ў Залуззеўскі Дом народнай творчасці. Яго гаспадыня таксама надзвычай таленавітая: Святлана Ляшук – рамеснік, і многае падуладна яе таленавітым рукам. А яшчэ яна цудоўны арганізатар, здольны натхняць іншых шчыра любіць усё народнае, а значыцца, і спрадвеку роднае.

Залуззе – мо самая працяглая жабінкаўская вёска. І гэта невыпадкова: у 1970 годзе яна аб’ядналася з дзвюма суседнімі. Але і зараз мясцовыя адрозніваюць уласна Залуззе, якое цягнецца да мосціка, і Савіцк з Багуславічамі – самыя старыя часткі гістарычнага сяла. Дом, дзе бруяе творчасць, – у былым Савіцку. Побач жывуць народныя майстрыхі Ніна Яшчук ды Таццяна Суцько, да якіх завіталі ў госці. Таццяна Кірылаўна – равесніца вайны, Ніна Аляксандраўна – аднагодак Перамогі. У іх лёсах увогуле шмат агульнага: і месца нараджэння, і няпростае жыццё, і захапленне вышыўкай, атрыманае ў спадчыну ад матуль, і прыгожыя народныя песні.

Калісь у Залуззі існаваў цудоўны фальклорны калектыў “Багуслаўка”. Сапраўднай яго душой быў настаўнік, ветэран вайны і мясцовы паэт Васіль Давідчык. Для “Багуслаўкі” Васіль Гаўрылавіч складаў сцэнкі, вершы, песні.

– О! Мы ж паўсюль спявалі, – прыгадвае былое Ніна Яшчук, – і ў Жабінцы бывалі, і ў Брэсцкім драмтэатры, і ў музеі, і ў санаторыі “Буг” для адпачываючых канцэрты давалі, і на “Дажынках” абрады рабілі ў полі і на сцэне. Было нас 16 чалавек, а цяпер ужо нікога, акрамя нас, не засталося… Пытаецеся, у чым я майстар? – і, пераходзячы на тутэйшую гаворку, гарэзліва заканчвае, пастукваючы кіёчкам аб падлогу: – Я усэ могу робыты, нават с клюшкою ходыты!

Таццяна Суцько сустрэла нас на парозе са сваім сябрам – коцікам Рыжыкам. Жанчына дасюль не абмінае клуб, дзе вучыць дзяцей прасці, каб не забывалі тыя, як цягнецца льняны кужалёк – повязь паміж пакаленнямі. І тая повязь сапраўды ёсць: Святлана Ляшук паказвае фотаздымкі, дзе занатаваны нядаўнія святы, на якія Дом творчасці бывае багаты.

Мужчынскія справы

Аднак не думайце, што толькі жанчыны ў Залуззі такія спраўныя. Моцная палова чалавецтва таксама сваімі талентамі радуе.

Шырока вядомы далёка за межамі Жабінкаўшчыны майстар па дрэве Павел Шадрын. Гадоў 15 таму ён прыехаў з Мурманска на сталае жыццё ў Беларусь, дзе некалі служыў у войску. Знайшоў тут сваю палавінку – жонку-майстрыху Надзею – і другую радзіму, да якой прыкіпеў душой. Сялібу Шадрыны набылі на ўскрайку Залуззя і назвалі “Лясной гаванню”. Павел Мікалаевіч стварыў сапраўдны асяродак хараства, дзе спалучаюцца беларускія матывы, насычаныя фантазіяй творчага чалавека і жывой палескай прыроды.

Калі Шадрыны прыбылі ў Залуззе здалёк і працуюць з дрэвам даўно, дык Аляксей Русіла – з суседніх Панцюх і справу сваю толькі пачынае. Малады гаспадар усяго некалькі месяцаў таму адкрыў таварыства з абмежаванай адказнасцю “Алесіа”, аднак ужо мае досыць індывідуальных заказаў на выраб корпуснай мэблі.

Асаблівым аўтарытэтам карыстаецца вясковы стараста Аляксандр Казак. Яго меркаванні маюць вагу. Залуззе абслугоўваюць аўталаўкі ад міжрайбазы і “Еўраопта”. Была ад іх прапанова скараціць адзін прыпынак у вёсцы, ды Аляксандр Іванавіч запярэчыў: “Нельга так рабіць. Залуззе – вёска працяглая, старым людзям будзе нязручна”. Кіраўніцтва гандлёвых арганізацый прыслухалася да слоў старасты, пакінула ўсё па-ранейшаму.

Каля аднаго з прыпынкаў – магазін “Камбікармы” ад “БЕЛКОРМА”, у якім гандлюе Надзея Данілюк. Па тавары камбікомавага завода сюды прыязджаюць нават з Кобрына, Пінска, Століна. А як спатрэбіцца, Надзея Васільеўна развозіць (ёсць такая паслуга) камбікармы ды заатавары ў далёкія вёскі раёна.

А нам рухацца далей – недалёка: у аграгарадок Мацеевічы.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Наша Жабінка мае напаўторны твар

Так, у Жабінкі адметны твар, і ў гэтым немалая заслуга нашых камунальнікаў. Штодня: і ў цёмную ноч, і сярод светлага дня – яны клапоцяцца, каб на арбіце горада-спадарожніка панавалі чысціня і парадак. Працаўнікі ЖКГ робяць шмат, каб у дамы жабінкаўцаў прыходзілі вада і святло, праводзілася добраўпарадкаванне і рамантаваўся жыллёвы фонд. Гэтымі і многімі іншымі справамі сапраўдныя клапатлівыя гаспадары жабінкаўскай зямлі займаюцца вось ужо амаль 85 гадоў, з часу ўтварэння ў раёне адпаведнай службы. Першым кіраўніком камунальнага аддзела стаў Георгій Барташук, чыё імя ўпісана ў памяць Жабінкі як савецкага актывіста, расстралянага акупантамі ў самыя першыя дні вайны. А калі адгрымела ліхалецце, камунальнікі шпарка ўзяліся за справы, каб зноў расквітнела разбураная вайной Жабінка. Повязь пакаленняў адчувальная сёння на прадпрыемстве: прадаўжальнікі спраў тых, хто некалі адраджаў наш край, штодня стаяць на варце парадку ў сучасным горадзе-спадарожніку.

Узнагароды проста не даюцца

Не толькі мясцовыя жыхары, але і шматлікія госці горада-спадарожніка адзначаюць, наколькі шмат робіцца ў Жабінцы, каб горад выглядаў прывабна,а жыць у ім было камфортна. Таму нездарма за свае справы працаўнікі ЖКГ неаднойчы былі адзначаны на самым высокім узроўні. Хоць узнагароды, вядома, проста не даюцца: за кожным прызнаннем заслуг – вялікая праца ўсяго калектыву. Якасць у іх справах адчувальная.

Як вынік, у 2020, 2022 і 2024 гадах жабінкаўскія камунальнікі станавіліся пераможцамі ў вельмі прэстыжным рэспубліканскім аглядзе санітарнага стану і добраўпарадкавання сярод населеных пунктаў ІІІ катэгорыі, а ў 2021-м на падобным конкурсе прызнаны найлепшымі ў вобласці.

За высокія паказчыкі, атрыманыя ў мінулым годзе, Жабінкаўскай ЖКГ была таксама ўручана “Ганаровая адзнака” ад Брэсцкага абласнога ўнітарнага прадпрыемства “Упраўленне жыллёва-камунальнай гаспадаркі”.

Каб прыгажэў любімы горад

Дзеля таго, каб родная Жабінка выглядала годна і па-сапраўднаму сучасна, была ўзведзена станцыя абезжалезвання, што дазволіла зрабіць ваду прыдатнай для спажыўцоў. Надзвычай важнай справай стала будоўля паблізу горада-спадарожніка новых ачышчальных збудаванняў. Абслугоўванне і рамонт жыллёвага фонду, асвятленне гарадскіх вуліц таксама ў сферы дзейнасці нашых камунальнікаў.

З веснавой пары да позняй восені Жабінка патанае ў квецені. Гэта справа рук супрацоўніц участка “Саначыстка і добраўпарадкаванне”, якія з любасцю ствараюць кветкавы рай не толькі на клумбах у гарадскім парку, але і на вуліцах Жабінкі. Іх праца таксама не раз адзначалася абласнымі граматамі. У дадатак дабавім: мабыць, кожны заўважыў, як шмат апошнім часам узнікла ў нас малых архітэктурных формаў, усталяваных намаганнямі камунальнікаў. Існуе цэлая “касмічная” алея, якая нагадвае, што зусім нездарма Жабінка афіцыйна абвешчана горадам-спадарожнікам Брэста. Вока радуюць і рэдкія дрэвы, высаджаныя ў парку – цэлыя алеі экзатычных прадстаўнікоў царства флоры. Акрамя таго, ЖКГ падаравала любімаму гораду дзіцячы гульнёвы комплекс, размешчаны паблізу танцпляцоўкі, і набыла на радасць хлопчыкам і дзяўчынкам вясёлы паравозік.

А колькі гордасці выклікала не толькі ў малых, але і ў дарослых гараджан сёлетняя навагодняя ёлка, што заззяла ў святочны час на галоўнай плошчы Жабінкі! Яе вершаліна была ўвенчана цудоўным яркім спадарожнікам, што ляцеў праз дні і гады ў светлую будучыню. Нездарма жабінкаўцы ў пачатку 2024-га агульна святкавалі выдатны поспех, калі нашу ялінку літаральна ўсім светам прызналі самай-самай лепшай у Брэсцкай вобласці.

