З якім творчым багажом сустракаюць
берасцейцы свята, што завітала на іх зямлю
Застаюцца лічаныя дні да часу, калі святочная атмасфера апануе шматлікіх гасцей старажытнага Іванава, якому сёлета выпаў гонар прымаць юбілейны 25-ы Дзень беларускага пісьменства.
Пра тое, якія творчыя набыткі будуць дэманстраваць 1 ды 2 верасня сябры берасцейскай пісьменніцкай суполкі ў старажытным Янаве, абноўленым напярэдадні свята, наша размова са старшынёй абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі Таццянай ДЗЕМІДОВІЧ.
– Паважаная Таццяна Анатольеўна, сёння Берасцей-шчына ў чацвёрты раз прымае свята беларускага Слова. Раней у ролі сталіц Дня пісьменства ўжо пабывалі Пінск (1999), Камянец (2005), Ганцавічы (2011), зараз эстафету падхапіла Іванава. Што для вас асабіста нясе гэтае свята?
– На маю думку, Дзень беларускага пісьменства мае вялікае значэнне для кожнага беларуса. Бо родная мова – найгалоўнейшы скарб нацыі, вечная жыватворная крыніца мудрасці, дабрыні, бацькоўскай пяшчоты і кахання. Наша пісьменства мае шматвекавую гісторыю, а дзейнасць першаасветнікаў вядома далёка за межамі Беларусі.
Па традыцыі святкаванні ладзяцца ў першыя дні навучальнага года ў невялікіх самабытных мястэчках, дзе беларуская культура найбольш захавана ў сваёй чысціні і непаўторнасці. Айчынныя пісьменнікі ў сваіх творах раскрываюць прыгажосць роднай мовы, яе мілагучнасць, спрыяюць захаванню нацыянальна-духоўнага багацця. Таму Дзень беларускага пісьменства – гэта свята еднасці пакаленняў у агульным жаданні бачыць сваю краіну квітнеючай і шчаслівай.
– Гэта немалая адказнасць – быць гаспадарамі такой моцнай імпрэзы, якая мае розгалас па ўсёй Беларусі і нават за межамі краіны. З якім творчым багажом падышлі берасцейскія майстры пяра да свайго свята?
– Сёлета Брэсцкае абласное аддзяленне Саюза пісьменнікаў Беларусі прадставіла на Нацыянальную літаратурную прэмію рэкордную колькасць заявак у розных жанрах, што сведчыць: у апошні час пісьменнікамі суполкі напісана нямала вартых увагі кніг. Прычым пераважная большасць твораў – на мясцовым матэрыяле і прысвечана малой радзіме.
Сярод прэтэндэнтаў на галоўную літаратурную ўзнагароду краіны – таленавітая паэтка Надзея Парчук са зборнікам вершаў “Святло няскоранай душы”, маладая берасцейская казачніца Кацярына Мядзведзева з кнігай “Разламашкі майстра Люфта”, дзіцячы пісьменнік і мастак з Баранавічаў Мікола Бусько са зборнікам казак “У бары жывуць сябры”.
У ліку лепшых літаратуразнаўчых твораў і кніга жабінкаўца Расціслава Бензерука “Лірычны поўдзень”, героямі якой сталі творцы, што ўнеслі значны ўклад у літаратурнае жыццё Жабінкаўшчыны, сябры літаб’яднання “Плынь”, якое вось ўжо паўвека дзейнічае пры раённай газеце “Сельская праўда”.
У намінацыі “Проза” сёлета прадстаўлены кнігі Анатоля Крэйдзіча “Хуліган” і Аляксандра Валковіча “І тады спытай сваю журбу”. У намінацыі “Публіцыстыка” – адметныя творы Анатоля Бярнацкага, Анатоля Дзенісейкі, кніга ўспамінаў, нарысаў, эсэ Зінаіды Дудзюк “Пара высокага сонца”.
Імёны пераможцаў самага важнага літаратурнага спаборніцтва па традыцыі будуць абвешчаны падчас Дня беларускага пісьменства.
– Крыху раскажыцце пра жыццё абласнога аддзялення, якое вы ўзначальваеце.
– Зараз суполка – гэта 52 прафесійныя літаратары. Большасць з іх – лаўрэаты прэстыжных літаратурных і журналісцкіх прэмій ды конкурсаў. Найстарэйшы член літаратурнай суполкі – ветэран Вялікай Айчыннай вайны, пісьменнік-дакументаліст Васіль Літвінчук, якому сёлета споўнілася 88 гадоў. Самая маладая – Алёна Гневушава – прынята ў аддзяленне ў дваццаць адзін год.