Увогуле, нельга нават уявіць ніводнага жабінкаўскага свята, у тым ліку раённых “Дажынак” і Дня горада, без руплівай працы камунальнікаў.

І памяццю продкаў таксама жывуць

Кожны народ, які паважае сябе, павінен захоўваць гістарычную памяць і праяўляць клопат аб месцах вечнага спачыну.

Гэта цудоўна разумеюць у Жабінкаўскай ЖКГ. Пагэтаму нездарма на балансе прадпрыемства знаходзяцца не толькі могілкі ў горадзе, але і ў сельскай мясцовасці. Тэрыторыя вакол іх рэгулярна абкошваецца, а калі ўзнікае неабходнасць, спецыялісты жыллёва-камунальнай гаспадаркі прыбіраюць аварыйныя дрэвы, каб нішто не парушыла вечны сон славутых продкаў. Зусім хутка, у перадсвяточныя дні, людзі па векавой традыцыі пачнуць масава наведваць пахаванні, каб аддаць даніну памяці памерлым сваякам, а камунальнікі, са свайго боку, будуць сачыць за чысцінёй і парадкам на могілках.

Асобны клопат – пахаванням, звязаным з Вялікай Айчыннай вайной. Большасць іх месціцца на гарадскіх могілках па вуліцы Міру і ў брацкай магіле савецкіх воінаў і партызан, дзе традыцыйна адбываюцца мітынгі 9 Мая, на Дзень Незалежнасці і ў іншыя значныя святы. Акрамя таго, на балансе жыллёва-камунальнай гаспадаркі таксама знаходзяцца пахаванні Соф’і Чубук, Аляксея Дзмітрука і Івана Філіпука, помнікі ў Буснях, Палявой Рэчыцы, Жыціні, Саках, Ракітніцы, Старым Сяле, Сцяпанках, Чыжэўшчыне і былым Сцяброве.

Усё ж нездарма лозунгам ЖКГ сталі словы “Живи Как Хозяин”. Гаспадарлівасць камунальнікаў адчувальная штодня ў горадзе і яго наваколлях, дзе бруяе Жабінка-рака і пануюць спакой ды чысціня.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота Кацярыны ЯКУБЁНАК

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ХАДАСЫ: туліцца старая вёска да сучаснага жыцця

На 44-м кіламетры, калі рухацца па “беларускім экватары” з Брэста ў напрамку беларускай сталіцы, месціцца вёска Хадасы. За смугою часу ўжо і не дазнаешся, чым быў знакаміты той Хадос ці Хвядос, які даў імя паселішчу. А даўніны тут навокал шмат: і старадаўні “курган векавечны”, і магіла ахвяр фашызму, схаваная пад шатамі высачэзных смаляністых соснаў. Тут былі жорстка закатаваны восенню 1942 года ахвяры яўрэйскага гета, што брукавалі дарогу да Кобрына. А калі яны скончылі сваю справу, сотні працаўнікоў паклалі ў магілы аўтаматныя і кулямётныя чэргі…

Памяць пра тое захоўваецца дасюль, бо без яе нельга крочыць у заўтрашні дзень.

І ўсё ж нездарма побач хуткасная шаша – старадаўняя вёска імкнецца ісці ў нагу з часам, забытай, закінутай яе ніяк не назавеш, асабліва калі зазірнеш да дбайных гаспадароў, што жывуць на вуліцы Паўночнай, або пабачыш, як забудоўваецца вуліца Хутарская. Адразу скажам: тут ёсць перспектывы для жыцця. На заклік “Вёсачка, жыві!” Хадасы адказваюць станоўча.

Цеплыня на Паўночнай вуліцы

Мо на Поўначы і сцюдзёна, а вось у доме № 15 на вуліцы Паўночнай пануе цеплыня. Яна адчувальная адразу, як пераступіш парог: печка напалена, паўсюль прыгажосць, створаная рукамі гаспадыні, і безліч кветак у кожным пакоі.

Прыселі ля грубкі з гаспадаром, каб сагрэцца і паразмаўляць. Мікалай Аляксеевіч Пукіта – чалавек неардынарны, нарадзіўся за чатыры месяцы да заканчэння вайны ў Нямеччыне, дзе бацькі апынуліся не па ўласнай волі.

Малалетні вязень фашызму Мікалай Пукіта хутка 80 гадоў як крочыць па жыцці. На той дарозе яшчэ не стаміліся ногі – ёсць пакуль сілы, каб трымаць гаспадарку і ўласнымі рукамі ды з дапамогай добрых людзей ладзіць гожую сялібу. Зусім нездарма яго падворак амаль тры гады таму прызнаны ў ліку лепшых у сельсавеце.

– Вы да нас лепш у ліпені прыязджайце, – запрашае гаспадыня Таццяна Курыга. – Вось калі хараство дык хараство! Да нас многія ездзяць улетку, каб сфатаграфавацца ля альтанкі, горкі ці стаўка са штучнымі лебядзямі. А кветак тады колькі на падворку! І водар стаіць такі, што прыцягвае і чалавека, і пчолку. Так-так, краскі не проста дываном сцеляцца – горкай узнімаюцца. Зірнеш – вока радуецца, душа міжволі адпачывае, кожны здаравее.

Сказана тое не для прыгожага слоўца, а з веданнем справы. Таццяна Рыгораўна трыццаць год адпрацавала сястрой-гаспадыняй у блізкім санаторыі “Буг”. І вось гадоў пяць таму адкрыла ў сабе новы талент – вышыванне бісерам. Першую сваю работу стварыла для Свята-Уладзімірскага храма, і быў гэта абраз святой Таццяны, якую Таццяна Курыга лічыць сваёй нябеснай заступніцай. З таго часу і пачала напаўняцца хата цудоўнымі яркімі карцінамі і святымі абразамі, асвечанымі ў храме.

Кветкі на падворку радуюць вока з ранняй вясны да позняй восені. У верасні яны яшчэ будуць квітнець і ўсміхацца. Для тых усмешак, чалавечых і кветкавых, будзе добрая нагода – споўніцца сорак гадоў, як ідуць поруч па жыцці Мікалай Аляксеевіч і Таццяна Рыгораўна – выдатныя гаспадары на хадасоўскай вуліцы Паўночнай.

Вуліца Хутарская, як гарадская

Подых сучаснага дня, мабыць, найбольш адчувальны на вуліцы Хутарской. Туды накіраваліся разам са старастам вёскі Хадасы Віктарам Барташуком. Пры пасадзе Віктар Антонавіч ужо гадоў дзесяць, наваколлі яму знаёмыя з дзяцінства, і людзі яго ведаюць выдатна. Ён, як і Мікалай Пукіта, шмат гадоў прысвяціў адкрытаму акцыянернаму таварыству “Рагазнянскі”.

– Працаваў брыгадзірам у паляводстве, – тлумачыць стараста, – гэтыя мясціны ведаю як свае пяць пальцаў. Без мяне, думаю, вы б заблукалі. Калісь ва ўсіх Хадасах было чатырнаццаць дамоў, а хутароў навокал – тры дзясяткі. Памятаю, на гэтым месцы стаяла адна хаціна, узведзеная яшчэ ў даваенную пару. Вядома, і вуліцы ніякай не было. А цяпер зірніце: Хутарская! Забудоўваецца яна хутка, на ўчастках узнікаюць будынкі, якія і хатамі назваць цяжка – сапраўдныя катэджы, як у горадзе.

Так, далучаюцца пакрысе хадасоўскія вуліцы і людзі да сучаснага жыцця, і гэта выклікае прыемнае задавальненне.

А нас, між тым, зноў чакае дарога – на гэты раз і машыны не спатрэбіцца. Дастаткова пехатою прайсціся праз санаторый “Буг” і гідравузел “Залуззе” – у аднайменную вёску Залуззе, дзе, паверце, таксама будзе цікава.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

РАГОЗНА: там, дзе служыў святар-патрыёт

У вёсцы, першую памятку пра якую знаходзім у хроніках 11 сакавіка 1582 года, бераглі ўсё роднае і спрадвеку народнае. У 1930-я гады ў Рагозне жыла і працавала вядомая скульптарка Бальбіна Відацкая. А яшчэ шмат вырабаў мясцовых майстрых упрыгожваюць раённы гісторыка-краязнаўчы музей. На адным даматканым ручніку – выява царквы, мабыць, у памяць пра родны храм, што знік у агні. Там служыў айцец Мікалай Міхалоўскі (1901–1943).

У Жабінцы ёсць вуліца, што вядзе да Пакроўскага храма. Яна носіць імя мужнага святара і шчырага патрыёта, забітага ў вайну за сувязь з партызанамі. А ў Рагозне, дзе служыў да сваёй пакутніцкай смерці айцец Мікалай, 8 лістапада 2007 года быў асвечаны ўладыкам Іаанам храм у імя вялікамучаніка Дзімітрыя Салунскага. Пры ўваходзе ў будынак – напамін пра двух пакутнікаў: святога Дзімітрыя, забітага рымскімі воінамі ў 306 годзе ад Раства Хрыстова, і рагазнянска настаяцеля, закатаванага нямецкімі салдатамі праз 16 стагоддзяў.

І храм, і людзі ў агні

У людской памяці айцец Мікалай і сёння застаецца чалавекам сумленным і высакародным. Старажылы згадваюць, што бацюшка шмат рабіў, каб рагазнянцы далучаліся да духоўных каштоўнасцяў і галоўных хрысціянскіх запаветаў.