Сярод нашых творцаў – паэты, празаікі, перакладчыкі, публіцысты, краязнаўцы, дакументалісты, дзіцячыя пісьменнікі. Штогод літаратары берасцейскай суполкі выдаюць больш за дзясятак кніг, шырока друкуюцца ў рэспубліканскай і замежнай прэсе, удзельнічаюць у міжнародных форумах, фестывалях, навукова-краязнаўчых праграмах і канферэнцыях, выступаюць у бібліятэках і працоўных калектывах, перад школьнікамі і вайскоўцамі, у музеях і кніжных крамах.
Такія святы, як “Лунінская восень”, фестываль рускай паэзіі “Мы наро-джаны дзеля натхнення”, Дзень паэзіі з гучаннем вершаў на розных мовах, ужо не адзін год прыцягваюць сваёй папулярнасцю вялікую чытацкую аўдыторыю. Літаратурная прастора Брэстчыны ўсё больш каласіцца новымі добрымі справамі ды важнымі падзеямі.
З 2007 года лепшым майстрам пяра ўручаецца прэмія аблвыканкама імя Уладзіміра Калесніка. Пашырае свае межы творчая імпрэза “Фарбы Берасцейшчыны”. Новымі праектамі сталі беларуска-ўкраінская гумарына “Смех заваёўвае Сусвет”, адкрыццё салона “Жывапіс. Музыка. Літаратура”. У атмасферы казачнасці адбылося адкрыццё “Літаратурнай альтанкі”. Раз у два месяцы выходзіць інфармацыйны бюлетэнь “Літагляд”, у якім друкуюцца кніжныя навінкі нашых пісьменнікаў, планы і мерапрыемствы з удзелам творцаў Брэстчыны. Важным набыткам стаў выдадзены бібліяграфічны даведнік абласнога аддзялення СПБ “Творчы партрэт пісьменніцай суполкі”, складзены Надзеяй Парчук.
Працяг таксама будзе. Цудоўным падарункам для пісьменнікаў і чытачоў стане выпуск альманаха аддзялення, у якім убачаць свет творы ўсіх членаў суполкі. Акрамя гэтага мы чакаем выхаду літальманаха “Берасцейская скарбніца”, рэдактарам і ўкладальнікам якога стаў пісьменнік Сяргей Белаяр. Пры гэтым робім намаганні, каб папулярызавалася наша творчасць і ў інтэрнэце. Таму з чэрвеня пачалі праект “Нашы пісьменнікі ў Вікіпедыі”.
– Таццяна Анатольеўна, як заўсёды, на свяце будзе шмат цікавага і відовішчнага. Дайце арыенціры гасцям, каб яны не згубіліся ў гэтым моры і змаглі больш падрабязна пазнаёміцца з творчасцю землякоў. Іншымі словамі: якая праграма ад Брэсцкага абласнога аддзялення будзе прадстаўлена ў Янаве ў гэтыя першыя вераснёўскія дні?
– Напярэдадні Дня пісьменства творцы Брэсцкага абласнога аддзялення ўжо наведалі Іванава. Сустрэча адбылася ў раённай бібліятэцы. Гэта стала добрай магчымасцю наблізіцца да атмасферы свята.
Непасрэдна 1 і 2 верасня галоўныя выступленні-прэзентацыі абласнога аддзялення адбудуцца ў павільёне “Слова пісьменніка”. Тут будзе разгорнута выстава карцін берасцейскіх пісьменнікаў-мастакоў Мікалая Бусько і Анатоля Галушкі пад назвай “Фарбы малой радзімы”, адначасова на стэндах – кніжныя навінкі нашых творцаў, у тым ліку і краязнаўчая літаратура. Маленькіх кнігалюбаў з нецярплівасцю будзе чакаць насычаная праграма “Казкі маёй Радзімы” з удзелам маладых пісьменніц Вольгі Сандрыкавай і Алены Папко.
Берасцейцы прымуць удзел у міжнародным круглым стале, пры-свечаным Году малой радзімы і перакладчыцкай дзейнасці, навукова-практычнай канферэнцыі “Іванаўскія чытанні”, далучацца да ўрачыстасцяў падчас адкрыцця і закрыцця Дня пісьменства. Менавіта ў рамках рэспубліканскага свята раскрыецца галоўная інтрыга: хто ж стане пераможцам абласнога літаратурнага конкурсу “Духоўная веліч”, які праводзіцца ўпершыню абласным аддзяленнем СПБ сумесна з Брэсцкай і Пінскай епархіямі і Брэсцкім абласным выканаўчым камітэтам.
– Ужо згадвалася пра асаблівасць сёлетняга свята, якое праводзіцца ў Год малой радзімы. Наколькі краязнаўчым будзе “ўхіл” мерапрыемстваў? Як шмат робяць берасцейцы, каб, вобразна кажучы, не абмялелі гістарычныя крыніцы роднага краю?