З першых дзён Вялікай Айчыннай вайны святар адкрыта заклікаў вернікаў маліцца пра перамогу дабра над злом. Ён ведаў пра здзекі гітлераўцаў з мірных людзей. Нават ягоны Свята-Крыжаўзвіжанскі храм акупанты ператварылі ў салдацкую казарму, чым апаганілі царкоўныя святыні. Міхалоўскі вырашыў дапамагаць народным мсціўцам. Рызыкуючы жыццём, бацюшка перадаваў у атрад імя Чарнака прадукты, медыкаменты, нават зброю.

Неўзабаве над яго галавой пачалі згушчацца хмары. Аднойчы, калі мужны святар у чарговы раз вёз “гасцінцы” партызанам, яго вазок спынілі немцы, старанна абшукалі і знайшлі схаваныя гранаты. На допытах айца Мікалая катавалі да паўсмерці, а потым яшчэ жывога пакутніка кінулі ў яміну.

На календары было 27 верасня 1943 года – дзень Узвіжання Жыватворнага Крыжа Гасподняга – прастольнае свята Крыжаўзвіжанскай царквы ў Рагозне. У такі дзень настаяцель павінен быў служыць у храме…

Неўзабаве знік у агні і храм, што асірацеў без святара. Удава айца Мікалая прасіла дазволу, каб перапахаваць скатаванае цела мужа, але ў адказ пачула рэзкае: “Найн!” Толькі пасля вайны сваякі перавезлі астанкі на могілкі каля Чаравачыцкай царквы. На помніку пад партрэтам святара-патрыёта пазначаны гады жыцця і лаканічны надпіс: “Замучаны немцамі”.

…А каляндар яшчэ не паспеў перагарнуць апошні лісток трагічнага 1943 года, як зноў у Рагозна завітала бяда.

Каля апоўначы 21 снежня ў вёску ўехалі дзве машыны з карнікамі. Пачалася экзекуцыя. Салдаты ў нямецкай форме метадычна палілі хаты рагазнянцаў, якіх вінавацілі ў дапамозе партызанам. Як прыгадваў жыхар вёскі Уладзімір Верамяюк, гітлераўцы хутка разбегліся па вёсцы і пачалі пускаць пад стрэхі ракеты. Пераляканыя сялянкі спрабавалі выносіць свае пажыткі, ды хутка кінулі дарэмную справу, бо на кон было пастаўлена большае – жыццё.

У тую гарачую зімнюю ноч жыцця пазбавіліся ад рук злачынцаў Таццяна Чарнейка, Ганна Верамяюк, Вольга Верамяюк, Ганна Клімук, Яўфімія Сац, Дар’я Сац і Фёкла Ніжнік.

Хаваючы сляды злачынстваў, нацысты не дазволілі адразу несці на могілкі целы забітых. Гэта вяскоўцы зрабілі пазней патаемна.

Згадкі пра гібель аднавяскоўцаў і ахвярны подзвіг рагазнянскага настаяцеля дасюль жывуць сярод людзей. Нездарма ў 2013 годзе на адроджаным Рагазнянскім храме ўсталявана мемарыяльная дошка ў гонар мужнага святара, а праз чатыры гады ў Жабінцы ўзнікла і вуліца, што носіць яго ахвярнае імя.

Спадчына, якой прысвечана жыццё

Пра тое, як жыло ранейшае сяло, яшчэ памятаюць найстарэйшыя рагазнянкі Надзея Захараўна Кавальчук, Ксенія Мікалаеўна Хмарук і Марыя Феадосьеўна Дзенісюк. Жанчыны размянялі дзясяты дзясятак і дасюль з’яўляюцца носьбітамі жывой памяці.

А вакол чаго яшчэ на вёсцы жыццё гуртавалася? Вядома, вакол чытальні і клуба. Калісь тут быў сапраўдны багаты асяродак народных традыцый, і падтрымлівала яго, збіраючы па крупінках спадчыну, тагачасная загадчыца клуба-бібліятэкі, колішняя вясковая стараста і дэпутат Ленінскага сельсавета Лідзія Пугач. Лідзія Феадосьеўна першая, хто сустрэлася нам на вясковай вуліцы і запрасіла ў хату, каб распавесці пра сябе і свой род, паказаць безліч узнагарод, атрыманых за працоўнае жыццё.

– У Малых Сяхновічах зараз існуе раённы музей, – успамінае Лідзія Феадосьеўна. – Дык вось, калі ён ствараўся, з Рагазнянскага клуба-бібліятэкі было перададзена шмат народных рэчаў. Зробленыя нашымі дамавітымі матулямі і бабулямі, яны і зараз упрыгожваюць этнаграфічную залу музея. Мабыць, кожны, хто зблізу ці здалёк да нас едзе, дзівуецца, наколькі ж таленавітымі былі нашыя продкі.

Лідзія Пугач цікавіцца і гісторыяй сваёй сям’і. Яна нават склала ўласны радавод, дзе самае пачэснае месца займае тата – Феадосій Андрэевіч Гайчук, які прайшоў праз дзве вайны (грамадзянскую і Вялікую Айчынную), і нават расказваў, што бачыў на ўласныя вочы легендарнага начдыва Васіля Чапаева. І вось такое яшчэ супадзенне: тая памятная сустрэча, пра якую існуе сямейнае паданне, адбылася пад Уфой. А цяпер, праз сто гадоў, унукі Лідзіі Феадосьеўны жывуць у сталіцы Башкартастана.

У размове прыгадалі і лёс рагазнянца Валерыя Мігеля – ён адзін з чатырох жыхароў Жабінкаўскага раёна, што склаў галаву на Афганскай вайне. Цяпер яго пахаванне зберагаецца на мясцовых могілках і кожны год 15 лютага становіцца месцам, куды едуць у жалобе воіны-інтэрнацыяналісты.

Сённяшняе жыццё ў Рагозна, хоць і месціцца яно паблізу хуткаснай шашы Брэст – Мінск – мяжа Расійскай Федэрацыі, плыве павольна. А нам – зноў час выпраўляцца ў дарогу. Толькі збочым на ўскрайку Рагозна на аўтазапраўку і рухаемся далей – у вёску Хадасы, якая таксама месціцца на шашы.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Жабинкаўскі цукровы завод: Ад цукраварні да гіганта індустрыі

Сярод дрыгвы людзі здаўна абіралі для жыцця ўзвышшы. На Купіне ў ХІХ стагоддзі ўзнікла станцыя Жабінка, а праз век на Лысай гары – Жабінкаўскі цукровы завод. Пэўным чынам зараз ён сімвал Жабінкі, пазнавальны ў Беларусі і за яе межамі. Гадоў дзесяць таму ў “Сельскую праўду” прыйшла падзяка з расійскай глыбінкі. Шмат добрага было сказана ў адрас Беларусі. Аўтар нават прапанаваў “прагуляцца” па яго хаце, дзе знайшлося шмат рэчаў з пазнакай “made in Belarus”. Пісаў гэты дамавіты чалавек зімой, аднак заўважыў: маецца ў яго гаспадарцы і трактарэц, зроблены на МТЗ. Як прыйдзе вясна, будзе надзейны беларускі “жалезны конік” дапамагаць рускаму селяніну агарод араць. А пакуль сядзіць гаспадар ля акна, ліст піша ў газету ды чай п’е з… жабінкаўскім цукрам…

А мы завітаем туды, дзе гэтую салодкую прадукцыю вырабляюць, каб пазнаёміцца з мінулым і сённяшнім днём цукравараў.

Усё пачыналася з… трохлітровага слоіка

Той, хто апярэджвае час, нярэдка выглядае ў вачах іншых дзіваком. Менавіта такім лічылі сучаснікі Караля Шпакоўскага, які ў 1838 годзе ўладкаваў у сваіх Вежках першую цукраварню. Гэткім чынам, традыцыя вырабу салодкага прадукту з буракоў мае на Жабінкаўшчыне даўнія вытокі. Тэхналагічны цыкл вытворчасці цукру таксама быў уведзены на Беларусі ўпершыню на Берасцейшчыне. Гэта зрабіў таленавіты навуковец-вынаходнік Аляксандр Скірмунт, стварыўшы ў ХІХ стагоддзі цукраварню пад Янавам.

Аднак павінен быў прайсці яшчэ цэлы век, каб мары палескіх першапачынальнікаў увасобіліся ў выглядзе такога моцнага прадпрыемства, як Жабінкаўскі цукровы завод. Рашэнне пра яго будаўніцтва, прынятае Саветам Міністраў СССР у 1959 годзе, адразу набыло маштаб усесаюзнай будоўлі.

На здымку, які перад вамі, – гістарычны дзень. Перад першым дырэктарам Мікалаем Сарачынскім – паперы аб прыёмцы прадпрыемства ў эксплуатацыю, а побач – трохлітровы слоік з надпісам: “Першы цукар Жабінкаўскага цукровага завода. І-я змена. 25/ХІІ – 63 г.”. З гэтай даты пачынае свой адлік прадпрыемства, што стала візітоўкай краю.

Ад сваіх пачаткаў завод меў стратэгію паступальнага развіцця. Ужо ў першыя дні калектыў здолеў дасягнуць амаль 3000 тон перапрацоўкі цукровых буракоў у суткі, а ў наступным годзе пачаўся выраб і з кубінскага цукру-сырцу.

Цяжка перабольшыць значэнне горадаўтваральнага прадпрыемства ў жыцці Жабінкаўшчыны. Да слова, і горадам Жабінка стала ў канцы 1970-га толькі пасля далучэння пасёлка цукравараў. За сродкі прадпрыемства былі пабудаваны больш за 800 кватэр, сярэдняя школа і дзіцячы сад, Дом культуры і фізкультурна-аздараўляльны комплекс “Бадзёрасць” (сённяшняя ДЮСШ) ды іншага шмат.

У 70-я – 80-я гады мінулага стагоддзя за вялікія вытворчыя поспехі завод не раз атрымоўваў Чырвоны Сцяг ЦК Кампартыі Беларусі, заносіўся на Усесаюзную Дошку Гонару на Выстаўцы дасягненняў народнай гаспадаркі СССР. На грудзях шматлікіх цукравараў зіхацелі дзяржаўныя ўзнагароды, і тон задаваў кіраўнік – заслужаны работнік прамысловасці, кавалер ордэнаў і медалёў Генадзь Вялько, які тры дзясяткі гадоў узначальваў прадпрыемства. Зусім нездарма ў 2017 годзе Генадзь Іванавіч першым сярод нашых землякоў ушанаваны высокім званнем Ганаровы грамадзянін Жабінкаўскага раёна.

А цяпер дайшлі да 10000 тон!

Наш век узброены найноўшымі тэхналогіямі і абсталяваннем, таму ХХІ стагоддзе – гэта час вялікіх маштабаў, хуткасцяў, аб’ёмаў.

На заводзе гэта разумелі даўно, таму нават у няпростыя 1990-я гады распачалі першую сваю значную рэканструкцыю. У выніку магутнасць прадпрыемства павысілася, што дазволіла давесці сутачную перапрацоўку цукровых буракоў да 4500 тон. На той час гэта здаваўся надзвычай добры паказчык.

30 снежня 1995 года Жабінкаўскі цукровы завод быў пераўтвораны ў адкрытае акцыянернае таварыства. Фактычна разгарнулася новая старонка яго развіцця.

Імклівы поступ новага веку выклікаў чарговыя, ужо другую і трэцюю па ліку, буйнамаштабныя рэканструкцыі, якія дазволілі стварыць умовы для імклівага росту.

Таму штогод цукравараў чакаюць новыя рэкорды, сваёй працай памнажаюць яны дасягненні. Вось толькі некалькі яскравых прыкладаў.

У 2005 годзе запрацавала першая лінія па расфасоўцы цукру-пяску ў папяровыя пакеты па 1 кг і ўпаковачная машына для расфасоўкі ў пяціграмовыя пакецікі. У наступным годзе гучна загаварылі пра жэліруючы цукар – навінку, вытворчасць якой першымі ў Беларусi наладзілі ў Жабінцы. З 2010 года цукровая прадукцыя выпускаецца пад брэндам “Sweet line” (“Салодкая лінія”). І яшчэ адна найважнейшая будоўля з тых часоў – узвядзенне склада бястарнага захоўвання цукру на 50 тысяч тон.

У 2017 годзе магутнасць завода дасягнула 8500 тон цукровых буракоў за суткі. Аднак і гэта, як аказалася, была яшчэ далёка не мяжа. Нездарма кожны, хто сёння пажадае наведаць афіцыйны сайт прадпрыемства, міжволі адчуе гонар, які маюць жабінкаўскія цукравары, прамаўляючы: “Наш завод перапрацоўвае 10 тысяч тон цукровых буракоў, вырабляючы каля 1300 тон цукру за суткі”.

У самым канцы 2023 года ААТ “Жабінкаўскі цукровы завод” шырока адзначыў сваё 60-годдзе і ўпэўнена ўступіў у Год якасці, абвешчаны ўказам Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі.

Слова “якасць” жабінкаўскія цукравары ўпадабалі здаўна. Нездарма дэвізам на прадпрыемстве з’яўляюцца словы: “Якасць і бяспека прадукцыі сёння – давер спажыўца і надзейная будучыня заўтра”. У правільнасці гэтых слоў, прыкладам, мог пераканацца кожны, хто ў мінулым лістападзе наведаў XXIX Міжнародную спецыялізаваную аптовую выставу-кірмаш “ПрадЭкспа”, дзе салодкая прадукцыя з Жабінкі займала самае годнае месца.

Так, за словамі – надзейныя справы і амбіцыйныя планы. І ўсё ў канчатковым выніку робіцца на прадпрыемстве дзеля таго, каб людзі на ўсёй Зямлі пілі чай з жабінкаўскім цукрам, хвалілі цукравараў і горад, у якім тыя жывуць і вельмі якасна працуюць.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота з адкрытых інтэрнэт-крыніц

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Жабiнкаўская дыстанція пуці: з мінулага ў будучыню

Слова “дыстанцыя” прыйшло з лацінскай мовы і азначае адлегласці. Гэта цалкам адпавядае нашай дыстанцыі пуці – з Жабінкай няпроста развітацца, бо ўладанні ПЧ-5 ахопліваюць ажно 10 раёнаў Брэстчыны! Увогуле, калі гаворым пра Жабінкаўскую дыстанцыю пуці, не стамляемся ўжываць эпітэты “адзіная”, “першая”, “лепшая”. І гэта не пахвальба, а канстатацыя фактаў, прычым фактаў пераканаўчых. Сярод 20 дыстанцый, на якія падзяляецца Беларуская чыгунка, Жабінкаўская адна з буйнейшых і па працягласці, і па колькасці працаўнікоў, і па разгорнутай даўжыні, а галоўнае – па паказчыках якасці працы і бяспекі. У жабінкаўцах гэты паказчык найлепшы на ўсёй чыгунцы. ПЧ-5 адзіная, што мае два буйныя разгалінаванні, і налічвае 20 станцый. Самы хуткасны ўчастак у краіне таксама на абшарах Жабінкаўскай дыстанцыі.

70 км у гадзіну: хуткасць неверагодная!

У 2005 годзе ў дыстанцыі сталі ствараць “Пакой Славы”, каб паказаць славутае мінулае чыгункі ад яе вытокаў па сённяшні дзень. Пачатак вядомы – восень 1871 года, калі Жабінка сустрэла першы свой поезд. Напрыканцы ХІХ стагоддзя цягнікі разганяліся да неверагоднай для таго часу хуткасці… 70 кіламетраў у гадзіну!

Да верасня 1939 года чыгунка падпарадкоўвалася Віленскай дырэкцыі, стан яе быў заняпалы, на лініі Лунінец – Жабінка “за польскім часам” нават знялі другую каляіну. Пасля ўсталявання Савецкай улады 2 снежня 1939 года на нашай зямлі ўтварылася Жабінкаўская дыстанцыя пуці.

У перыяд Вялікай Айчыннай вайны многія пуцевікі змагаліся з ворагам. У іх ліку – нараджэнец Жабінкі, колішні партызан атрада імя Чарнака, кавалер ордэнаў і медалёў Міхаіл Грыгарук. Першае пасляваеннае дзесяцігоддзе Міхаіл Васільевіч адпрацаваў у роднай дыстанцыі, а затым узначальваў Крычаўскую і Баранавіцкую.

Праз тыдзень, 21 лютага, спаўняецца 35 гадоў з дня смерці сапраўды легендарнага кіраўніка нашай дыстанцыі Сяргея Мікалаева (1908–1989). Ён няпроста ўзначаліў Жабінкаўскую дыстанцыю пуці адразу пасля вызвалення, але і дабіўся, каб рух па ёй распачаўся праз лічаныя дні. За датэрміновае аднаўленне магістралі Брэст – Масква, выключна важнай у ваенную пару, Сяргей Уладзіміравіч быў уганараваны ордэнам Леніна. А на старым здымку, які вы бачыце, ён, усмешлівы і радасны, ідзе наперадзе калоны пуцевікоў. Прычыны для радасці відавочныя: жабінкаўскія чыгуначнікі выканалі план рамонтных работ на 587 працэнтаў!

140 км у гадзіну: хуткасць рэкордная!

Сваю сённяшнюю афіцыйную назву Жабінкаўская дыстанцыя (ПЧ-5) атрымала 11 кастрычніка 1978 года.

На той час яе калектыў абслугоўваў ўжо 400 кіламетраў пуці. На ўчастках устанаўліваліся высокія хуткасці: 140 км/гадз. для пасажырскіх цягнікоў і 80 км/гадз. для грузавых на лініі Жабінка – Лясная, крыху павольней рухаліся паязды на адрэзку Жабінка – Лунінец. Аднак, як упэўнімся ніжэй, і гэтыя “хуткія кіламетры” не сталі максімальнымі для новага, ХХІ-га, стагоддзя.

У 1970 годзе, да сотых ленінскіх угодкаў, калектыў атрымаў юбілейную грамату ЦК Кампартыі Беларусі і Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР, а ў алімпійскім васьмідзясятым – дыплом аргкамітэта Алімпіяды-80. Надзвычай важна адзначыць: у дыстанцыі заўсёды клапаціліся пра сваіх працаўнікоў. Найперш, будавалася жыллё: прыкладам, у Жабінцы для чыгуначнікаў з’явіліся ўтульныя 60-ці-, 52-ці- і 12-кватэрныя дамы, якія і цяпер мясцовы люд заве “чыгуначнымі”.

Добрыя справы, адданасць сваёй дыстанцыі і вялікі прафесіяналізм ніколі не заставаліся па-за ўвагай. У пацверджанне заслуг на грудзях каля 30-ці найлепшых пуцевікоў зазіхацелі высокія ўрадавыя адзнакі, у тым ліку трое займелі найвышэйшы ордэн Леніна, пяцёра сталі кавалерамі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга, яшчэ дзесяць атрымалі “Знак Пашаны”, а сямёра – ордэн Працоўнай Славы.