– На асобным вялікім стэндзе плануецца выстава “Кнігі Саюза пісьменнікаў Беларусі, прысвечаныя Году малой радзімы”. На ім шырока будуць прадстаўлены і нашы аўтары. “Радзімазнаўства” стала цэнтрам творчых знаходак і дасягненняў многіх сяброў абласной суполкі.
Пісьменнікі-краязнаўцы – творцы, улюбёныя ў родны край, – гэта сапраўдныя захавальнікі нашага мінулага, складанай айчыннай гісторыі. Яны па крупінках збіраюць самае каштоўнае – народную памяць. Многія ведаюць, наколькі паспяхова ў галіне краязнаўства працуеце вы, Анатоль Расціслававіч. Унікальнай крыніцай ведаў стаў таксама краязнаўчы альманах Брэсцкага раёна “Астрамечаўскі рукапіс”, які выпускае вядомы пісьменнік Аляксандр Валковіч.
Прыцягнулі ўвагу вялікай чытацкай аўдыторыі, запомніліся сваёй значнасцю, папоўніўшы літаратурную скарбонку, праект Вячаслава Бурдыкі “Берасцейскія дыяменты”, кнігі Анатоля Крэйдзіча, Аляксандра Юдзіцкага і Мікалая Панасюка, Георгія Тамашэвіча, Зінаіды Дудзюк і Таццяны Канапацкай, Фёдара Саевіча, Анатоля Дзенісейкі і Расціслава Бензерука.
– Для кожнай справы патрабуецца працяг. І прыгожае пісьменства ў гэтым не выключэнне. Як працуе аддзяленне з пачаткоўцамі – тымі, хто толькі спрабуе станавіцца на крыло ды мае надзею ўзляцець на літаратурны Алімп?
– Вядома ж, Брэсцкае абласное аддзяленне СПБ аказвае дапамогу маладым літаратарам. На працягу вучэбнага года кожны апошні чацвер месяца а 17-й гадзіне ў нашым офісе, размешчаным па адрасе: Брэст, праспект Машэрава 75/1, пакой 605, працавала школа маладога літаратара. З гэтай восені ў ёй – чарговы навучальны год.
Сёлета пабачыў свет зборнік юных паэтаў і празаікаў “Адкрыццё-2018” (гэткія зборнічкі выходзяць ужо не першы год, сапраўды адкрываючы новыя таленавітыя імёны). Удзельнікамі творчага праекта сталі пераможцы літаратурнага спаборніцтва абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі, прысвечанага 135-годдзю з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа. Сумесна з філфакам Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта імя А.С. Пушкіна ў мінулым сезоне ўпершыню адбыўся конкурс “Маладая літаратурная крытыка”, а самыя юныя таленты мелі магчымасць паўдзельнічаць у конкурсе чытачоў “Зорны спеў”, які адбыўся ў абласным Цэнтры маладзёжнай творчасці. Прычым, упершыню дзеці чыталі творы выключна берасцейскіх паэтаў і празаікаў.
Жыццё творчае віруе, не спыняецца. З кастрычніка бягучага года плануем новае літаратурнае спаборніцтва для юных талентаў. Дапамагаюць узрошчваць іх і літаратурныя клубы. Так, сябра нашай творчай суполкі Таццяна Шульга працуе са студэнцкай творчай моладдзю Брэсцкага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта. Яе выхаванцы неаднойчы станавіліся пераможцамі рэспубліканскіх літаратурных конкурсаў. У Брэсцкай цэнтральнай гарадской бібліятэцы імя А.С. Пушкіна працуе клуб “Адкрыццё”, які ўзначальвае Зінаіда Дудзюк. Працягвае працу пры падтрымцы Саюза пісьменнікаў Беларусі літаратурны клуб “Літара”, што дзейнічае на базе Гарадскога цэнтра культуры.
Адным словам, літаратурнае жыццё на Берасцейшчыне шматграннае і вельмі цікавае, насычанае творчасцю. Пра ўсё гэта можна будзе ў чарговы раз даведацца ў цудоўным старажытным Янаве, дзе вось-вось фанфары абвесцяць пачатак грандыёзнага свята ў гонар роднага, трапяткога, наймілейшага ў свеце беларускага Слова. Прыязджайце на сустрэчу з кнігамі і іх шматлікімі стваральнікамі!
– Дзякую за змястоўную размову.
Інтэрв’ю браў Анатоль БЕНЗЯРУК.
На здымку: сябры берасцейскай пісьменніцкай суполкі.
Popularity: 1%