174 км у гадзіну: разбег у хуткасны век!

Сённяшні начальнік ПЧ-5 Анатоль Івашкевіч пры сустрэчы крыху спыніўся на сучасных дасягненнях работнікаў дыстанцыі:

– Дзякуючы рэканструкцыі і ўмеламу абслугоўванню чыгункі, забяспечваецца яе надзейнасць і безаварыйны рух цягнікоў. Стан пуці, які рэгулярна ацэньвае камп’ютарны вымяральнік, у нас складае ўсяго 4 “штрафныя” балы пры плане 28. І гэта найлепшы паказчык на ўсёй Беларускай чыгунцы!

Не дзіўна, што ўжо шмат гадоў жабінкаўскія пуцевікі на добрым рахунку: нарыклад, па выніках першага паўгоддзя 2023 года ПЧ-5 была адзначана як лідар на Беларускай чыгунцы!

– Мо нездарма больш за два дзясяткі нашых працаўнікоў у розныя часы атрымоўвалі пачэснае званне “Ганаровы чыгуначнік”. У нас таксама найбольшая колькасць выдатнікаў Беларускай чыгункі – і гэта яшчэ адзін рэкорд у галіне, – дадае з гонарам Анатоль Юр’евіч.

Да слова, 2024 год і для самога начальніка дыстанцыі пачаўся з прыемнай навіны: за шматгадовую добрасумленную працу і дасягненне высокіх паказчыкаў пры выкананні вытворчых заданняў і асабісты ўнёсак у забеспячэнне ўстойлівай працы Анатоль Івашкевіч быў узнагароджаны Ганаровай граматай Брэсцкага аддзялення БЧ. Гэты поспех Анатоль Юр’евіч цалкам падзяляе са сваім калектывам, які рупіцца штодня, каб захоўваліся ў належным стане ўсе элементы пуці. А гэта, у сваю чаргу, забяспечвае бяспечны і бесперабойны рух цягнікоў, якія працавіта дастаўляюць да месца прызначэння пасажыры і грузы.

Сёння час такі: час хуткасці і якасці. Нашы пуцевікі штодня паказваюць якасць у працы. У гэтым можа пераканацца кожны, хто карыстаецца паслугамі Беларускай чыгункі. І самы хуткасны (эксперыментальны) ўчастак у Беларусі таксама належыць Жабінкаўскія дыстанцыі пуці. Ён месціцца паміж Лясной і Даманава. Яшчэ ў 2010 годзе на гэтым участку прайшлі адказныя выпрабаванні: эксперыментальны цягнік швейцарскай фірмы “Штадлер” у загружаным стане змог развіць небывалую для Беларусі хуткасць. Лічыльнік засведчыў рэкорд: 174 кіламетры ў гадзіну!

У ХІХ стагоддзі пра такое пісалі толькі фантасты, у ХХ-м гэта заставалася яшчэ марай, а ў ХХІ-м – стала явай.

Пачынаецца разбег у век імклівай хуткасці і высокай якасці, а яшчэ – у перыяд напружанай працы і неверагодных рэкордаў.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ЛЕНІНСКІ: аграгарадок паблізу хуткасных дарог

Ленінскі – самы малады і самы буйны сельскі населены пункт жабінкаўскай зямлі. Ён з’явіўся на карце раёна і краіны толькі ў 60-я гады ХХ стагоддзя, хоць у складзе Ленінскага – колішні маёнтак Ацячызна, вядомы яшчэ з другой паловы ХVII веку. Некаму ў гэтай назве і зараз чуецца ласкавае слова “айчына”, іншы выводзіць Ацячызну ад дзеяслова “гаціць”.

Сапраўды, наўкола вякамі было дрыгвянае вока, пакуль сюды не прыйшлі меліяратары, што адваявалі ў Багніка яго топкія абшары, пабудавалі буйны торфабрыкетны завод і пасёлак, якому людзі далі назоў Ленінскі – у гонар стваральніка савецкай улады і дзяржавы Уладзіміра Ільіча Леніна.

Сёння крыху зазірнем у мінулае старой Ацячызны і бліжэй пазнаёмімся з тым, як жывуць “ля імклівых дарог” нашы сучасныя “ленінцы”.

Гэта было ў Ацячызне

Калі гаварыць пра Ацячызну, больш давядзецца расказваць аб стратах, чым знаходках. Амаль 150 гадоў тут стаяла гожая княская сяліба. Гаспадарскі дом месціўся сярод маляўнічага парку, спланаванага ў 1910 годзе былым галоўным садоўнікам Варшавы Францішкам Шэнье. Дом складаўся з 13 пакояў, меў салон, абіты залацістымі шпалерамі, з мэбляй у стылі Людовіка ХV, упрыгожаны карцінамі ды бронзавай жырандоляй. У суседнім, малым салоне, на сценах былі размешчаны слуцкія паясы і каштоўныя палотны ХVІІ стагоддзя, купленыя Іосіфам Бельскім у Пецярбурзе ў галерэі Дзямідавых. Найперш вылучаліся “Два рыбакі з сеткай” Давіда Тэнірса і “Святое Сямейства” Пітара Паўля Рубенса. У канцы ХІХ стагоддзя нейкі антыквар прапаноўваў за карціну Рубенса 100 тысяч рублёў, аднак гаспадар катэгарычна адмовіўся ад продажу.

Бельскія не былі пазбаўлены прадпрымальніцкай жылкі, таму ў 1904–1905 гадах пабудавалі ў маёнтку вінакурню, якая доўгі час прыносіла добры прыбытак. Гэта было адно з буйнейшых прадпрыемстваў краю, будынак колішняга спіртзавода захаваўся па сённяшні дзень. А вось велічэзны дуб, які за сваімі магутнымі, нібыта плечы волата, галінамі, меў доўгія стагоддзі, быў знішчаны ветрам летам 2015 года.

Яшчэ большыя страты Ацячызна панесла векам раней. У жніўні 1915-га сюды ўвайшлі кайзераўскія войскі. Нямецкія салдаты разрабавалі маёнтак, назаўсёды загінулі каштоўная бібліятэка і карцінная галерэя, знікла бясследна і “Святое Сямейства” Рубенса.

Апошнія ўладальнікі Ацячызны пакінулі родавую сядзібу восенню 1939 года з дапамогай нямецкага афіцэра Карла Кнора. Да слова, ужо пасля вайны гэты афіцэр заснаваў харчовую фірму, вырабы якой (так званыя “кубікі Кнор”) вядомы і ў Беларусі.

І яшчэ пра адну трагічную страту. У Вялікую Айчынную вайну каля спіртзавода бязлітасна знішчалі мірных людзей. Пра жудаснае злачынства сведчаць шматлікія кулі, адшуканыя ў нашы дні на месцы расправы.

Канчаткова Ацячызна знікла з геаграфічных карт пасля 1970 года, калі вёска злілася з пасёлкам Ленінскі.

Саўгас развіваўся, пасёлак будаваўся

Вясной 1964 года толькі што створаны саўгас “Рагазнянскі” ўзначаліў малады дырэктар Мікалай Прасмыцкі. У мінімальныя тэрміны ён дабіўся, здавалася, немагчымага: узняў адстаючую гаспадарку да самых вяршынь. Нездарма напрыканцы 1972-га ў “Сельскай праўдзе” з’явілася кароткае паведамленне: “Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР ад 14 снежня 1972 года саўгасу “Рагазнянскі” прысвоена імя 50-годдзя СССР”. Такіх гаспадарак у Савецкай краіне былі адзінкі!

Другой справай, якой прысвяціў сябе Мікалай Аляксандравіч, стала заснаванне пасёлка. Пад восень 1965 года завітала камісія, якая вызначылася з месцам, дзе хутка павінен быў узнікнуць новы населены пункт. І ўжо праз год паўсталі першыя домікі для працаўнікоў торфабрыкетнага завода і васьмікватэрны дом для саўгаснікаў. Людзі з радасцю і надзеяй станавіліся навасёламі, а неўзабаве ў маладых сем’ях першых “ленінцаў” пачалі з’яўляцца дзеці. Найпершымі атрымалі пасведчанні аб нараджэнні ў Ленінскім Наташа Макарук і Валера Андраюк.

Гістарычным можна лічыць 19 жніўня 1967 года – дзень, калі ўрачыста распачалося будаўніцтва цэнтральнай сядзібы “Рагазнянскага”. З дапамогай акадэміка Міхаіла Севярнёва, які спецыялізаваўся на механізацыі сельскай гаспадаркі, у Чыжэўшчыне была пабудавана першая ферма-аўтамат (нябачны для тых часоў цуд!). Гэта вызначыла малочную накіраванасць, якой і цяпер аддаюць перавагу ў “Рагазнянскім”.

Аб’ект вельмі зацікавіў тагачаснага кіраўніка Беларусі Пятра Машэрава. Пётр Міронавіч асабіста прыехаў, каб пабачыць ферму, якую аўтаматызуе Севярнёў, і застаўся надзвычай задаволеным ад таго, што пабачыў і пачуў. Пагэтаму неўзабаве “ленінцы” прымалі шматлікія айчынныя і замежныя дэлегацыі, дзяліліся вопытам з удзельнікамі Усесаюзнага семінара.

Зараз Ганаровы грамадзянін Жабінкаўскага раёна Мікалай Прасмыцкі ўжо размяняў дзясяты дзясятак. Падобнае ўганараванне займеў і іншы дырэктар ААТ “Рагазнянскі” Аляксандр Семянюк, якога, на жаль, ужо няма сярод нас. Справу сваіх славутых папярэднікаў годна працягвае сённяшні кіраўнік гаспадаркі Ганна Плытнік.

Справы сельсавецкія

Ленінскі сельсавет быў створаны 53 гады таму. У рамачцы, як каштоўную рэліквію, у сельвыканкаме захоўваюць архіўную даведку пра рашэнне выканкама Брэсцкага абласнога Савета дэпутатаў № 29 ад 25 студзеня 1971 года “Аб стварэнні Ленінскага сельскага Савета дэпутатаў працоўных”. Адсюль адлічвае сваю найноўшую гісторыю сучасная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка, размешчаная ў цэнтральнай частцы Жабінкаўшчыны.

“Ленінцы” шмат у чым паказваюць прыклад іншым. 12 сакавіка 2008 года іх пасёлак у ліку першых стаў аграгарадком. На тэрыторыі сельсавета не толькі перадавая гаспадарка, але і найбольшая колькасць гістарычных помнікаў. Што таксама прыемна, і па колькасці немаўлят “ленінскія” буслікі штогод у лідарах! Гэтак мінулае міжволі спалучаецца з будучым, бо жыццё мае працяг там, дзе гучаць дзіцячыя галасы.

Справы сельсавецкія амаль бясконцыя, а дзверы ў аграгарадку Ленінскі ў доме №8 па вуліцы Леніна заўсёды расчынены для наведвальнікаў. Многія ініцыятывы паходзяць ад старшыні сельвыканкама Мікалая Лугаўскога, які вось ужо пяць гадоў узначальвае сельсавет.

Словы ў яго спалучаюцца са справамі. Неяк задумаў Мікалай Васільевіч стварыць Дошку гонару роднага Ленінскага сельсавета, і вось літаральна на днях на ёй з’явіліся новыя імёны тых, хто праявіў сябе за апошнія гады ў працы і вучобе. А яшчэ Лугаўскі любіць (і пра тое кожнаму вядома) саджаць дрэўцы, каб прыгажэлі аграгарадок і навакольныя вёскі. “Хоць у нас і “агра”, ды ўсё-ткі “гарадок”, а таму нашы людзі павінны карыстацца тымі ж дабротамі, што і гараджане”, – упэўнены старшыня і робіць усё магчымае, “каб казка стала быллю”. Звыкла, напрыклад, бачыць у гарадах малыя архітэктурныя формы. Дык і ў аграгарадку яны з’явіліся. Цяпер любы можа даведацца, колькі вёрст прайсці, каб трапіць у Жабінку, Брэст альбо сталіцу. Можна накірункі і на Маскву ці Берлін пабачыць.

А нам патрэбна крыху бліжэй: на захад, у Рагозна. Туды і едзем у наступны раз.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

ФЕДЗЬКАВІЧЫ: На рагу дарог, дзе жыццёвы парог

Паміж 1996 і 2013 гадамі Федзькавічы (раней яшчэ пісалі: Федкавічы ці Хведкавічы) былі самай наведваемай вёскай Жабінкаўскага раёна. І гэта нездарма: воляй-няволяй штодня тут спыняліся тысячы беларусаў і іншаземцаў. Не, гасцей мала цікавілі тутэйшыя краявіды ці вершы паэта Васіля Гадулькі. Усё было значна празаічней: у Федзькавічах знаходзіліся… “Федзькавічы” – пункт збору аплаты за праезд па аўтамагістралі М1. Таму вадзіцелі спяшаліся да акенцаў, у якіх сядзелі інспектары, каб заплаціць за права далей імкліва рухацца па “беларускім экватары”…

Аднак у нас няма патрэбы спяшацца. Мы завіталі ў Федзькавічы, каб пазнаёміцца з мінулым вёскі, вядомай з 3 ліпеня 1577 года, яе знакамітымі нараджэнцамі і пабачыць, чым жыве вёска ў сучаснасці.

Дарога мае сваю гісторыю

Усё мае мінулае: і чалавек, і дзяржава, і нават дарога. Ужо 180 гадоў “беларускі экватар” падзяляе Федзькавічы на паўночную (меншую) і паўднёвую (большую) часткі. Колькі колаў па ёй прайшло з 1 (13) студзеня 1846 года, калі афіцыйна адкрыўся рух па Маскоўска-Варшаўскай шашы – сённяшняй М1!

Адметным днём стала таксама 5 (18) мая 1909 года, калі браты Гішэсы атрымалі дазвол адкрыць аўтамабільны рух з Камянца да станцыі Жабінка і далей на Брэст. Гэта цяпер федзькаўцаў не здзівіш рознымі аўто, а тады, 115 гадоў назад, на іх вачах адбываўся сапраўдны цуд, які праносіўся па вёсцы з шалёнай хуткасцю – ажно ў 25 вёрст за гадзіну! Вядома, новае і добрае лёгка прыжываецца, і вось ужо ў кастрычніку таго самага 1909 года вёска на шашы стала канцавым пунктам маршруту Янаў-Падляскі (не блытаць з Янавам-Палескім!) – Федзькавічы. Усё гэта несла станоўчыя перамены ў палескі край.

Аднак, на жаль, госці прыходзілі сюды не толькі з адкрытымі сэрцамі і добрымі намерамі. Летам 1915 года, а затым у агнявым сорак першым Федзькавічы сталі сведкам наступленняў германскіх войскаў, якія неслі ў край пабурэнні і пагібель.

“І мяне б таксама сёння не было”

Паэт Васіль Гадулька згадваў у вершы:

Я пасляваенны, толькі ў сорак шостым
Золкам адраджэння я пабачыў свет.
Ды вайна наводзіць кожнага на роздум,
Ў памяці нашчадкаў свой друкуе след.

А далей Васіль Уладзіміравіч распавёў пачутае ад маці, як ледзь не знішчылі Федзькавічы. Ужо кулямёт быў напагатове, каб пасекчы каля школы вяскоўцаў, аднак раптам на машыне пад’ехаў афіцэр і “загадаў чамусьці адпусціць людзей”. Гэтак нечакана

Цудам уцалела роднае сяло.
Уцалела маці, а калі б забілі –
І мяне б таксама сёння не было.
Вось і разважаю, ці я маю права,
Я, пасляваенны, пра вайну забыць?

Гадулька мала зведаў шчасця пры жыцці, сапраўднае прызнанне займеў толькі пасля смерці, калі ў 2004 годзе нарэшце свет пабачыла яго першая, на жаль, пасмяротная кніга “Голас”. На той час самотны паэт ужо 10 год ціха спачываў у роднай федзькавіцкай зямлі…

Зорка першай велічыні

Тры дні таму мы адзначалі Дзень навукі. Яе сапраўдны волат, зорка першай велічыні таксама паходзіць з Федзькавічаў. Імя Андрэя Аляксеевіча Трафімука шырока вядома ў свеце. Уражвае нават кароткі пералік яго заслуг.

Андрэй Трафімук – доктар геолага-мінералігічных навук, акадэмік, прафесар, Герой Сацыялістычнай Працы, які на практыцы даказаў прароцтва ўласных слоў: “Сібір плавае на нафце!” – калі адкрыў шматлікія радовішчы “чорнага золата”. Наш зямляк кавалер шасці ордэнаў Леніна (для параўнання: столькі ж меў маршал Жукаў і пісьменнік Шолахаў!). У яго скарбонцы – ордэны Кастрычніцкай Рэвалюцыі, Працоўнага Чырвонага Сцяга, “За заслугі перад Айчынай”.

Акрамя таго, Андрэя Аляксеевіча прызнавалі заслужаным дзеячам навукі і тэхнікі РСФСР, заслужаным дзеячам навукі Якуцкай, Башкірскай, Бурацкай аўтаномных рэспублік. Ён шмат разоў ганаровы: нафтавік Міннафтапрама СССР, разведчык недраў, работнік газавай прамысловасці Савецкага Саюза, акадэмік Расійскай акадэміі прыродазнаўчых навук, член Расійскай экалагічнай акадэміі, а яшчэ – ганаровы грамадзянін горада Новасібірска і (пасмяротна) “Грамадзянін ХХ стагоддзя Новасібірскай вобласці”. Двойчы нараджэнец Федзькавічаў станавіўся лаўрэатам Сталінскіх прэмій, Дзяржаўнай прэміі Расійскай Федэрацыі, прэміі імя А.П. Карпінскага. Імя Андрэя Трафімука носіць інстытут геалогіі, геафізікі і мінералогіі Сібірскага аддзялення Расійскай акадэміі навук. І гэта далёка-далёка не ўсё…

Верым: прыйдзе час, калі зорнае Трафімукова імя ярка заззяе і на малой радзіме.

Прыйдзіце ў мой дзівосны сад

Сённяшні дзень і будучыню Федзькавічаў немагчыма ўявіць без “ЯКВІЛа”. Назва ўтрымлівае прозвішча і імёны ўласнікаў фермерскай гаспадаркі – Якаўчукоў Віктара і Людмілы. Кірмаш – не кірмаш без прадукцыі “ЯКВІЛа”! Віктар Іванавіч – нараджэнец Федзькавіч, самааддана ўлюбёны ў гэтую зямлю, шмат робіць, каб яна стала дзівосным садам. Абароты ў гаспадарцы сапраўды прамысловыя, прычым сакавітыя яблыкі, грушы, ягады з “ЯКВІЛа” ведаюць і любяць далёка ад роднага парога. І пры гэтым фермеры моцна сябруюць з навукай. Нездарма вясной 2022 года, калі цвілі сады, у гаспадарцы сабралася больш за 130 аграномаў-садаводаў з усёй Беларусі, каб падзяліцца вопытам і вопыт атрымаць. Былі тут і прадстаўнікі камітэта па сельскай гаспадарцы і харчаванні Брэсцкага аблвыканкама, інстытута аховы раслін, асацыяцыі “Белсадгадавальнік”, абласной інспекцыі аховы раслін, кіраўніцтва кампаніі “Сінгента”. Не, зусім нездарма так шмат узнагарод у федзькавіцкіх працаўнікоў. Іх прызнавалі лепшымі прадпрымальнікамі Брэсцкай вобласці. Яны святкавалі перамагу ў конкурсе Акадэміі навук “Крыштальны яблык”, выступалі з выдатнымі праектамі ў малым бізнесе. Але галоўная ўзнагарода – ад людзей, якім мясцовыя садаводы і сярод лютай зімы дораць водар салодкага лета.

…А мы, між тым, рухаемся далей – у аграгарадок Ленінскі, самы малады і самы вялікі сельскі населены пункт раёна, дзе заўжды і людзей, і падзей багата.

Паласу падрыхтаваў Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Горад-спадарожнiк. У рытме чыгункi грукае сэрца Жабiнкi

У апісанні герба горада Жабінкі занатавана: “Відарысы кветак жабніка азначаюць імя рэчкі Жабінка, ад якой пазней атрымаў назву населены пункт. Колькасць кветак сведчыць аб трох Жабінках – фальварку (хутары), пасёлку і чыгуначнай станцыі, што першапачаткова ўзніклі на гэтай зямлі”. Вельмі многія маюць уяўленне пра горад-спадарожнік выключна “праз акенца”, калі іх цягнік спыняецца на станцыі ці хутка пралятае міма. А вось каб падарожніку захацелася сысці ў Жабінцы і паглядзець, якім самабытным жыццём жыве невялічкі ўтульны горад у сутоцы Мухаўца і рэчкі Жабінкі, запрашаем уважлівей зірнуць на мінулы і сённяшні дзень станцыі, якая даўно стала візітоўкай гэтага краю.

На Купіне – “па меркаванні меншасці”

У пісьмовых крыніцах пад 1567 годам згадваецца маёнтак Купіна. У ХІХ стагоддзі на тым месцы, дзе ён стаяў, узнікла чыгуначная станцыя № 80 Жабінка. Так здарылася па волі самога імператара Аляксандра ІІ.

Ішоў 1868 год, у Санкт-Пецярбурзе вырашалася пытанне, якім шляхам рухаць чыгунку. Большасць выказвалася за напрамак Пінск – Брэст, меншасць галасавала за дарогу Мінск – Брэст. Аднак цар, за якім заставалася апошняе слова, пакінуў на паперы візу: “Выканаць па меркаванні меншасці! Аляксандр”. Гэтак “па меркаванні меншасці” вырашыўся лёс многіх беларускіх паселішчаў.

Аднак, калі рэйкі дацягнуліся да фальварка Жабінка, узнікла праблема: заўпарціўся тутэйшы памешчык Адольф Трэмбіцкі, які не дазволіў будаваць станцыю на сваіх землях, таму будынак паўстаў на сялянскіх землях. Станцыя апынуліся ў Збіражскай воласці, а хутар застаўся ў Сяхновіцкай. З гэтага часу ўладанне Трэмбіцкіх сталі зваць Малой Жабінкай (або Жабіначкай), а землі на былой Купіне – Жабінкай.

У аўторак 16 (28) лістапада 1871 года распачаўся рух па чыгунцы і ўпершыню на станцыі Жабінка спыніўся цягнік. Праз восем гадоў была адчынена другая каляіна пуці. А восенню 1882-га станцыя стала цэнтрам яшчэ і Палескіх чыгунак з накірункам на Пінск. Хутка навокал пачаў расці пасёлак, які засялялі прадпрымальныя сяляне і мяшчане, што ўцямілі, якую вялізную карысць можа прынесці “жалезны гасцінец”. Неўзабаве ў Жабінцы запрацавалі чыгуначнае дэпо, гасцініца, шэсць крам ды тры карчмы. Былі пабудаваны паштовае аддзяленне, нафтавы склад для продажу газы, каменны паравы млын, а ў хуткасці яшчэ і сукнавальня з лесапільняй, узніклі 45 двароў, дзе жылі 332 чалавекі. Бесперабойную дзейнасць чыгункі забяспечвалі звыш 60 інжынераў, рабочых і служачых. З гэтага моманту пачалося бурлівае эканамічнае развіццё Жабінкі.

Адным словам, рух пайшоў!

Розныя стрэлкі на гадзінніку

Жабінкаўцы жылі быццам у розных вымярэннях. Чыгуначнікі карысталіся сталічным, піцерскім, часам, паколькі расклад руху цягнікоў па станцыі Жабінка, як і паўсюдна ў імперыі, складаўся згодна з часам, прынятым у Санкт-Пецярбургу. Тым больш, што нават кіраўніцтва Маскоўска-Брэсцкай і Жабінска-Пінскай чыгунак месцілася ў горадзе на Няве.

Астатняе насельніцтва мястэчка Жабінка, найперш сяляне і рамеснікі, непасрэдна не звязаныя з чыгункай, часцей арыентаваліся на мясцовы, берасцейскі, час. Хада гадзіннікаў у розных мясцінах імперыі адрознівалася, прычым даволі істотна. Так, калі ў сталіцы наступаў поўдзень, у Варшаве (якая таксама знаходзілася ў складзе Расійскай імперыі) было толькі 11 гадзін і 22 хвіліны, у Брэст-Літоўску, адпаведна, – 11.33, а ў Маскве – 12 гадзін 29 хвілін.

Аднак большасць тагачасных жабінкаўцаў увогуле амаль не зважалі на час, што вымяраўся механічнымі хранометрамі. Бо жылі, як ад дзядоў спрадвеку павялося, “па сонейку”, якое было для іх важней за самыя мудрагелістыя ходзікі і куранты.

І ўсё ж чыгунка працягвала прыносіць змены ў палескі край. Да сотых угодкаў вайны 1812 года станцыю перайменавалі ў Жабінку-Аляксандраўскую (у гонар Аляксандра І, пераможцы Напалеона). Тут запрацавалі тэлеграф, электрастанцыя, ветракі, царква, капліца і сінагога. Дарэчы, дзякуючы яўрэйскаму насельніцтву ў 1903 годзе Жабінка стала мястэчкам.

Аднак гадзіннік развіцця краю моцна парушылі і нават спынілі дзве сусветныя вайны. Найбольшае пабурэнне станцыя Жабінка перажыла у 1915-1919 гадах. Сённяшні будынак паўстаў за так званым “польскім часам”.

Трагічная раніца 22 чэрвеня 1941 года распачалася ў Жабінцы з трывожнага гудка: адзінокі паравоз, што стаяў на станцыі, абудзіў пасёлак. Вестку пра пачатак вайны тут атрымалі а пятай гадзіне з Брэста па каналах чыгуначнай сувязі. Жабінкаўскія чыгуначнікі цаной уласных жыццяў здолелі адправіць увесь рухомы састаў са станцыі ў накірунку Баранавічаў і Пінска. А калі праз тры гады прыйшло вызваленне, хапіла ўсяго дзесяці дзён, каб зноў па станцыі Жабінка прайшоў першы цягнік.

Неаднойчы першыя

Першы цягнік… Гэта яшчэ не раз паўтаралася. Напрыклад, у 1983-м на станцыі Жабінка пасля завяршэння электрафікацыі лініі Баранавічы – Брэст спыняўся першы электрапоезд. А 19 лістапада 2011 года тут вельмі ўрачыста сустракалі самы першы хуткасны цягнік №№ 817/818 фірмы “Штадлер”. Да слова, жабінкаўцы зноў віталі, так бы мовіць, цягнік будучыні, як і 140 гадоў раней, калі распачаўся рух па станцыі Жабінка.

Калі на памежжы ХІХ і ХХ стагоддзяў праз Жабінку штодзённа рухаліся толькі сем пасажырскіх і паштовых цягнікоў, дык сёння сваімі гудкамі станцыю вітаюць 22 пары пасажырскіх цягнікоў розных зносін. А яшчэ безліч “таварнякоў”, якія працавіта вязуць розныя карысныя рэчы міма прыгожага вакзала.

Пра сённяшні дзень станцыі падрабязней расказала яе начальнік Ірына Мікіцюк (дарэчы, першая ў гісторыі станцыі жанчына-кіраўнік):

– На Беларускай магістралі існуе прэмія імя машыніста Уладзіміра Яцкевіча. Ёй адзначаюць аддзяленні, прадпрыемствы і работнікаў, якія дасягнулі лепшых вынікаў у сферы бяспекі руху цягнікоў. У 2021 годзе наш калектыў за паспяховую безаварыйную працу пры высокай дысцыпліне стаў лаўрэатам гэтай прэстыжнай прэміі. А ў 2022-м па выніку працы мы занялі першае месца ў галіновым спаборніцтве сярод чыгуначных станцый 2 класа.

І вось, нарэшце, у ліпені 2023 года станцыі Жабінка быў прысвоены 1 клас.

…Наш імклівы век ужо нельга ўявіць без чыгункі, гэтай нястомнай працаўніцы. Дзень-ноч бягуць цягнікі. Толькі на хвіліны прыпыняюцца яны ля перонаў, каб зноў ляцець, звінець па рэйках. І калі прыслухацца, міжволі ў гэтым звоне чуецца:

Жабінка, Жабінка, мілы гарадок,
Тут канец і тут пачатак усіх маіх дарог.

Анатоль БЕНЗЯРУК
Фота аўтара

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Знаёмімся з вёскай Пятровічы ў рамках праекта СП «Вёсачка, жыві!»

Сярод шматлікіх дарог, якія стужкамі аперазалі нашу краіну, шаша Брэст – Мінск – расійская мяжа значыцца пад нумарам адзін і здаўна лічыцца “беларускім экватарам”.

Лічыце, у пачатку свайго доўгага шляху па маляўнічай Сінявокай краіне магістраль амаль напалову падзяляе Жабінкаўскі раён на паўночную і паўдзённую часткі.

Сёння пачынаецца наша падарожжа па вёсках раёна, і першы прыпынак – менавіта на “беларускім экватары”, у старадаўніх Пятровічах.

“Пятровіцкая дзяўчынка” і Палескі Напалеон

Зручнае тут месца. Людзі каля Пятровічаў жылі здаўна. Нават калі Пятровічаў яшчэ не было…

Гэта даказалі археолагі, якія адшукалі ва ўрочышчы Белая Гара больш за 70 магіл ваяўнічага народа готаў – тых, што некалі перамаглі нават Рымскую імперыю. Дзвесце гадоў готы жылі ў месцах, дзе цяпер стаяць Брэст і Пятровічы. І не толькі ваявалі, але і мірна кантактавалі са славянамі. Нездарма вучоныя-лінгвісты лічаць, што такія звыклыя словы, як “хлеб”, “хата”, “хлеў”, прыйшлі ў нашу мову з гоцкай. Але ж мы “знаходзілі” не толькі словы, але і рэчы. Археалагічныя артэфакты, адшуканыя ў 2001–2011 гадах у бескурганным могільніку ІІІ стагоддзя ў Пятровічах, склалі цэлую калекцыю, і цяпер яе разам з рэканструяваным касцюмам шасцігадовай дзяўчынкі з племені готаў можна пабачыць у Брэсцкім абласным краязнаўчым музеі.

А вось першая пісьмовая згадка пра Пятровічы, з якіх у войска Вялікага Княства Літоўскага выпраўляліся два вершнікі, адносіцца да 23 верасня 1567 года.

Моцныя змены ў жыццё вёскі прынёс 1846 год, калі побач прайшла шаша Масква – Варшава (альбо па-простаму “Варшаўка” ) – сённяшняя М1 (той самы “беларускі экватар”, пра які ішла гаворка).

Дарогай карысталіся вельмі многія знакамітыя асобы, у тым ліку і вядомы мастак Напалеон Орда, які двойчы ў 1870 годзе занатаваў сваім таленавітым пэндзлем пятровіцкія краявіды. Орду часам завуць Палескім Напалеонам, каб не блытаць з вялікім імператарам. У грозным дванаццатым годзе магутныя пятровіцкія дубы бачылі напалеонаўскую армію, хоць сам Банапарт паблізу Пятровічаў ніколі не бываў. А вось яго сапернік, расійскі самадзержац Аляксандр І, крыху пазней гэты край аглядаў і нават застаўся задаволеным.

Па экалагічнай сцяжыне да аленяў-кветак

Гэтак і зараз задаволены кожны, хто пабывае “У гасцях у Пятровіча”. Так называецца экалагічная сцежка ў Пятровічах, якая запрацавала з 2020 года.

На ёй дзесяць уладкаваных прыпынкаў. На працягу амаль двух кіламетраў наведвальнік зможа “павітацца” з “Духамі прыроды”, пабываць на сенсарнай пляцоўцы, пабачыць лясны ставок, пазнаёміцца з лясной школай, ляснымі жывёламі, птушкамі і раслінамі, дакрануцца да Пятровіцкага дуба чарэшчатага, які ў маі 1996 года абвешчаны біялагічным помнікам прыроды рэспубліканскага значэння.

Вось так: зірнеш на 500-гадовага волата і міжволі адчуеш усю моц і прыгажосць роднай прыроды. Дуб, вядома, маладзейшы за “Пятровіцкую дзяўчынку”, аднак даўно ўжо жыў на гэтай зямлі, калі сюды прыязджаў мастак Напалеон і рухаліся напалеонаўскія войскі!

Асаблівае замілаванне ў дарослых і дзяцей выклікаюць плямістыя алені, якія гадуюцца ў Пятровіцкім лясніцтве.

– Ідэя мець сваіх аленяў нарадзіліся ў 2002 годзе, – расказвае намеснік лесніка Надзея Абашкіна, якая з любасцю корміць аленяня. – Зараз мы маем 11 аленяў-кветак (гэтак – хуа-лу – вобразна клічуць гэтых прыгожых і вытанчыных жывёлін у Кітаі), з іх два самцы, астатнія “дзяўчынкі” ды іх ласкавыя дзеткі. Ёсць у нас і яшчэ адзін выдатны помнік прыроды – сасна Веймутава, акрамя таго, Пятровіцкаму лясніцтву належыць практычна палова тэрыторыі біялагічнага заказніка мясцовага значэння “Непакойчыцы”. Мабыць таму на базе нашага лясніцтва колькі гадоў назад праводзіўся абласны этап рэспубліканскага спаборніцтва “Юны лесавод”, у якім вельмі ўдала выступілі ракітніцкія школьнікі.

Так, Пятровічы і наваколлі – сапраўдны прыродны рай, дзе дыхаецца і думаецца лёгка, дзе спрадвеку нараджаюцца паэты.

Куток паэтаў

І гэта зусім невыпадкова. У 1892 годзе менавіта Пятровічы сталі месцам, скуль прыйшоў у вялікі свет першы па часе паэт Жабінкаўшчыны Альбін Дзяконскі. Сюды штогод на 22 чэрвеня – дзень пачатку вайны – вяртаўся рускі паэт Раман Левін, чыя сям’я была знішчана карнікамі ў Пятровічах.

Акрамя таго, у блізкіх вёсках Ракітніцкага сельсавета (таму яго ў поўнай меры можна назваць кутком паэтаў) нарадзіліся паэты Расціслаў Бензярук і Васіль Гадулька. На малую радзіму аднаго з іх – у Федзькавічы – мы рухаемся далей. І пры гэтым паўтараем паэтавы словы:

І ў нястачы – памятай:  
не бяднейшы родны край
ад чужых амерык.

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

«Вёсачка, жыві!» – новый проект жабинковской газеты

Сегодня жабинковская районная газета «Сельская праўда» придёт к своим читателям-почитателям с новым интересным проектом, который называется «Вёсачка, жыві!».

Не трудно догадаться, что он будет посвящён нашим деревенькам – небольшим населённым пунктам Жабинковского района. К месту напомнить: хоть Жабинковщина и самый маленький по площади район в Республике Беларусь, но по количеству деревень она соизмерима с самым крупным районом страны – Столинским. (Если на Столинщине насчитывается 96 населённых пунктов сельского типа, то на Жабинковщине их 94!). Правда, будем справедливы: количество жителей в некоторых агрогородках и сёлах самого восточного района Брестской области насчитывает тысячи человек, а на Жабинковщине лишь агрогородок Ленинский имел в 2023 году 1656 жителей).

На протяжении этого года в фокусе газетного проекта «Вёсачка, жыві!», одобренного Министерством информации Республики Беларусь и поддержанного руководством КУИП «Редакция Брестской областной газеты “Заря”», будут небольшие жабинковские деревеньки.

И первая встреча на страницах «Сельскай праўды» произойдёт уже сегодня, 17 января, в деревне Петровичи Ракитницкого сельсовета. Читатели смогут познакомиться с загадочной «Петровичской девочкой», взглянуть на картину художника Наполеона Орды «Петровичи», посетить Петровичское лесничество Кобринского лесхоза, пройти экологической тропой «В гостях у Петровича» и прочитать стихи талантливых поэтов, связанных с этой частью Жабинковского района на протяжении ХІХ – ХХІ веков.

Антон ЦЫМУС

Фото из открытых интернет-источников

Больше новостей о своем районе и городе Жабинка можно найти в нашем Телеграм-канале по ссылке https://t.me/selsk_prav

Popularity: 1%

Диплом III степени в конкурсе «100 идей для Беларуси» завоевала Ксения Гулько из Жабинки

В Бресте прошел областной тур республиканского молодежного конкурса «100 идей для Беларуси».

Площадкой для демонстрации идей юных разработчиков, изобретателей и новаторов стал областной научно-технологический парк. Здесь было представлено 50 лучших молодежных проектов, прошедших конкурсный отбор на зональных этапах.

Жабинковский  район на конкурсе «100 идей для Беларуси» представляла учащаяся 10 «Б» класса СШ №3 Ксения Гулько.

Главная цель ее проекта — это изготовление и распространение посредством посткроссинга открыток с памятными местами Жабинковского района. Проект приурочен к 80-летию освобождения Беларуси от немецко-фашистских захватчиков.

Проект десятиклассницы из Жабинки заинтересовал жюри: в номинации «Общество и социальная сфера» Ксения завоевала диплом III степени.

Администрация и коллектив третьей школы приглашают всех заинтересованных принять участие в реализации этого проекта.

Наталья ВОЛОШКА

Фото предоставлено СШ №3 города Жабинки

Popularity: 1%